"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/89 E., 2022/1983 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Erzurum 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/204 E., 2020/105 K.
Taraflar arasındaki taşınmaz satış sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulü ile kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin 479 ada 122 parsel sayılı taşınmazda dava dışı... inşaat tarafından yapılan binada 14 nolu bağımsız bölümü 20.05.2017 tarihinde satın aldığını, müvekkilinin, daireyi bila tarihli sözleşme ile 220.000,00 TL bedelle davalı ....., Otomotiv şirketine sattığını, ...inşaatın ise müvekkilinin talebi doğrultusunda 01.07.2017 tarihinde bağımsız bölümün mülkiyetini tapuda... Otomotiv şirketine devrettiğini, davacının, daireyi sattıktan sonra dairedeki bazı eksiklikleri tamamlamak için 10.000,00 TL masraf ettiğini, davalı ...., şirketinin satış bedelini ödeyememesi üzerine, şirket adına kayıtlı olan ancak üzerinde ipotek olması nedeniyle tapusunu alamadığı başka bir daireyi müvekkiline verdiklerini, bu daireye de 7.000,00 TL masraf edildiğini, dairenin satışı konusundan üçüncü bir şahısla anlaşıldığı halde ipotek nedeniyle devredilemediğinden o kişinin ödediği kısmi bedel olan 35.000,00 TL'nin iadesi sırasında 3.000,00 TL cezai şart olarak ödeme yapıldığını, davalı şirketin bu defa müvekkiline devrini sonra vermek üzere 64.000,00 TL bedelli Kia sportaj ve 35.000,00 TL bedelli Fiat Punto markalı araçları verdiğini, davacının bu araçlara da 6.250,00 TL masraf ettiğini, KİA spotaj arabayı üçüncü kişiye sattığını ancak başkasına ait çıktığından yakalandığını, üçüncü kişinin zararı nedeniyle 4.000,00 TL ödediğini, daha sonra şirket tarafından 35.000,00 TL bedelli Fiat Punto'nun müvekkiline devrinin yapıldığını, ayrıca 35.000,00 TL de nakten ödendiğini, müvekkilinin şirketten daire bedeli ve zararlarının toplamı olarak 180.250,00 TL alacağı olduğunu belirterek bu bedelin ödenmesini, mümkün değilse 479 ada 122 parsel sayılı taşınmazda kayıtlı 14 nolu bağımsız bölümün müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... ve... İnşaat vekili; davacının ödediğini iddia ettiği masraf kalemlerine ilişkin bir evrak sunamadığını, iddialarının doğru olmadığını ve hukuki dayanaktan yoksun ve mesnetsiz olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı ...'a usulüne uygun tebligat çıkartılmış, ancak davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının, dava dışı ... inşaat şirketinden haricen satın aldığı daireyi adli yazılı sözleşmeyle....,şirketine 220.000,00 TL bedelle sattığı, davacının talebi doğrultusunda, dava dışı... inşaat şirketinin 01.08.2017 tarihinde daireyi tapuda davalı ...., şirketine devrettiği, davalı şirketin satış sözleşmesinde kararlaştıran 220.000,00 TL daire bedellini ödediğine dair dosyaya herhangi bir belge sunmadığı, davalı şirketin satış sözleşmesindeki bedelle birlikte, sözleşmenin 5. maddesindeki ''ödemelerin aksaması durumunda oluşabilecek her türlü sorumluluk ve maddi zararların alıcıya ait olacağı'' şeklindeki sözleşme hükmü gereğince davalının davacı tarafından yapılan masraflardan sorumlu olduğu, davacının 220.000,00 TL daire bedeli ve borcun gereği gibi ödenmemesi nedeniyle yaptığı 30.000,00 TL masraf olmak üzere toplam 250.250,00 TL alacaklı olduğu, davalının 35.000,00 TL nakit para ve değeri 35.000,00 TL olan FIAT Punto aracı borcuna karşılık verdiğinin davacının beyanıyla sabit olduğu, geriye kalan 180.250,00 TL borcun davalıdan alınarak davacıya verilmesine, sözleşmenin şirket adına yapılması ve dairenin tapuda şirkete devredilmesi nedeniyle şirket temsilcileri davalı ... ve ... yönünden davanın husumetten reddine, karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle, davanın kısmen kabul kısmen reddine, davanın... Otomotiv İnşaat Taahhüt Mobilya Med. Hay. San. Tic Ltd. Şti yönünden kabulü ile 180.250,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı şirketten alınarak davacıya verilmesine, davanın davalı ... ve ... yönünden husumetten reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili, davalı... Otomotiv İnşaat şirketi vekili ve davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; dava dilekçesini tekrarlamak suretiyle, davalı... ve ... yönünden davanın reddine karar verilmesinin doğru olmadığını, ...in şirket yetkilisi olduğunu, müvekkilinin satış ile ilgili bu iki kişi ile irtibata geçtiğini, davalıların müvekkilini kandırdıklarını, hileli davranışları nedeniyle müvekkilinin aldattıklarından tapu iptal tescil taleplerinin kabulüne karar verilmesi gerektiğini, bu talep kabul edilmezse, bedel yönünden adı geçen iki davalı yönünden de davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini belirterek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı Mm Haskılıç Otomotiv İnş. Taah. Mobilya Med. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili; davacının iddia ettiği alacaklar için somut delil sunmadığını, alacak miktarı ve sebebinin ortaya konulamadığını, davacının davasını ispat edemediğinden davanın reddine karar verilmesi gerekirken, davanın kabul edilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili; müvekkili yönünden davanın husumetten reddine karar verildiği halde, lehine vekalet ücretine hükmedilmediğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı şirket vekilinin eksik istinaf harcını verilen kesin süre içinde ikmal etmediği, davalı ... vekili olarak istinafa başvuran diğer davalılar vekili olan avukatın, dosyada ... tarafından usulüne uygun olarak verilmiş vekaletnamesi olmadığı, istinaf dilekçesine asilin rızasının da bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurularının ayrı ayrı reddine karar verildiği, kararların davalılara tebliğ edildiği ancak ek kararın istinaf edilmediği, sadece davacı vekilinin istinaf itirazları incelendiği, davanın açıldığı tarihten önce dava konusu taşınmazın dava dışı Meryem Koçak’a satıldığından davacının tapu iptali tescil talebinin bu nedenle yerinde olmadığı, bedel yönünden yaptığı istinaf itirazlarına gelince de davalı ...’in satışın tarafı olmadığı, yine davalı ...in satış tarihinde şirket müdürü olarak şirket adına daire satış sözleşmesini imzaladığının anlaşıldığı, bu davalılar yönünden husumetten red kararının usul ve yasaya uygun olduğu'' gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebeplerle kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı ile yüklenici ve arsa sahibi sıfatı birleşen (yap-satçı konumunda) dava dışı şirket arasında yapılan geçerli taşınmaz satış sözlemesindeki taşınmazın devrine ilişkin alacağın temlikine yönelik aktedilen sözleşmede kararlaştırılan bedelin ve yapılan masrafların tahsili, ikinci kademede tapu iptali ve tescil, istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Kanun'un alacağın temlikini düzenleyen 183 üncü ve sonraki maddeleri,
2. 30.09.1988 tarihli ve 1987/2 E., 1988/2 K. sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı.
3. Değerlendirme
1. Arsa maliki ile yüklenici arasında düzenlenen inşaat sözleşmesi gereğince yükleniciden bağımsız bölüm temlik alınmasına dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil davaları ile ilgili olarak kanunlarımızda bir düzenleme mevcut olmadığından bu konulardaki uyuşmazlıkların çözümünde uygulanan 30.09.1988 tarihli ve 1987/2 E., 1988/2 K. sayılı Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu Kararı benimsenmiştir.
2. Yüklenicinin arsa payı karşılığı inşaat yapmakta olduğu veya arsa sahibinin aynı zamanda yüklenici sıfatıyla hareket ederek (yap-satçı konumunda) inşa etmekte olduğu binalardan bağımsız bölüm satın alınması hâlinde Borçlar Kanunu'nun 163 üncü maddesi (TBK m. 184) gereğince üçüncü kişiye yapılacak temlikin yazılı olması yeterlidir. Davacı tarafından dava dışı yapsatçı konumundaki şirketle yapılan yazılı sözleşme geçerli bir sözleşme olduğu gibi bu sözleşmeden doğan taşınmazın devrine ilişkin alacağın temliki niteliğindeki davalı şirketle yapılan sözleşmede geçerli bir sözleşmedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle, dava konusu taşınmaza ilişkin sözleşmenin davalı şirket ile imzalanması ve tapuda davalı şirket adına devrinin yapılmış olması nedeniyle şirket yetkilisi diğer davalıların sözleşmede kararlaştırılan bedelin ödenmesinden sorumlu tutulamayacağı, davacı tarafın, dava dilekçesindeki birinci kademedeki talebinin sözleşmede kararlaştırılan bedele yönelik alacağın ve sözleme gereğince yapılan masrafların tahsili istemine ilişkin olup, bu talebi yönünden davanın kabulüne karar verildiğinden, ikinci kademedeki talebi olan tapu iptali ve tescil isteminin kabul edilmesinin gerektiğine dair temyiz itirazlarının da yerinde olmadığının anlaşılmasına göre davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.