"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1176 E., 2023/53 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Van 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/1163 E., 2022/588 K.
Taraflar arasındaki birleştirilerek görülen tazminat davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince; asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın asıl davada davacı ... vekili ile davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince taraf vekillerinin başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı asıl davada davacı ... vekili ile davalı vekili tarafından temyiz edilmiş, davalı vekili tarafından incelemenin duruşmalı yapılması istenilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyize konu edilen kararda dava değerinin duruşma sınırının altında olduğu anlaşılmıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davalı tarafın duruşma isteğinin reddine, temyiz dilekçelerinin kabulü ile incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Asıl davada davacılar vekili; 09.05.2010 tarihinde ........ Mahallesi........... Endüstri Meslek Lisesi karşısında bulunan davalıya ait yüksek gerilimli trafo merkezinde davacıların çocukları ............,'in elektrik akımına kapılması nedeniyle yaralandığını, olayın davalının üzerine düşen özen yükümlülüğünü yerine getirmemesinden kaynaklandığını, olay nedeniyle davacıların maddi ve manevi zarara uğradığını ileri sürerek; davacılardan ...için 1.000,00 TL maddi ve 100.000,00 TL manevi, Bünyamin ve Beyaz için ayrı ayrı 50.000,00 TL olmak üzere 100,000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsilini talep etmiş, 05.03.2020 tarihli ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebini 459.165,15 TL'ye yükseltmiştir.
2. Birleşen davada davacılar vekili; 09.05.2010 tarihinde .........Mahallesi .......... Endüstri Meslek Lisesi karşısında bulunan davalıya ait yüksek gerilimli trafo merkezinde davacıların çocukları .........'ın elektrik akımına kapılması nedeniyle yaralandığını, olayın davalının üzerine düşen özen yükümlülüğünü yerine getirmemesinden kaynaklandığını, olay nedeniyle davacıların maddi ve manevi zarara uğradığını ileri sürerek; davacılardan ..........., için 1.000,00 TL maddi ve 50.000,00 TL manevi, ......., ve .........., için ayrı ayrı 30.000,00 TL olmak üzere 60.000,00 TL manevi tazminatın tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davaların zamanaşımına uğradığı, davacıların çocuklarının müvekkili şirkete ait trafoya başka amaçlar için girdiğini, bu nedenle kusurun davacılarda olduğunu, olaya ilişkin olarak soruşturma başlatıldığını savunarak, davaların reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; alınan bilirkişi raporlarına göre davalıya ait yüksek gerilimli trafo merkezinde davacı çocukların elektrik akımına kapılması nedeniyle yaralandıkları, %49 oranında meslekte kazanma gücünü kaybeden davacı ...'in yürütülen ceza yargılamasındaki maddi vakıadan da anlaşılacağı üzere hırsızlık yapmak maksadıyla olay yerinde bulunduğu, ceza hakiminin tespit ettiği maddi olaylarla ve özellikle “fiilin hukuka aykırılığı” konusu ile hukuk hakiminin tamamen bağlı olacağı göz önüne alınarak; davacı çocuğun yaralanmasında davalının %25 oranında, davacı anne ve babanın ise %75 oranında kusurlu olduğu, trafoya hırsızlık amacıyla girmesi sebebiyle davacıların alabileceği tazminat miktarının 153.055,72 TL olabileceği gerekçesiyle; asıl davanın kısmen kabulü ile davacılardan ...için 153.055,72 TL sürekli iş göremezlik ve 70.000,00 TL manevi, Bünyamin ve Beyaz için 20.000,00'er TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalı şirketten tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine, birleşen davanın feragat sebebiyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl davada davacı ... vekili ile davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı ... vekili; davacı hakkında hırsızlık suçundan ceza öngören Çocuk Ceza Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğunu, temyiz incelemesinde bozulma ihtimalinin yüksek olduğunu ancak zamanaşımı nedeniyle düşme kararı verildiğini, bu kararın hukuk hakimini bağlayıcı nitelikte olmadığını, Mahkemece ceza yargılaması uyarınca kabul gören kusur durumunun uygun olmadığını, davalı şirketin trafo merkezinde yasal olarak alması gereken önlemleri almadığını, hukuk hakiminin kusur oranını kendisi bu çerçevede belirlemesi gerektiğini, Mahkemece bildirdiklerini tanıklar dinlenmeden, olay yerinde keşif yapılmadan eksik inceleme ile karar verildiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili; bilirkişi raporlarının mevzuata aykırı ve denetime elverişsiz olması nedeniyle bildirilen kusur durumuna itiraz ettiklerini, davacının maluliyet oranına ilişkin Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas dairesinden rapor alınması gerektiğini, tazminat hesaplamasını yapan bilirkişinin aktüerya uzmanı olmadığını, hesaplamada PMF tablosu yerine CSO veya TRHA tablosunun kullanıldığını, davacının askerlik durumunun dikkate alınmadığını, 14 yaşında olan davacının çalışmamasına rağmen gelir elde edeceği kabulüyle hesaplama yapılmasının hatalı olduğunu, ıslah talebi ile istenen kısmın zamanaşımına uğradığını, yargılama sürecinde davacı çocuğun 18 yaşını ikmal etmesine rağmen anne ve babasının velayetiyle yargılamaya devam olunduğunu, manevi tazminat miktarının faiz ile birlikte yüksek olup, zenginleşme sonucu doğurduğunu, davacılar vekilinin yatırdığı harcın iadesine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacı ... yönünden dosya tefrik edilmesine rağmen hakkında esas yönünden hüküm tesis edildiğini, gerek asıl gerek birleşen dava açısından kararların hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Mahkemece çocukların trafo merkezine hırsızlık maksadıyla girmeleri ihtimaline göre hazırlanan kusur oranlarına uygun olarak benimsenmesinin ve alınan maluliyete ve hesaba ilişkin raporların usul ve yasaya uygun olduğu, yine belirlenen manevi tazminatların tatmin duygusu yanında caydırıcılık uyandıran oranda olduğu ancak asıl davada davacılardan ... adli yardımdan yararlanmakla, Mahkemece davacı tarafından yatırılan 597,00 TL harcın davacılara iadesine karar verilmesi sonuca etkili görülmediğinden eleştirilmekle yetinildiği gerekçesiyle, taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl davada davacı ... vekili ile davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Taraf vekilleri; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, elektrik akımından kaynaklı yaralanma nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Olay tarihinde yürürlükte olan 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 58 inci maddesi,
2. Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’nin 5 ve 27 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
Temyize konu karara esas alınan kusur raporunda ihtimalli değerlendirme yapılmasına, Mahkemece karar verilirken tüm deliller birlikte değerlendirilerek davacı çocukların trafo merkezine hırsızlık yapmak üzere girdiklerinden bahisle düzenlenen kusur oranının kabulüyle hüküm kurulmasına, davacı ...'in belirlenen maluliyetine göre uzman bilirkişiden alınan raporda davalı lehine olan PMF 1931 yaşam tablosuna göre hesap yapılmasına, raporun denetime uygun ve hükme elverişli olduğunun anlaşılmasına, ıslah edilen kısma yönelik davalı tarafça ileri sürülen zamanaşımı def'inin süresinde olmamasına, hükmedilen manevi tazminatların yerinde bulunmasına, hakkındaki dava tefrik edilen ........., yönünden esasa yönelik hüküm kurulmamış olmasına, anne ve babası olan davacıların davalı şirket ile birlikte kusurunun bulunması nedeniyle davacı ... için hesaplanan tazminattan indirim yapılması yerinde değil ise de, bu hususun kanun yolu başvurularında ileri sürülmemiş olmasına göre, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davalıya yükletilmesine,
Temyiz eden asıl davada davacı adli yardım kararı almış olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.