"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 25. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/101 E., 2023/667 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 13. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2019/369 E., 2021/660 K.
Taraflar arasındaki yönetim kurulu kararının iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacı şirketin davalı İvedik Organize Sanayi Bölgesinde gaz dolum depolama ve satımı işi ile iştigal ettiğini, davalı tarafından Organize Sanayi Bölgesi Kanunu Uygulama Yönetmeliği'nin 101 inci maddesine göre karma OSB'lerde kurulamayacak tesisler kapsamına girdiği gerekçesiyle aynı yönetmeliğin 112 nci maddesi gereğince 15.06.2017 tarihli ve 2017/22 sayılı yönetim kurulu kararı ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edildiğini, bu iş yerinde Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte büyük bir kısmı aynı olan davacı firma ortaklarının 29.06.1972 tarihinde ...Kolektif Şirketi - ... ve ortakları ismi ile ticari faaliyetlerine başladıklarını, 21.04.2008 tarihinde Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından iş yeri açma ruhsatı ile faaliyetlerine devam ettiğini, 17.02.2014 tarihinde unvan değişikliğine giderek ...Gaz Sınai ve Tıbbi Gazlar İml. San. Tic. A.Ş. ismi ile aynı adreste faaliyetlerini sürdürdüğünü, firma için kazanılmış hak olarak elde edilen durumun diğer firmalar için de uygulanmasının ve unvan değişikliği halinde de yeni ruhsat almaya gerek olmadan mevcut ruhsat ile faaliyetlere devam edilebileceğinin kabulü gerektiğini, kaldı ki Yönetmeliğin 41 nci maddesi gereği yönetim kurulunun ruhsat iptali yetkisinin olmadığını, yetki gaspı nedeniyle bu işlemin yok hükmünde olduğunu, ruhsatın ancak ruhsatı veren idarelerce iptal edilebileceğini ileri sürerek; İvedik Organize Sanayi Bölgesi Başkanlığı Yönetim Kurulunun 15.06.2017 tarihli ve 2017/22 sayılı kararının mutlak butlan sebebi ile batıl olduğunun tespiti ile iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davada asliye hukuk mahkemelerinin görevli olduğunu, davalı tarafından Ankara 57. Noterliğince gönderilen 17.05.2017 tarihli ihtarname ile davacı tarafa faaliyetlerinin durdurulması gerektiği bildirilerek 15 günlük süre verildiğini, davalının 15.06.2017 tarihli kararı ile 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu (4562 sayılı Kanun) ve Yönetmeliğine uygun olmayan 5 firmanın ruhsatının iptaline karar verildiğini, yetki ve usulde paralellik ilkesi gereğince davalının ruhsat iptal yetkisi olduğunu, davalı tarafından ...Koll.Şti.ne verilen ruhsatın mevzuata uygun olarak iptal edildiğini, davacı yanın ruhsatsız olarak OSB'de faaliyet gösterdiğini ikrar ettiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; hükme esas alınan bilirkişi raporundan anlaşılacağı üzere davacının içerisinde bulunduğu meslek grubunun faaliyet alanının sınai gazlar imali ve satışı olup 4562 sayılı Kanun ve Yönetmelik çerçevesinde davacı şirketin organize sanayi bölgesinde faaliyet göstermesinin patlama ve yangın riskini taşıması nedeniyle ruhsat iptalinde hukuka aykırı bir durum olmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davacı şirketin bu iş yerinde Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 22.08.2009 tarihinden önce ve 29.06.1972 tarihinde ...Kollektif Şirketi-... ve Ortakları ismiyle faaliyete başladığını, faaliyette bulunduğu adreste de 02.06.2000 yılında Assan...Ltd.Şti adlı firmayı kurarak Yenimahalle Belediye Başkanlığınca verilen işyeri açma ve çalıştırma ruhsatına istinaden çalışmaya başladığını, 02.10.2002 tarihinde Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından aynı adreste ruhsat verildiğini, 17.02.2014 tarihinde ise şimdiki ünvanın alınarak faaliyete devam edildiğini, ünvan değişikliği yapılsa da büyük ölçüde ortakları aynı olan firmaların, aynı adreste ve aynı alanda faaliyete devam ettiklerini, ünvan değişikliği sebebiyle yeni ruhsat alınmasını gerektirir bir durum olmadığını, Yönetmeliğin geçici 2 nci maddesi gereği davacı şirketin yönetmelik kapsamında olmadığını, Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra da davacı şirketin hiç bir itiraz ve uyarı olmaksızın faaliyetlerine devam ettiğini, davalı yönetim kurulunun ruhsat iptali yetkisinin olmadığını, alınan bilirkişi raporunda bu hususlara değinilmediği gibi Mahkeme kararında da aynı rapora atıfla yetinildiğini, davanın konusunun davacının faaliyet alanı değil davalı tarafça yetkisiz olarak işlem yapılması olduğunu ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; ruhsat iptaline karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan yasal düzenlemeler gereği organize sanayi bölgesi içerinde iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarının OSB tarafından verildiği gibi iş yerlerinin ruhsata uygun olarak işletilip işletilmediği ve ruhsata aykırı faaliyetlerin denetim ve buna bağlı olarak iş yeri açma ve işletme ruhsatının iptalinin de OSB yönetimlerine ait olduğu, bu itibarla davacı vekilinin davalı OSB yönetiminin iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatının iptaline yetkisi olmadığı yönündeki istinaf talebinin yerinde olmadığı, davacı şirketin faaliyet alanının karma OSB'lerde kurulamayacak tesislerden olduğu ve davalı OSB'nin de karma OSB olduğu noktasında taraflar arasında uyuşmazlık bulunmadığı, davacı şirketin Yönetmeliğin geçici 2 nci maddesindeki "1/4/2002 tarihli ve 24713 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin yürürlüğe girdiği tarihten önce OSB'lerde kurulmuş, bu Yönetmeliğin 101 ve 102 nci maddelerinde belirtilen konularda faaliyet gösteren tesisler bu kapsama dahil değildir." şeklindeki düzenlemeden yararlanılabilmesi için anılan Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce ilgili idarelerden iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı alınarak faaliyette bulunulması gerektiği, davalı OSB yönetim kurulunun 15.06.2017 tarihli ve 2017/22 sayılı kararından anlaşıldığı üzere iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı iptal edilen şirketin ...Kollektif Şti. olduğu ve bu şirkete 09.06.2009 tarihinde davalı OSB tarafından iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı verildiği, davalı tarafından iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı verilen ve sonrasında ruhsatı iptal edilen şirketin, davacı şirketin tür değiştirmeden önceki şirketi olmadığı, tür değiştiren ve mevcut davacı şirkete dönüşen ...Kollektif Şirketi-Aktanbozer ve Ortakları şirketi olduğu, ruhsatı bulunan ve ruhsatı iptal edilen ...Kollektif. Şti.nin bu ortaklığı oluşturan şirketlerden birisi olduğunun kabulü halinde ise, şirketin ruhsatının 01.04.2002 tarihi öncesine ait olmadığı dikkate alındığında davacı şirketin Yönetmeliğin geçici 2 nci maddesinden yaralanmasının mümkün olmadığı, dava konusu iş yerinde iş yeri açma ve çalışma ruhsatı bulunan Assan...Ltd.Şti.nin ayrı bir tüzel kişiliği olup bu şirketin ortakları ile davacı şirketin ortaklarının benzer olması ve aynı alanda faaliyette bulunmasının şirketlerin birbirlerinin ruhsatlarından yararlanabileceği anlamına gelmediği, davacı şirketin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığından aldığı iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatının ise, Kazan İlçesinde faaliyette bulunmak üzere olduğu, davalı OSB içerisinde faaliyette bulunmak üzere alınan bir iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı bulunmadığından bu ruhsat sebebiyle Yönetmeliğin geçici 2 nci maddesi kapsamında bulunduğunun da kabulü mümkün olmayıp, davacı şirketin davalı OSB içerisinde faaliyette bulunması anılan Yönetmeliğin 101 nci maddesi gereği mümkün olmadığından davanın reddine karar verilmesinde isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, OSB yönetim kurulu kararının iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4562 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi.
2. Kararının verildiği tarihte yürürlükte olan mülga 22.08.2009 tarihli Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği'nin 91 inci maddesi.
3. Değerlendirme
Davaya konu iptal edilen ruhsatın verildiği tesisin, temyize konu kararda da belirtildiği üzere ruhsatlandırıldığı tarih itibariyle, karma OSB'lerde kurulamayacak tesislerden olmakla birlikte ilgili yönetmeliğin geçici 2 nci maddesi ile kapsam dışında bırakılan tesisler arasında değerlendirilemeyeceği, kaldı ki davacının ileri sürdüğü gibi geçici maddenin yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce OSB'lerde kurulmuş ve belirtilen konularda faaliyet gösteren tesisler yönünden kabulünün, OSB yönetiminin ruhsat verme, denetleme ve iptal etme konusundaki takdir yetkisinin sınırlandırılması ya da ortadan kaldırılması sonucunu doğuracağı gibi davaya konu tesisin de kesintisiz olarak ruhsatlandırılmadığı ve müteaddit defalar ruhsat başvurusunda bulunulduğunun, ayrıca yargılama sırasında alınan bilirkişi raporunda davacı şirkete ait tesisin OSB'de bulunmasının herhangi bir patlama ve yangın durumunda meydana gelecek zararın boyutlarını ciddi oranda arttıracağının belirtildiğinin anlaşılmasına göre, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usule ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.