"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/66 E., 2021/59 K.
DAVA TARİHİ : 23.01.2013
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili ile davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalıların orman sayılan yerde yaptıkları hukuka aykırı eylem nedeniyle 6831 sayılı Orman Kanunu'na muhalefet ettiklerini, bu durumun orman muhafaza memurları tarafından 04.09.2011 tarihinde tutanak altına alındığını, savcılıkça yapılan soruşturma sonucunda açılan ceza davası neticesinde davalıların suçlarının sabit görüldüğünü, bu suç nedeniyle orman sayılan alanın tahrip olduğunu ve zarar gördüğünü, tahrip olan yerin yeniden ağaçlandırılması ve diğer her türlü tahribatın giderilmesi için davacı idarece masraf ve emek sarfedildiğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, 32.570,40 TL'nin suç tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ...; meydana gelen yangında kusurunun bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ...; meydana gelen yangında kusurunun bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 17.06.2015 tarihli ve 2013/30 E., 2015/318 K. sayılı kararıyla; yapılan yargılama, toplanan deliller, incelenen ceza dosyası ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde davalıların sebebiyet verdiği orman yangını sonucu meydana gelen zararın 31.103,02 TL olduğu gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile 31.103,02 TL'nin suç tarihi olan 04.09.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınıp davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde taraflar temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 05.12.2017 tarihli ve 2016/5156 E., 2017/7931 K. sayılı ilamıyla; davacının tüm, davalılardan ...'in sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, dosya kapsamından, davacının davalılardan istediği tazminat miktarının orman yangınına müdahale eden helikoptere ilişkin gideri de kapsadığı, idarenin sadece dava konusu yangın nedeniyle helikopter kullanım bedeli ödeyip ödemediğinin ise dosya kapsamından anlaşılamadığı, Mahkemece davacı idare tarafından helikopter kiralanmasına ilişkin bir sözleşme yapılıp yapılmadığı, böyle bir sözleşme varsa helikopter kullanım ücretinin ne şekilde belirlendiği, helikopter hiç kullanılmasa bile kira bedelinin ödenip ödenmeyeceği, bu sözleşmenin kapsadığı süre boyunca kaç orman yangını çıktığı, fiilen kullanımın kira ücretine etkisinin araştırılması, bu şekilde davacının dava konusu yangın nedeniyle helikopter kullanımından kaynaklanan gerçek bir zararı olup olmadığı, varsa bu zararın miktarının tespit edilmesi gerektiği, davacının davalılardan istediği tazminat miktarının orman yangınına müdahale ettiği belirtilen dört adet arazöz, dozer, loder, kepçe ve treylere ilişkin giderleri de kapsadığı, Mahkemece benimsenen orman bilirkişisinin bu çalışma araçları yönünden esas aldığı 05.09.2011 tarihli yangın tazminat raporunda, araçların akaryakıt gideri dışında, belirtilen çalışma araçlarının sürelerine göre ücretinin hesap edildiği, Mahkemece, akaryakıt giderine hükmedilmiş olduğuna göre, zarar kapsamına ayrıca dahil edilen bu araç giderlerinin kullanımına ilişkin ücretin ne şekilde belirlendiği, araçların davacı kuruma ait olup olmadığı, kiralık iseler kira sözleşmelerinin bulunup bulunmadığına yönelik herhangi bir araştırma yapılmadan karar verilmesinin doğru görülmediği, yine dosya içeriğinden, Mahkemece benimsenen orman bilirkişisinin işçi giderleri yönünden esas aldığı 05.09.2011 tarihli yangın tazminat raporunda, 24 yangın işçisinin katılımıyla yangının söndürüldüğünün belirtildiği ve Mahkemece herhangi bir araştırma yapılmadan anılan görevlilere ödenen ücret ile bu işçilerin iaşesine ödenen miktarın da yangın söndürme giderleri içinde kabul edilerek hükmedildiği, Mahkemece davacının yangın söndürmede görev aldığını belirttiği yangın işçisi ve diğer görevlilerine sabit ücretleri dışında bir ödeme yapılıp yapılmadığının araştırılması, sabit ücretleri dışında bir ücret ödemesi var ise, Mahkemece bunun sonucuna göre anılan giderler hakkında karar verilmesi gerektiği, davalı ...'nın temyizi yönünden ise, dosya kapsamı ve ceza dosyasındaki delillerden davalılardan ...'nın eylem ile ilgisinin olduğunun ispatlanamadığından bu davalı yönünden davanın reddi gerektiği gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı tarafa bozma ilamında belirtilen eksiklikleri gidermesine yönelik verilen kesin süreye rağmen söz konusu bilgi ve belgelerin dosyaya sunulmadığı, alınan bilirkişi ve dosya kapsamına göre karar verildiği gerekçesiyle; davalı ... yönünden davanın reddine, davalı ... yönünden davanın kısmen kabulü ile 23.544,52 TL 'nin suç tarihi olan 04.09.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'den alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili ile davalılardan ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davalılardan ... yönünden verilen ret kararı ile diğer davalı ... yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğunu, Mahkemece bozma sonrası idareden talep edilen tüm belgelerin dosyaya sunulduğunu, kısmen kabul kararında sadece yanan fidanlar, ağaçlandırma giderleri, treyler masrafları ve helikopter masrafları üzerinden davacının tazminat alacağının bulunduğu gibi bir varsayıma gidilmiş ve diğer talepleri reddedilmişse de, diğer talepleri yönünden bilirkişi raporlarına itirazlarında belirttikleri üzere yangında çalışanların iaşe giderleri, akaryakıt giderleri, arazöz masrafları, işçi masrafları, dozer, loder ve greyder masraflarına ilişkin alacakları yönünden de davanın kabulü gerekirken bu taleplerin reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu, yangın söndürme giderleri kısmında belirtilen bu alacakları ile ilgili herhangi bir bilgi ve belge sunulmadığının gerekçe gösterildiğini, ancak dava dilekçesine ek olarak, işletme şefliklerinin olay sonrasında tuttuğu 05.09.2011 tarihli yangın tazminat raporu başlıklı raporun içeriğinde bu taleplerinin kalem kalem belirtildiğini ve mahkemeye sunulduğunu, olay sonrası yapılan tüm masrafların yetkili şeflik birimince hesaplanıp resmi kayıtlara döküldüğünü ve Mahkemeye sunulduğunu, davanın tümden kabulü gerektiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili; davalının meydana gelen olaydan sorumlu tutulmasının hatalı olduğunu, davacının helikopter kullanılması ve bununla ilgili civardaki tüm yangınlarda kullanıldığını beyan ettiği helikopterin bu olaydaki ücrete etkisini ispat edemediğini, söz konusu olayda helikopter kullanılmadığını, ispat yükünün davacıda olduğunu, treyler kiralamasının 03.10.2011 tarihinde yani olaydan 1 ay sonra olduğunu, yanan fidan adedinin ispatlanamadığını, herhangi bir ağaçlandırma ve masraf yapılmadığını, işçi ücret bordrolarının ise olaydan 45 gün sonrasına ait olduğunu, işçilerin zaten ormanın kadrolu işçileri olduğunu, ek ücret olmadığını, ölçü tespit tutanağının 03.10.2011 t.li olduğunu, olayın ise 04.09.2011 tarihinde olduğunu, olayla ilgisi olmadığını, 32 gün sonraki belge olduğunu, yani davacı idare adına dosyaya gönderilen 26.12.2018 tarihli ve son gelen 30.03.2020 tarihli cevap ve belgelerin olayla ilgisi olmadığını, davadaki zararın ispat edilemediğini, ceza davasındaki keşifle yetinilmesinin hatalı olduğunu, bilirkişi raporunun hatalı olduğunu, rapora itirazlarının değerlendirilmediğini ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; 6831 sayılı Orman Kanunu'ndan kaynaklı alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 41 inci maddesi.
2. 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 112 ve 114 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bir Mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. Usuli kazanılmış hak olarak tanımlanan bu olgu Mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
2.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile yukarıda yer verilen hukuk kurallarına göre, Mahkemece uyulmasına karar verilen bozma ilamı doğrultusunda alınan bilirkişi raporunun raporun taraf, Mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli olduğu, Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda dosya kapsamına sunulan bilgi ve belgeler değerlendirilmek suretiyle fidan zararı, ağaçlandırma gideri, treyler masrafı ve helikopter masrafının toplam 23.544,52 TL olarak belirlendiği, bozmaya uymakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkan bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekili ile davalılardan ... vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davalı ...'e yükletilmesine,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
07.12.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.