"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Ticaret) Mahkemesi
SAYISI : 2022/194 E., 2023/54 K.
Taraflar arasındaki menfi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin mandıra işletmecisi olduğunu, Ödemiş Belediyesi ile aralarında atık su aboneliği bulunduğunu, Ödemiş Belediyesi Su ve Kanalizasyon Müdürlüğünün daha sonra davalı İZSU bünyesine alındığını, iş yerinin Ege Bölgesi Sanayi Odasına kayıtlı olması nedeniyle abone grubunun sanayi iş yeri olarak kabul edilmesi ve atık suyun m³ birim fiyatının 0.50 USD + KDV olarak belirlenmesi gerekirken abone grubunun konut dışı atık su olarak belirlenip Ağustos 2014 dönemine ait faturanın m³ birim fiyatının 5,52 TL üzerinden hesaplandığını ileri sürerek; iş yerinin sanayi iş yeri olarak tespiti ile bilirkişi incelemesi neticesinde artırılmak üzere davalıya 14.663,63 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının abone dosyasında yer alan bilgilere dayanılarak abone grubunun belirlendiğini, yapılan hesaplamanın Tarifeler Yönetmeliğine uygun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece verilen 29.03.2016 tarihli ve 2014/612 E., 2016/329 K. sayılı kararla; Ağustos 2014 faturasında kullanıldığı belirtilen 2.689 m³ su nedeni ile tahakkuk ettirilen borç nedeni ile dava konusu edilen 18.229,75 TL borcun 3.557,54 TL'lik bedelini aşan 14.672,21 TL'lik kısmından borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 21.06.2018 tarihli ve 2016/20459 E., 2018/6951 K. sayılı ilamla; davaya konu borca ilişkin dönemin aboneliğin davalı idareye devredildiği tarihten sonrasına ait olması nedeniyle İZSU Tarifeler Yönetmeliği'ne göre hesaplama yapılması gerektiği, Mahkeme İZSU Tarifeler Yönetmeliği'nden önce yürürlükte bulunan Ödemiş Belediyesinin 19.11.2012 tarihli toplantısında aldığı encümen kararına dayanılarak hazırlanan bilirkişi raporuna istinaden karar verildiği, raporun bu hali ile hüküm kurmaya ve Yargıtay denetimine elverişli olmadığı gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen 18.06.2019 tarihli ve 2018/782 E., 2019/637 K. sayılı kararla; mali müşavir bilirkişiden alınan rapora dayanılarak davanın kabulüne, davalı tarafından 11737691 (eski abone no:34195) abone no ile ilgili Ağustos 2014 faturasında kullanıldığı belirtilen 2.689 m³ su nedeniyle tahakkuk ettirilen borçtan kaynaklı dava konusu edilen 18.229,75 TL borcun 1.277,36 TL'lik bedeli aşan taleple bağlı kalınarak 14.663,63 TL'lik kısmından borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Dairece verilen 26.02.2020 tarihli ve 2019/5699 E., 2020/1688 K. sayılı ilamla; “...Somut olayda Mahkemece, her ne kadar bozmaya uyma kararı verilmiş ise de bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Şöyle ki, davacının atık su aboneliğinin Ödemiş Belediyesinden İZSU'ya devredilmesi nedeniyle Ödemiş Belediyesi meclis kararının somut olayda uygulanmaması gerektiği açıktır. Bozma ilamımızda da açıkça Ödemiş Belediyesi meclis kararındaki esaslara göre hesaplama yapılmasının doğru olmadığı, konusunda uzman bilirkişiden alınacak rapor ile İZSU Tarifeler Yönetmeliği'nin ilgili hükümlerine göre davacının borçlu olduğu miktarın belirlenmesi gerektiği belirtilmiştir. Mahkemece hükme esas alınan raporda, davaya konu iş yerinde üretilen suyun ne kadarının buharlaşacağına dair konusunda uzman bilirkişiler tarafından düzenlenmiş rapor olmadığı belirtilerek Ödemiş meclis kararı uyarınca suyun %40'ının kirli olduğu kabul edilip bu miktar üzerinden hesaplama yapılmıştır. Rapor bozma ilamımıza uygun olmadığı gibi konusunda uzman olmayan bilirkişi tarafından hazırlanmıştır. Davalı tarafından rapora bu hususlar belirtilmek suretiyle itiraz edilmiş, Mahkemece itirazlar karşılanmaksızın rapora itibar edilerek hüküm kurulmuştur.
O halde Mahkemece, uyuşmazlık konusu fatura dönemindeki tüketimin (2.689 m³), Sanayi Atık Su tarifesi uyarınca m³ bedeli olan 0.50 USD üzerinden hesaplanması için konusunda uzman bilirkişiden (makine mühendisi) rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş” gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, bilirkişi raporu ve usuli kazanılmış hak dikkate alınarak, davanın kısmen kabulü ile Ağustos 2014 faturasında kullanıldığı belirtilen 2.689 m³ su nedeniyle tahakkuk ettirilen borçtan kaynaklı dava konusu edilen 18.229,75 TL borcun 3.143,99 TL'lik bedeli aşan 15.085,76 TL'nin davalının usuli kazanılmış hakkı gereği 14.663,63 TL'lik kısmından borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; bozma ilamı dikkate alınmadığını, mevcut bilgilere göre abone tipinin "kuyu atık su konut dışı" olarak belirlendiğini, abone tipi değişimlerinde talep bulunması ve keşif ile değerlendirme süreçleri yürütülerek gereken imalatların yapılmasının esas olduğunu, abone bazında bilgilendirme yapılmasının İdarenin yükümlülüğünde bulunmadığını ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalı tarafından tahakkuk ettirilen faturaya yönelik menfi tespit istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. İZSU Tarifeler Yönetmeliği,
2. 09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK.
3. Değerlendirme
Temyiz olunan kararın; uyulan bozma ilamında gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yapılarak, yine o ilamda belirtilen hukuki esaslar gereğince verildiği, davacının sorumlu olduğu tutarın usuli kazanılmış hak dikkate alınarak tespit edildiğinin anlaşılmasına göre, davalının temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davalıya yükletilmesine,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
24.04.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.