"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2436 E., 2023/167 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/423 E., 2020/480 K.
Taraflar arasındaki sözleşmenin haksız feshedildiğinin tespiti ile medula sisteminin açılarak sözleşme ilişkisinin kurulması, maddi manevi tazminat ve alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; Eczacı olan müvekkili ile yapılan sözleşmenin, davalı Kurum tarafından hiçbir gerekçe gösterilmeden 08.01.2017 tarihinde feshedildiğini, protokol hükümlerine göre sözleşme yapmak için bir çok kez davalı Kuruma başvurmasına karşılık davalı Kurumun hukuka ve dürüstlük kuralına aykırı eylemi sonucu sözleşme yapılmadığını belirterek, sözleşme ilişkisinin kurulmasına, sözleşmenin hukuka aykırı bir şekilde feshedildiğinin tespitine, geç ödeme nedeniyle meydana gelen faiziyle birlikte sözleşmenin ayakta olduğu dönem olan 19.10.2016-12.01.2017 tarihleri arasında oluşan maddi, manevi zarar ve mahrum kalman kar için şimdilik belirsiz alacak olarak 10.000 TL nin 19.10.2016 tarihinden işleyecek avans faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin KHK kapsamında, kuruma gelen istihbari bilgiler uyarınca 01.12.2016 tarihli yazı ile sözleşmenin 08.01.2017 tarihinde feshedildiğini, davalı kurumun Borçlar Hukuku'na hakim olan sözleşme serbestisi çerçevesinde kiminle sözleşme yapıp yapmayacağını belirlemekte özgür olmakla birlikte, davacının aynı uyuşmazlığa dair Ankara 12. Asliye Hukuk Mahkemesinde açmış olduğu davada verilecek kararda nitelik itibariyle aynı sonucu doğuracağından asıl dava sonuçlanmadan huzurdaki davada esastan karar verilmesinin de isabetsiz olacağını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosyanın bilirkişiye gönderilmesi için ara kararla verilen kesin sürede delil avansının tamamlanmadığından dosyanın mevcut haline göre yapılan incelemede davacının maddi, manevi tazminat, mahrum kalının kâr ve geç ödeme sebebiyle faiz alacağı taleplerini ispat edemediği eldeki davada talep konusu olan davacının, davalı ile arasındaki sözleşmenin haksız olarak fesh edildiğinin tespiti ile sözleşme ilişkisinin yeniden kurulmasına ilişkin davasının, Ankara 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/534 E. sayılı dosyasında da talep ve dava konusu olmasından ve iş bu davanın daha önce açılmış olup halen görülüyor olmasından dolayı derdestlik dava şartı eksikliği sebebiyle davacının belirtilen taleplerine ilişkin davasının usulden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle; davacının maddi ve manevi tazminat ile mahrum kalının kâra ilişkin davasının reddine, sözleşmenin haksız olarak fesih edildiğinin tespiti ile sözleşme ilişkisinin yeniden kurulmasına ilişkin talebin HMK'nın 114/1,ı ve 115/1,2 maddeleri gereğince usulden reddine, geç ödeme sebebiyle meydana gelen faiz talebine ilişkin davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; eldeki davanın 31.07.2018 ve 01.04.2019 tarihleri arasında sözleşmenin yapılmamasına ilişkin davalı Kurumun eyleminin protokolün 7. maddesine ve hukuka aykırılığının tespiti amacıyla açıldığını, Ankara 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/534 E., 2018/597 K. sayılı kararıyla müvekkille davalı Kurum arasında imzalanan ve 01.04.2016 ve 01.04.2017 tarihleri arasında geçerliliğini koruyan sözleşmenin, 01.01.2017 tarihinde protokolün 5/1 maddesi gereğince feshinin hukuka aykırılığının tespitine ilişkin olduğunu, iki dosya arasında derdestlik bulunmadığını belirterek, verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Ankara 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/534 E. sayılı dosyasına sunulan dava dilekçesindeki talebin 01.12.2016 tarihli sözleşmenin feshi ve medula sisteminin kapatılması işlemine karşı, işlemin haksız olması sebebiyle sözleşmenin süresiz feshinin iptali ve maddi tazminat talebine ilişkin olduğunun görüldüğü, muarazanın giderilmesi talebine yönelik eldeki dava ile bahse konu dava arasında derdestlik bulunduğu, diğer davanın daha önce açıldığı, eldeki davada sözleşmenin feshi işleminin iptali ve davacının yeniden medula sistemine alınması talepleri yönünden derdestlik nedeniyle reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı, tazminat talebinin ispatlanamadığından reddine karar verildiği, bu karar yönünden bir istinaf nedeni ileri sürülmediği, Mahkemece verilen kararda bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davalı Kurum tarafından 01.12.2016 tarihli fesih ihbar bildiriminden 3 ay önce medula sisteminin kapatıldığını, fesih ihbarının medula sisteminin kapatılmasından 3 ay sonra yapıldığını, feshin usulsüz olduğunu, sözleşmenin 5.1 maddesindeki 1 ay önceden bildirme koşuluna uyulmadığını, sözleşme maddelerine göre fesihler için süre belirlendiğini, süresiz feshin olmadığını, müvekkilinin 7 yıldır medula sistemine giremediğini haksız, hukuksuz bir uygulama olduğunu, açılan davanın alacak davası olmadığını, muazaranın giderilmesine yönelik bir karar verilmediğini belirterek hükmün bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; sözleşmenin haksız feshedildiğinin tespiti ile, medula sisteminin açılarak sözleşme ilişkisinin kurulması, mahrum kalınan kar ve maddi, manevi tazminat istemine ilşkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 5510 sayılı Kanun'un "Sağlık hizmetlerinin sağlanma yöntemi ve sağlık giderlerinin ödenmesi" başlıklı 73 ncü maddesi,
2. 6643 sayılı Türk Eczacılar Birliği Kanunun "merkez heyetinin görevlerini düzenleyen 39 uncu maddesinin birinci fıkrası,
3. Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin 2016 yılı Protokolünün 5.1. maddesi,
4. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun19/1 inci ve 26 ncı maddesi,
5. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1.ı maddesi
3. Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle davacının, Ankara 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/534 E. sayılı dosyasındaki talebiyle, eldeki davada sözleşmenin feshi işleminin iptali ve davacının yeniden medula sistemine alınması taleplerinin aynı olması nedeniyle her iki dava arasında derdestlik bulunduğunun ve sözü edilen dosyanın eldeki dosyadan daha önceki bir tarihte açıldığının anlaşılmasına göre, verilen karar yerinde olduğundan davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.