"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2568 E., 2023/463 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bursa 5. Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/249 E., 2022/920 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin mülk sahibi bulunduğu kiralanana yapılan faydalı masrafların iadesi için davalı tarafından başlatılan icra takibinin haksız olduğunu, kira sözleşmesi incelendiğinde yapılan tadilatların, müvekkilinin yazılı rızasına bağlandığının aşikar olduğunu, davalının talep ve dava hakkı bulunmadığını ileri sürerek; müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine, davalının kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; müvekkilinin dava konusu kiralananı 23.07.2013 tarihinde kuaför olarak kullanmak üzere inşaat halinde iken kiraladığını, akabinde kuaför dükkânı olarak işletilebilmesi için kiralanana zorunlu ve faydalı masraflar yaptığını, davacının kötüniyetli olup kendisine protokol imzalatarak masrafları ödemekten kaçındığını, protokolün irade sakatlığı nedeniyle geçersiz olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasında imzalanan kira sözleşmesi ve tahliye sonrası düzenlenen protokol gereğince, kiracının iş yerinde bulunan eşyaları kiraya verene cari kira alacakları karşılığında teslim ettiği ve kiracının taşınmaza yapmış olduğu masraf ve bakımlara ilişkin olarak bir talepte bulunamayacağının hüküm altına alındığı, hukuken geçerliliği olan, iptal edilmemiş protokol hükümlerinin tarafları bağlayacağı gerekçesiyle; davanın kabulü ile davacının borçlu olmadığının tespitine, icra takibinin kötü niyetle yapıldığı ispatlanamadığından tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; davalı alacaklının, alacağı bulunmadığı halde icra takibi başlatarak haksız olarak haciz işlemleri uyguladığını, davalı alacaklı aleyhine kötü niyet tazminatına hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
2. Davalı vekili; müvekkilin taşınmazı inşaat halinde iken kiraladığını, zorunlu ve faydalı masraflar yaptığı hususunun Mahkemece değerlendirilmediğini, tanıkların dinlenmediğini, davacının icra takibine haksız olarak itiraz ettiğini, ispat yükünün davacı/borçlu üzerinde olduğunu ileri sürerek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; hükme esas alınan protokolün iptali ile ilgili davalar açılmış ise de, bu davalarda protokolün iptali yönünde bir karar verilmediği, bu nedenle de davanın bekletici mesele yapılmasının gerekmediği, tarafların serbest iradeleri ile yapmış oldukları protokol tarafları bağlayacağından kiracının faydalı ve zorunlu masraf namı ile bir alacak talep edemeyeceği, yine alacaklının takibinde haksız olduğu kabul edilmiş ise de, takip talebinde kötü niyetli olduğunun ispat edilemediği gerekçesiyle, taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine oy çokluğu ile karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde bildirdiği sebeplerini tekrar etmiş, ayrıca protokolün iptali için açılmış olan Bursa 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2019/1715 E., 2021/525 K. sayılı dosyasının bekletici mesele yapılmasını talep ederek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu masraflar için başlatılan takip nedeniyle borçlu bulunulmadığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 299 uncu ve devamı maddeleri,
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 165 inci maddesi.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararda belirtilen gerekçeye, taraflar arasında 31.08.2016 tarihinde imzalanan protokol ile kiraya veren tarafından derdest Bursa İcra Müdürlüğünün 2016/5177 E. sayılı takip dosyası haricinde başkaca bir alacak talebinde bulunulmayacağının, bunun karşılığında sonraki dönemlerde işleyen cari kira alacaklarına karşılık olarak iş yerinde bulunan cihazların kiraya verene teslim edileceğinin, kiracının da kiralanan taşınmaza ilişkin masraf ve bırakılan eşyalara ilişkin bir talepte bulunmayacağının kararlaştırılmış olmasına, kiracı tarafından işbu protokolün gabin nedeniyle iptali talebiyle açılan davada verilen görevsizlik kararının 13.02.2019 tarihinde kesinleşmesi üzerine görevli mahkemeye başvurulmaması üzerine davanın açılmamış sayılmasına dair verilen kararın 19.04.2019 tarihinde kesinleşmiş bulunmasına, bu defa kiracı tarafça 05.12.2019 tarihinde aynı taleplerle Bursa 3. Sulh Hukuk Mahkemesinde açılan 2019/1715 E. sayılı davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmadığı gerekçesiyle 06.04.2021 tarihinde reddedilmiş olmasına, gelinen aşamada Bursa 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2019/1715 E. sayılı dosyasının bekletici mesele yapılmasının sonuca etkili bulunmamasına, kaldı ki davalı tarafça istinaf başvurusunda ileri sürülmeyen bu hususun temyiz aşamasında ileri sürülmesinin mümkün olmamasına göre, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.