"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/283 E., 2022/170 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalılardan İsmail Orkun'un Türk Silahlı Kuvvetlerinden (TSK) mecburi hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrıldığını, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personeli Kanunu'nun (926 sayılı Kanun) 112 nci maddesine göre kendisine yapılan öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarını yükümlülük sürelerinin eksik kalan kısmı ile orantılı olarak kanuni faizi ile birlikte tazminat olarak ödemesi gerektiğini, ayrıca bu tutardan kefalet senedinde müteselsil borçlu olarak imzası bulunan davalı ...'in sorumlu olduğunu ileri sürerek; 115.753,58 TL asıl alacak, 30.08.1999 tarihinden TSK'dan ayrılış tarihi olan 16.06.2010 tarihine kadar işlemiş 66.832,78 TL faiz ve bundan sonra işlemiş 18.144,28 TL faizi olmak üzere toplam 200.730,64 TL'nin işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ...; sağlık sebeplerinden dolayı TSK'dan emekli edildiğini, 926 sayılı Kanun'un 112 nci maddesinin muğlak olduğunu, sağlıklı olarak girdiği TSK'dan yaptığı görevler nedeniyle sağlığını kaybederek ayrıldığını, yapılan hesaplamalara itiraz ettiğini ileri sürerek, davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ...; kefalet senedinin oğlu İsmail'in okul dönemi için verildiğini, oğlunun okulunu başarılı bir şekilde bitirdiğini, mesleğine başlayarak malulen emekli olduğunu, kefalet senedinde bir sorumluluğunun kalmadığını ileri sürerek, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Davanın açıldığı Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 12.03.2013 tarihli ve 2012/150 E., 2013/119 K. sayılı kararıyla; kefalet senedinin içeriği incelendiğinde davalı ...'in okulla ilişiğinin kesilmesi halinde öğrenci adına tahakkuk edilecek öğrenci masraflarının faizi ile birlikte ödenmesinin taahhüt edildiği, davalı ...'in subay olduktan sonra TSK'dan ayrıldığı, dava konusu alacaklar için davalı ...'in kefillikten dolayı herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığı, davalı ...'in mecburi hizmet süresini tamamlamadan TSK'dan ayrıldığı, bakiye mecburi hizmet süresi ile ilgili bilirkişi raporu ile hesaplanan alacağın kendisinden faizi ile birlikte tahsilinin gerektiği, davalı ...'in 10 yıllık mecburi hizmet süresinden sorumlu tutulması gerektiğinden bahisle; 53.053,67 TL asıl alacak ve davalının ayrıldığı 16.10.2010 tarihine kadar işlemiş 30.502,76 TL faiz olmak üzere toplam 83.556,43 TL'nin davalı ...'dan tahsili ile davacıya ödenmesine, karar altına alınan 53.053,67 TL asıl alacağa 16.06.2010 tarihinden itibaren de yasal faiz işletilmesine, davalı ...'e karşı açılan davanın ve fazlaya ilişkin diğer taleplerin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesinin 21.01.2014 tarihli ve 2013/18805 E., 2014/811 K. sayılı ilamıyla; davalı ...'e yönelik temyiz itirazının reddine karar verildikten sonra, davada kendisini vekille temsil ettiren davalılar lehine reddedilen miktar olan 200.730,64 TL üzerinden tek bir vekalet ücreti hesaplanarak takdir edilmesi gerekirken, 115.753,58 TL asıl alacak üzerinden vekalet ücreti takdir edilmiş olmasının doğru olmadığı, davacı yararına hükmedilecek vekalet ücreti ile yargılama giderlerinin dava tarihindeki haklılık miktarlarına göre belirlenmesinin gerektiği, ayrıca taraflar arasındaki uyuşmazlığın 09.11.2013 günlü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim Ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 1 inci maddesi ile yapılan düzenleme çerçevesinde değerlendirilip oluşacak sonuç doğrultusunda bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen 21.04.2016 tarihli ve 2014/259 E., 2016/145 K. sayılı kararla; yargılama sırasında 09.11.2013 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmelik'in 1 inci maddesi ile birlikte yapılan düzenleme de dikkate alınarak hesaplama yapıldığı, yargılama giderinin dağılımının ve vekalet ücretinin dava tarihindeki yürürlükte bulunan mevzuata göre belirlendiği gerekçesiyle; 2.773,96 TL asıl alacak ve davalının ayrıldığı 16.10.2010 tarihine kadar işlemiş 5.546,27 TL faiz olmak üzere toplam 8.320,23 TL'nin davalı ...'dan tahsili ile davacıya ödenmesine, karar altına alınan 2.773,96 TL asıl alacağa 16.06.2010 tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine, davalı ...'e karşı açılan davanın ve fazlaya ilişkin diğer taleplerin reddine karar verilmiş; karara karşı, davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 21.10.2020 tarihli ve 2020/3891 E., 2020/5943 K. sayılı ilamıyla; davacının Harp Okulunda eğitim gördükten sonra 30.08.2002 tarihinde subay olarak nasbedildiği ancak mecburi hizmetini tamamlamadan 2010 yılında ilişiğinin kesildiği, davalının bu sırada ayrıca 1.DNM Yangın-Y/S NBC kursu, Kurbağa Adam Temel Kursu, SHM G/Ö kursu, İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, İngilizce Taktik Muharebe Usulleri, Hayatta Kalma Kurtulma SF 260D Temel Pilot Uçak Tek. Eğt.,SF 260 Başlangıç Uçuş Eğitimi,T37 B/C Temel Pilot Uçak Teknik Eğitim, T37 B/C Temel Uçuş Eğitim, CASA Temel Pilot Uçak Teknik Eğitim, CN- 235 Tekamül Uçuş Eğitim, TB 20 Uçağı Pilot UTE eğitimlerine katıldığının anlaşıldığı, davalının Harp Okulu giderleri ile birlikte katılmış olduğu tüm kurslarda ve eğitimlerde kendisine yapılan masrafları da kalan mecburi hizmetiyle orantılı olarak ödemesi gerekirken, bu husus dikkate alınmadan, yağ, yakıt ve yedek parça giderlerinden sorumlu olmayacağı düşüncesiyle davalı ...'un almış olduğu uçuş eğitimleri masraflarının hesaplamada dikkate almayan bilirkişi raporuna göre hüküm kurularak eksik tazminata hükmedildiği gerekçesiyle, karar davacı yararına bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın kısmen kabulü ile asıl alacak olarak hesaplanan 51.711,46 TL'nin ve 16.06.2010 tarihine kadar belirtilen ana paraya işleyen faiz olan 25.512,58 TL'nin ve 16.06.2010-14.03.2012 tarihleri arasında ana paraya işleyen faiz olan 8.122,24 TL'nin toplamı olan 85.346,28 TL'nin davalı ...'dan tahsili ile davacıya ödenmesine, karar altına alınan 51.711,46 TL asıl alacağa dava tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, davalı ... aleyhine açılan davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davalı pilotaja elverişli olmadığından hakkında başka bir sınıfta yeniden sınıflandırılmasının uygun olacağına dair rapor düzenlendiğini, isteği üzerine davalının adi malul olarak 10.05.2010 tarihinde emekli edildiğini, davalının emeklilik tarihi itibariyle mecburi hizmet süresinin 15 yıl olmasına rağmen eksik hesaplama yapıldığını, kabul anlamına gelmemekle beraber davanın açılış tarihindeki haklılık durumu nazara alındığında davalının yargılama gideri ve vekalet ücretinin tamamından sorumlu olması gerektiğini, davalılardan Mehmet hakkındaki yönünden davanın reddinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; 926 sayılı Kanun'dan kaynaklanan eğitim ve öğretim alacağının tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı, 04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına usuli kazanılmış hak durumu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkan bulunmadığı anlaşılmakla, davacının sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davalı ...'un borçlu olduğu miktar, dava tarihinden sonra yürürlüğe giren Kanun ve Yönetmelik değişikliği hükümlerine göre belirlenmiştir. Bu itibarla, Mahkemece; davacı yararına hükmedilecek vekalet ücreti ile yargılama giderlerinin dava dilekçesi ile talep edilen miktar üzerinden belirlenmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile dava tarihinden sonra yürürlüğe giren Yönetmelik hükümlerine göre kabul edilen miktar üzerinden davacı lehine vekalet ücreti ile yargılama giderlerine hükmedilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na (6100 sayılı Kanun) eklenen Geçici 3 üncü madde atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 438 inci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca temyiz olunan Mahkeme kararının düzeltilerek onanmasını gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Temyiz olunan Mahkeme kararının hüküm fıkrasının üçüncü bendi çıkartılarak yerine "3-Davacının yaptığı 941,80 TL yazışma/tebligat gideri, 1.000,00 TL bilirkişi giderinden ibaret toplam 1.941,80 TL yargılama giderinin davalı ...'tan alınarak davacıya verilmesine,'' bendinin,
3. Temyiz olunan Mahkeme kararının hüküm fıkrasının dördüncü bendindeki "13.655,40 TL" ibaresinin çıkartılarak yerine "31.102,29 TL'' ibaresinin,
yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA
1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
24.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.