"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/329 E., 2023/179 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Doğubayazıt 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/382 E., 2020/374 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı vekili; ... tarafından müvekkili şirkete ait olan Global A Tipi Genel Antrepo İşletmeciliğine müteaddit tarihlerde dilekçe ekinde sunulan listedeki 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu (5607 sayılı Kanun) gereğince el konulan eşyaların muhafaza için teslim edildiğini, davalı tarafından müvekkili şirkete gönderilen yazıda teslim edilen malların 19.07.2007, 11.11.2007, 19.04.2008, 23.01.2010, 11.11.2010, 29.10.2011, 06.11.2013, 05.12.2013 ve 13.12.2013 tarihlerinde gümrük tarafından oluşturulan heyetler marifetiyle tamamen imha edildiğini, eşyaların teslim tarihinden imha tarihine kadar muhafazası için hakedilen ücret ile imha için yapılan masrafların hiç birinin müvekkiline ödenmediğini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000,00 TL'nin her bir imha tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, 08.09.2017 tarihli ıslah dilekçesi ile talep sonucunu 1.734.622,11 TL'ye çıkarmış, 01.02.2016 tarihli cevaba cevap dilekçesinde 06.11.2013, 05.12.2013 ve 13.12.2013 tarihli tutanaklara ilişkin talep ve dava haklarını atiye bıraktığını beyan etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; 5607 sayılı Kanun kapsamında ilgili kolluk birimlerince yakalanan eşyaların 4458 sayılı Gümrük Kanunu'na bağlı Gümrük Yönetmeliği'nin 85 inci maddesi uyarınca müvekkilinin denetimi altındaki A Tipi Genel Antrepolara teslim edildiğini, imha tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 07.10.2009 tarihli Tasfiye Yönetmeliği'nin 26/7 inci maddesinde imha edilen eşyalarla ilgili herhangi bir ardiye ücreti ödenmeyeceğinin hüküm altına alındığı, diğer taraftan anılan yönetmeliğin 25/5 inci maddesinde yer alan hüküm uyarınca imha giderlerinin işletmeci tarafından karşılanacağının belirtildiğini, davacı vekilinin yasal dayanak olarak gösterdiği 5607 sayılı Kanun'a göre El Konulan Eşya ve Alıkonulan Taşıtlara İlişkin Uygulama Yönetmeliği'nin 14.11.2013 tarihinde yayımlandığını, imha tarihlerinde dayanak gösterilen Yönetmelik yürürlükte olmadığından davacının talebinin yasal dayanaktan yoksun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; el konulan eşyaların ... tarafından davacı antrepoya muhafaza için teslim edildiği, ilerleyen tarihlerde gümrük idaresi tarafından oluşturulan heyetler marifetiyle el konulan eşyaların tamamen imha edildiği, eşyaların teslim tarihinden imha tarihine kadar muhafazası için hak edilen ücret ile imha için yapılan masrafların davacı antrepo işletmesine ödenmediği, bilirkişi heyet raporunda belirtildiği üzere kaçak eşyaların ardiye ücretinin 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanuna Göre El Konulan Eşya ve Alıkonulan Taşıtlara İlişkin Uygulama Yönetmeliğinin11/2-5-6 maddeleri dikkate alınarak hesaplama yapıldığı, davalı ... tarafından işletilen F tipi genel antrepo bulunmaması sebebiyle davacı antrepo işletmeciliğine depolanmak üzere teslim edilen kaçak eşyaların antrepoca teslim alındığı tarihten Gümrük İdaresi tarafından imhasına karar verilen ve antrepodan çıkış tarihine kadar geçen sürede 1.734.622,11 TL depolama ücreti doğduğu gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, 1.734.622,11 TL yedieminlik ücretinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davacının 06.11.2013, 05.12.2013 ve 13.12.2013 imha tarihli alacak taleplerinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; bilirkişinin hesaplama dahi yapmadan davacı tarafın sunduğu hesaplamayı esas aldığını, ayrıca hesap detayları ile ilgili olarak Bölge Müdürlüğü bünyesinde görevli olan Tasfiye Şubesinden veya Gürbulak Tasfiye işletme Müdürlüğünden teyit alınmadığını, imhaların yapıldığı 23.01.2010, 11.11.2010 ve 29.10.2011 tarihleri itibariyle yürürlükte bulunan 07.10.2009 tarihli Tasfiye Yönetmeliği’nin ve yönerge hükümlerinin hem bilirkişi raporu düzenlenirken hem de davanın esası hakkında karar verilirken dikkate alınmadığını, davacı vekilinin yasal dayanak olarak gösterdiği 5607 Sayılı Kanun'a göre El Konulan Eşya ve Alıkonulan Taşıtlara İlişkin Uygulama Yönetmeliği'nin söz konusu eşyaların imha işlemi olan 19.07.2007, 11.11.2007, 19.04.2008, 23.01.2010, 11.11.2010, 29.10.2011 tarihlerinde yürürlükte olmadığını, dolayısıyla ortada bir alacak bulunmadığından davanın reddi gerektiğini belirterek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; alınan bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli ve denetime açık olduğu, Tasfiye Yönetmeliği'nin davalı Bakanlık tarafından işletilen depolarda ve diğer birimlerde uygulanabileceği, ayrı bir tüzel kişiliğe sahip olan davacıya ait antreponun davalı tarafından işletilmediği gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; davacı işletmeye davalı Kurum tarafından 5607 sayılı Kanun uyarınca muhafaza edilmek üzere teslim edilen eşyalardan dolayı yedieminlik ücreti alacağına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 5607 sayılı Kanun'un "Elkonulan eşyanın muhafazası" başlıklı 11 inci maddesi.
2. 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa Göre Elkonulan Eşya ve Alıkonulan Taşıtlara İlişkin Uygulama Yönetmeliği'nin 11 inci maddesinin üçüncü, dördüncü ve altıncı fıkraları.
3. Değerlendirme
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında; belirtilen gerekçeye, hukuki ilişki nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlığa yukarıda yer verilen hukuk kurallarının doğru şekilde uygulanmasına, hükme esas alınan bilirkişi raporunun itirazları karşılar nitelikte, taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine açık olarak düzenlenmesine, Tasfiye Yönetmeliği'nin davalı Bakanlık tarafından işletilen depolarda ve diğer birimlerde uygulanacak olmasına, hesaplamanın 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa Göre Elkonulan Eşya ve Alıkonulan Taşıtlara İlişkin Uygulama Yönetmeliği'nin 11 inci maddesinin üçüncü, dördüncü ve altıncı fıkraları dikkate alınmak suretiyle yapılmasının yerinde olduğunun anlaşılmasına göre, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,24.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.