"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/31 E., 2022/104 K.
DAVA TARİHİ : 06.06.2014
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (kapatılan) 13. Hukuk Dairesince İlk Derece Mahkemesinin kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince yeniden yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; davacı vekili tarafından incelemenin duruşmalı yapılması istenilmiş olup kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, duruşma isteminin miktar yönünden reddine, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde; Kadıköy'de bulunan Özel Edremit Körfez Hastanesini işlettiğini, davalı kurum ile yapılmış olan anlaşma gereği de SGK kapsamındaki hastalara da hizmet verdiğini, bu hizmetin ne şekilde verileceğinin ise taraflar arasındaki sözleşme ve SUT (Sağlık Uygulamaları Tebliği) ile düzenlenmiş olup bu çerçevede hizmet verildiğini, Özel Edremit Körfez Hastanesinde yapılan ameliyatlarda kullanılan ürünlerin, bu ürünleri temin eden ve SUT'ta belirlenen nitelikleri taşıyan firmalardan alınmakta ve bu firmalardan alınan malların fatura edildiğini, fatura edilirken talebe ürüne ait yurtdışı belgeler, barkodlar, bayilik evrakları, SUT (Sağlık Uygulama Tebliği) malzeme ödeme kriterine göre belirlenen değer üzerinden kesilen faturanın eklendiğini, faturanın 5 hastane ortalama değerinin en düşüğü üzerinden düzenlendiğini, fatura bedellerinin SGK tarafından ödendiğini, hastanelerinde beyin ve sinir cerrahisi ameliyatlarında kullanılan MEP KİTİ, tek kullanımlık iğne (operasyonda bütün vücudun felç kalmaması için kullanılan yardımcı ürün) hidroksilapatit esaslı dental ve ortp restorasyon materyalı gibi malzemelerin PİRON Tıbbi Aletler San.veTic.Ltd.Şti.'den karşılandığını, malzeme ve firmaya ait bütün belgelerin her seferinde ilgili evraklarla birlikte davalı kuruma tam olarak gönderildiğini, ürünün alımına veya firmaya ilişkin herhangi bir sorun bulunmadığını, kullanılan ve fatura edilen malzemelerin SUT kodlu olup, faturaların SUT rakamları üzerinden kesildiğini, SUT kodlu malzemelerde fiyat araştırması yapılmayacağını, girilen barkot üzerinden ödeme yapılacağını, diğer hastanelerde bu malzemelerin kuruma fatura edildiğini ve fatura bedeli üzerinden kesintisiz ödendiğini, SGK kayıtları incelendiğinde alınan malzemeyi sadece ismen örneğin MEP KİTİ olarak girdiğini ve karşısına daha düşük rakamlar çıkmakta olduğundan tarafına bu malzemeye ilişkin faturalarda kesinti yaparak tutarları ödediğini, SGK tarafından Piron firmasına ait faturaların eksik yada hiç ödenmemesinden ve bu faturalara ait hastaların örnekleme metodu ile incelenmesinden dolayı hatalı olarak yapılan toplam 90.388,16 TL usulsüz kesintinin, faturalar üzerindeki tarihlerden itibaren ticari faizi ile birlikte iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde; Balıkesir ili mahkemelerinin yetkili olacağını, davanın görevsiz mahkemede açıldığını, Mart 2013 döneminde Beyin ve Sinir Cerrahisi branşı yatarak gurubunda faturalandırılan Melek Çalışkan isimli hastanın 15DDDT3 takip numaralı Enstrumantasyon çıkartılması (6. ncı seviyeye kadar) işlemine ait kalsiyum fosfat esaslı dental ve ortapedi krestarasyon meteryali 10.OccCPC (25-250 mikron) malzeme bedeli 3.812,40 TL'nin 2010 yılı Sağlık Uygulama Tebliği hükmüne istinaden ödendiğini, yapılan kesintiye davacı tarafından yapılan itiraz üzerine toplanan fatura itiraz inceleme komisyonunda hastane yetkilisi olarak komisyona katılan Dr. Ahmet Mustafa Güzeliş'in oyuyla birlikte yapılan kesintinin uygunluğunun oybirliğiyle karara bağlandığını, davacı vekilinin dava dilekçesinde bu hasta nedeniyle yapılan kesintinin 12.585,33 TL olduğunu iddia edilmekte ise de bu hasta nedeniyle davacıdan yapılan kesintinin örnekleme yöntemiyle oluşan toplam tutarının 8.772,76 TL olduğunu, bu hasta nedeniyle yapılan kesintinin 18.414,40 TL olduğunu iddia etmekte ise de bu hasta nedeniyle davacıdan yapılan kesintinin örnekleme yöntemiyle oluşan toplam tutarın 12.778,57 TL olduğunu, yurtdışı sigortalısı Zümrüt Demir'in Beyin ve Sinir Cerrahisi branşında yapılan tedavisinde kullanılan malzemeler için 8.343,08 TL kesinti yapılmış olup davacı hastane bu kesintiyle ilgili itirazda bulunmadığından idari aşamada bu kesintinin kesinleştiğini, dava dilekçesinde 90.388,16 TL kesinti yapıldığı iddia edilmekte ise de dilekçesi ekinde sunmakta olduğu delillerin tetkikinden görüleceği üzere (Örnekleme Hesabı Cetveli) kesintilerin örneklemeye yansımış toplamının 60.469,11 TL olduğunu, dava dilekçesinde belirtilen 90.388,16 TL kesintilerin örneklemeye yansımış hali ile birlikte kesinti tutarlarının mükerrer toplanmasıyla bulunan yanlış rakamlar olduğunu, açılan davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece verilen 12.11.2015 tarihli 2014/331 Esas 2015/662
Karar sayılı kararda, tarafların dosya içerisine sunmuş olduğu deliller celp edilmiş ve toplanan deliller ile birlikte dosya talimat yoluyla İzmir Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilerek davaya konu kesintilerinin usulsüz olup olmadığının ve miktarlarının belirlenmesi bakımından rapor tanzim edilmesi istenilmiş, alınan hükme ve denetime elverişli 13.07.2015 tarihli bilirkişi kurulu raporuna göre davacı faturalarından davalı Kurum tarafından haksız yere kesilmiş olan toplam tutarın 60.469,81 TL olduğu belirlendiğinden açılan davanın kısmen kabul kısmen reddine, davacı faturalarından haksız yere kesilmiş olan 8.772,84 TL'nin fatura ödeme tarihi olan 30.05.2013 tarihinden, 16.300,79 TL'nin fatura ödeme tarihi olan 01.08.2013 tarihinden, 16.270,81 TL'sinin fatura ödeme tarihi olan 29.08.2013 tarihinden, 12.779,29 TL'sinin fatura ödeme tarihi olan 05.10.2013 tarihinden, 6.346,08 TL'sinin fatura ödeme tarihi olan 29.08.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte toplam 60.469,81 TL'nin davalı ... Kurumundan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 26.09.2019 tarihli 2016/18106 E. 2019/8901 K. sayılı kararı ile; mahkemece bilirkişi raporu esas alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, yargılama sırasında alınan bilirkişi raporunda kesinti yapılan fatura bedelleri toplamı ve örnekleme yöntemi ile yapılan kesinti bedeli toplamı ayrı ayrı belirlenmiş olmasına rağmen raporun netice kısmına toplam bedel olarak sadece örnekleme metodu nedeniyle yapılan kesinti bedeli yazılmış, davacı taraf bu nedenle rapora itiraz etmişse de bu itirazları değerlendirmeden bir karar verildiğinden mahkemece, tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda davacının itirazlarını da karşılar şekilde gerekçeli, nedenlerini açıklayıcı taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli bilirkişi raporu alınmak sureti ile hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekçesiyle karar bozulmuş olup bozma nedenine göre davacı ve davalının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, Yargıtay bozma ilamına esas teşkil edecek şekilde davaya konu kesintilerinin usulsüz olup olmadığının ve miktarlarının belirlenmesi bakımından rapor tanzim edilmesi istenilmiş, alınan hükme ve denetime elverişli 18.11.2021 tarihli bilirkişi kurulu raporuna göre davacı faturalarından davalı Kurum tarafından haksız yere kesilmiş olan toplam tutarın 31.883,29 TL olduğu belirlendiğinden açılan davanın kısmen kabul kısmen reddine, davacı faturalarından haksız yere kesilmiş olan; 11.160,01 TL'nin fatura ödeme tarihi olan 05.06.2013 tarihinden itibaren, 12.778,57 TL'nin fatura ödeme tarihi olan 22.07.2013 tarihinden itibaren, 7.944,71 TL'nin fatura ödeme tarihi olan 18.06.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte toplam 31.883,29 TL'nin davalı ... Kurumundan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde; kararın gerekçesiz olduğunu, iki heyet tarafından hazırlanan raporlar arasındaki çelişki giderilmeden, itirazlar karşılanmadan, ek rapor alınmadan hüküm kurulduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun sonuç kısmında sayılan hastalar için gösterilen fatura bedelinin 36.264,88 TL, örnekleme tutarının ise 62.068,24 TL olduğunu, her iki rakam toplandığında ise 98.333,12 TL olduğunu, halbuki dava değerinin 90.388,16 TL olduğunu, hükme esas alınan bilirkişi ek raporunda Yargıtay tarafından kesinti işlemlerinin yerindeliği ile ilgili bozma kararı olmamasına rağmen kesinti işlemlerinin yerindeliği ile ilgili yeniden değerlendirme yapıldığını, usuli kazanılmış hakları gözeterek yalnızca hesaplama yönünden rapor almak üzere dosyanın bilirkişi heyetine tevdiine karar verilmesi gerektiğini, davalının hiçbir temyiz gerekçesinin değerlendirilmediğini, yerel mahkeme tarafından uyulmasına karar verilen bozma ilamında kesinti yapılan fatura bedelleri toplamı ve örnekleme yöntemi ile yapılan kesinti bedeli toplamı ile ilgili çelişkilerin gidirilmesi gerektiği belirtildiği, ancak bilirkişi raporunda bu hususta inceleme yapılmadığını, dava açılırken maddi hata yapılarak fatura bedeli ve örnekleme yöntemi ile kesinti yapılan bedel toplanarak hesaplama yapıldığı, aslında talep edilmek istenenin sadece örnekleme yöntemi ile kesinti yapılan değer olan 60.469,11 TL iadesi olduğunu, bu hususun ısrarla belirtilmiş olmasına ve Yargıtay tarafından da bozma sebebi olarak gösterilmesine rağmen ne yerel mahkemece ne de bilirkişi heyetince dikkate alınmadığını, hastalarla ilgili yapılan kesintilerin haksız olduğunu, mahkeme tarafından kabul ret oranına göre yargılama giderine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, ticari faize hükmedilmemesinin usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı vekili temyiz dilekçesinde; Kurumca yapılan kesintilerin yasaya ve mevzuata uygun yapıldığını, davacının itirazları üzerine Fatura İnceleme Komisyonunca da uygunluğunun oy birliği ile karara bağlandığını, bilirkişi raporlarındaki haksız kesinti yapıldığına dair değerlendirmelerin usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tarafından tedaviler sırasında kullanılan malzemelerin davalı SGK’ya fatura edildikten sonra hatalı inceleme yapması üzerine bir kısım faturalarında kesinti yapıldığını, bir kısım faturalarının hiç ödenmediğini, bu kesintiler nedeniyle örnekleme metodu uygulanarak toplam fatura bedelinden de kesinti yapılması suretiyle haksız olarak tahsil edilen toplam 90.388,16 TL’nin davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
a.2013 yılı Sağlık Uygulama Tebliği'nin 7 nci maddesinin 3/9/Ç bendi şöyledir:
"Kemik yerine geçen sentetik greftler: (1) Otogreft donör alımında morbidite bulunma riski olan hastalarda, (kemik dansitometrisi ile gösterilmiş şiddetli osteoporoz iliak kanatta tümoral lezyon veya enfeksiyon ,Kemik İliğini tutan hastalıklar), (2) Kemiklerde geniş defektler oluşturan benign veya malign tümörlerin cerrahisinde, (3) 3 (üç) veya daha fazla seviye füzyon uygulanması gereken omurga revizyon cerrahisinde, kullanılması halinde bedelleri Kurumca karşılanır. (4) Sentetik greftler kendi aralarında ve allogreftlerle kombine edilerek kullanılması halinde bedeli Kurumca karşılanmaz. (5) Sentetik greftlerin imal ya da ithal edildikleri ülkelerde sertifikalı olduğunun (FDA, TGA, SFDA gibi) belgelendirilmesi gerekmektedir. (6) Sentetik greftlerin imal ya da ithal edildikleri ülkelerde kullanıldığına dair ilgili ülkenin ruhsatlandırma biriminden veya bağımsız Sağlık Teknolojileri Değerlendirme (HTA) biriminden alınacak, ürünün ülkede kullanıldığına ve geri ödeme kapsamında olduğuna dair belge ya da ilgili ülkenin Sağlık Bakanlığı'ndan alınacak aynı özelliklere haiz belgelerden herhangi biri ile belgelendirilmesi gerekmektedir."
b.2013 yılı Sağlık Uygulama Tebliği'nin 3 ncü maddesinin 3/4/Ç bendi şöyledir:
"(1) Kemik yerine geçen sentetik greftler;
a) Ötogreft donör alımında morbidite bulunma riski olan hastalarda (kemik dansitometrisi ile gösterilmiş şiddetli osteoporoz, İtak kanatta tümoral lezyon veya enfeksiyon, kemek iliğini tutan hastalıklar),
b) Kemiklerde geniş defektler oluşturan benign veya malign tümörlerin cerrahisinde,
c) 3 veya daha fazla seviye füzyon uygulanması gereken omurga revizyon cerrahisinde, kullanılması halinde bedelleri Kurumca karşılanır.
(2) Sentetik greftler kendi aralarında ve allogreftlerle kombine edilerek kullanılması halinde bedeli Kurumca karşılanmaz.
(3) Sentetik greftlerin imal ya da ihal edildikleri ülkelerde sertifikalı olduğunun (FDA, TGA, SFDA gibi)
belgelendirilmesi gerekmektedir.
(4) Sentetik greftlerin imal ya da ithal edildikleri ülkelerde kullanıldığına dair ilgili ülkenin ruhsatlandırma biriminden veya bağımsız sağlık teknolojileri değerlendirme (HTA) biriminden alınacak, ürünün ülkede kullanıldığına ve geri ödeme kapsamında olduğuna dair belge ya da ilgili ülkenin Sağlık Bakanlığından alınacak aynı özelliklere haiz belgelerden herhangi biri ile belgelendirilmesi gerekmektedir."
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uymakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkan bulunmadığı anlaşılmakla; tarafların temyiz isteklerinin reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanununa uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davacıya yükletilmesine,
6100 sayılı Kanun'un Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu davalı yönünden kapalı, davacı yönünden açık olmak üzere,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
08.06.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.