"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2022/290 E., 2023/66 K.
Taraflar arasındaki malın ayıplı olmasından kaynaklanan alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararının davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizce Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, 29.09.2014 tarihinde yaklaşık 130.000,00 TL bedel ödeyerek 2014 model BMW marka 3.16i 3L tipinde araç satın aldığını, 04.12.2017 tarihinde oğlunun sevk ve idaresindeyken marj motoru ve motor arızası uyarısı ile İstanbul-Şişhane mevkiinde yolda kaldığını, aracın en yakın yer olan Merter Otomobil BMW servisine götürdüklerini ancak serviste araçla ilgili sorunun ne olduğu nasıl işlem yapılacağı hususunda kesin ve inandırıcı bilgi verilmediğinden İstinye Borusan Oto Servisine çektirdiğini ve aracın halihazırda bu serviste olduğunu, İstanbul 8. Sulh Hukuk Mahkemesinin 23.03.2018 tarihli 2018/35 D.İş 2018/39 Karar sayılı dosyası ile bilirkişi raporu alındığını ve alınan bilirkişi raporunda; araçta meydana gelen arızanın "Subap Kesmesi" olarak tanımlanan arıza olduğu, arızanın egzoz valfi malzemesinden kaynaklı üretim hatası olduğu ve gizli ayıptan kaynaklandığı, arızanın onarımı için keşif tarihi itibariyle 87.178,39 TL masraf olabileceğinin belirlendiğini, araçta meydana gelen arızadan dolayı ayıplı aracın ayıpsız misli ile (0 KM)değiştirilmesini, aynen ifa mümkün olmadığı takdirde İcra İflas Kanunu'nun 24 üncü maddesi uyarınca işlem yapılmasını, araç değişimi nedeniyle ortaya çıkacak her türlü vergi, harç, plaka ve ruhsat işlemleri ile diğer her türlü masrafın davalıdan karşılanmasını, 04.12.2017 tarihinden itibaren araçsız kalması nedeniyle kullanmış olduğu ticari araç ve araç kiralama bedeli olarak şimdilik 10.000,00 TL nin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, dava konusu talepler yönünden uygulanacak olan 2 yıllık zaman aşımının dolduğunu, davanın esasına girilmeden reddine karar verilmesi gerektiğini, dava konusu aracın yetkili servise girmiş olmasının aracın mutlaka ayıplı olduğu anlamına gelmeyeceğini, müşterinin iş emrine geçirilmesini istediği şikâyetler de her zaman gerçeği yansıtmadığını, davaya konu arıza basit bir onarımla giderilebilecek nitelikte olup davacının muvafakat vermemesi sebebiyle onarımın gerçekleştirilemediğini, araçta kullanıma engel bir ayıp olduğu yönündeki iddiaları kabul etmediklerini, davacı tarafın dilekçesine dayanak gösterdiği delil tespit raporu gıyablarında yapıldığından söz konusu raporun hükme esas alınmaması gerektiğini, davacı tarafın, İstanbul 8. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2018/35 D.iş sayılı dosyasından yapılan delil tespit işlemine ilişkin yapılan masrafları talep etmesinin de usule ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu araç 4 yılı aşkın bir süredir kullanılmakta olduğundan, her ne kadar davanın reddine karar verilmesi gerekirse de mahkemenin aksi kanaatte olması halinde hakkaniyet ilkeleri gereği makul bir tutarda bedel indirimine karar verilmesi gerektiğini, dava konusu araçta meydana gelen değer kaybının ve araçtan elde edilen faydaların iade edilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 30.01.2020 tarih ve 2018/331 E., 2020/50 K. sayılı kararıyla; davanın kabulü ile dava konusu BMW marka 3.16i 3L tipinde WBA3A1102FJ615485 şasi numaralı ...Plakalı 2014 model aracın aynı model ve marka ayıpsız misli ile değiştirilerek ayıpsız mislinin davalıdan alınarak davacıya teslimine, aynen ifa mümkün olmadığı takdirde İİK 24 md. uyarınca infaz işlemlerinin yapılmasına, davacıda bulunan aracın davacı tarafından davalıya teslimine, 10.000,00 TL araç kiralama bedelinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili, dava konusu talepler yönünden uygulanacak olan 2 yıllık zamanaşımı süresinin dolmuş olduğunu, dava konusu araçta üretim hatasından kaynaklanan herhangi bir ayıp bulunmadığını, davacının onay vermemesi sebebiyle onarımı yapılmayan aracın kullanılamaması sebebiyle meydana gelen zararın müvekkil şirkete yükletilmesi usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu araçta meydana gelen değer kaybının ve araçtan elde edilen faydaların iade edilmesi gerekmekte olduğunu ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin kararıyla; hükme esas alınan bilirkişi incelemesinde, araçta üretim kaynaklı gizli ayıp bulunduğu, ayıbın 0 motor takılması suretiyle giderilebileceği, araçtaki gizli ayıbın 6850-TL değer kaybına yol açacağı hususunda görüş bildirildiği, hal böyle olunca Mahkemece, davacının seçimlik haklarından malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakkını kullanmasının 4721 sayılı Kanun'un 2 inci ve 6098 sayılı Kanun'un 227/3 üncü maddeleri uyarınca hakkaniyete ve taraflar arasındaki hak ve menfaatler dengesine uygun olacağından, araçtaki ayıp nedeniyle seçimlik hakkından malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin uygun olacağı değerlendirilerek sonucuna göre hüküm tesis edilen İlk Derece Mahkemesi kararının doğru olduğu gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA
1. Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen, 09.06.2022 tarihli ve 2022/3625 E., 2022/5658 K. sayılı ilamla; davalının sair temyiz itirazları reddedilerek ''...araca ait künye bilgileri getirtilerek araç üzerinde bilirkişi eliyle gerçekleştirilecek inceleme ile aracın tüketici elindeyken uğradığı tüm kazalar nedeniyle oluşan değer kaybının belirlenerek bu değer kaybının davalıya ödenmesi şartıyla davanın kabulüne karar verilmesi ve davacı lehine araç kiralama bedeline hükmedilirken yalnızca 15 gün üzerinden karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde 130 günlük kullanım için kira bedelinin tahsiline karar verilmesi hatalı olduğu..'' gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesi yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozmaya uyularak davacının ayıpsız misli ile değişim talebinin kabulü ile, dava konusu BMW marka 3.16i 32 tipinde WBA3A1102FJ615485 şasi numaralı ...plakalı 2014 model aracın aynı model ve marka ayıpsız misli ile masrafları davalıya ait olmak üzere değiştirilerek, ayıpsız mislinin davalıdan alınarak davacıya teslimine, aynen ifa mümkün olmadığı taktirde İİK 24 maddesi uyarınca infaz işlemlerinin yapılmasına, davacıda bulunan aracın tüm takyidatlardan ari şekilde davalıya iadesine, bozma ilamı doğrultusunda değer kaybının hesaplanması yönünden alınan raporda, kök ve ek rapordan sonra dava dosyasına eklenen belgelerde aracın geçmiş hasarları (08.04.2016 tarih ve 25.05.2016 tarihli) belirtilmiş olup, ibraz edilen belgelerden sağ ön kapı, sağ marşbiyel ve sol arka çamurluğun boyalı olduğunun önceki raporlarda değerlendirildiği ve davaya konu araçtaki bu hasarlar göz önüne alındığında nispi yöntem sonucu hesaplama yapılmasıyla davaya konu araçta meydana gelen değer kaybının 6.850,00 TL olduğu, Yargıtay ilamında da belirtildiği üzere kaza nedeniyle meydana gelen değer kaybının, araç ayıplı olsa da ürünün satıcısına ve ithalatçısına yüklenemeyeceği nazara alınarak araçta değer kaybı olan 6.850,00 TL'nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, davacının kiralama bedeline ilişkin maddi tazminat talebi yönünden Yargıtay ilamında, ''davacı lehine araç kiralama bedeline hükmedilirken yalnızca 15 gün üzerinden karar verilmesi'' gerektiğinin belirtildiği, kök raporda 15 günlük bedelin 2.625,00 TL olarak belirlendiği, bu doğrultuda 15 gün ile sınırlı olmak üzere 2.625,00 TL araç kiralama bedelinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, dava konusu talepler yönünden uygulanacak olan 2 yıllık zamanaşımı dolmuş olduğunu, dava konusu araçta üretim hatasından kaynaklanan herhangi bir ayıp bulunmadığını, davacının onay vermemesi sebebiyle onarımı yapılmayan aracın kullanılamaması sebebiyle meydana gelen zararın müvekkil şirkete yükletilmesi usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu araçta meydana gelen değer kaybının ve araçtan elde edilen faydaların iade edilmesi gerekmekte olduğunu ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ...Plakalı aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesi ve araç kiralama bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 8 inci 9 uncu ve 11 inci maddeleri
2. 04.02.1959 tarih, 13/5 sayılı YİBK.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ilamında işaret edilen araştırmanın mahkemece yapılıp buna göre bilirkişiden rapor alındığı ve davalı vekilinin birtakım temyiz itirazlarının bozma ilamı ile kesinleşen kısma yönelik olduğunun anlaşılmasına göre mahkeme kararının doğru olduğu anlaşılmakla; davalının temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermesi görülmüştür.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davalıya yükletilmesine,
13.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.