"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/3269 E., 2023/1319 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 24. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/114 E., 2021/309 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin hak sahibi olduğu yapının bulunduğu bölgenin “... Vadisi 4.ve 5.Etapları Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı" olarak ilan edildiğini, müvekkili ile davalı ... arasında 24.08.2008 tarihli “Tapu Tahsis Belgeli Tesis Sözleşmesi” başlıklı konut sözleşmesi imzalandığını, 100 metrekare konut verilmesi karşılığında, müvekkilinin 400 m² tapu tahsis hakkını davalı Belediyeye devrettiğini, ancak davalı ... aleyhine açılan idari dava sonucunda davalı ... tarafından tesis edilen “Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alan” kararıyla, bu karara dayanılarak tesis edilen imar planları ile parselasyon planının silsile halinde tamamen iptal edilmiş olduğunu, iptal kararından sonra ... Vadisi 4-5 Etabın bu kez Bakanlar Kurulunun 07.07.2010 tarihli kararıyla yeniden ... Vadisi Son Etabın Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı olarak ilan edildiğini, davalı ... Meclisince 2981 sayılı yasa gereğince hak sahipleri ile mülk sahipleri arasında akdedilen konut sözleşmelerin aynen devamına karar verilmiş olduğunu, davalı ... tarafından müvekkiline bildirimde bulunularak, daha önceki tüm sözleşmelerin yürürlükte kalmasına devam edilmesine karar verilmesi nedeniyle kesintiye uğrayan taksit ödemelerine devam edilmesi istenilmesi nedeniyle, müvekkili tarafından dava açılmadan önce gecikme bedeli dahil olmak üzere taksitlerin ödendiğini, müvekkilinin edinimlerini yerine getirmesine karşın sözleşmenin akdedilmesinden itibaren 14 yılın geçmesi nedeniyle müvekkiline taahhüt edilen evin teslim edilmediğini ileri sürerek, ifa verine geçmek üzere ... Vadisi 4.ve 5. etaptaki 100 metrekare kullanım alanlı bir adet dairenin (konutun) değerine tekabül eden müspet zararlarının belirlenerek şimdilik fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 50.000,00 TL zararın/alacağın davalı Belediyeden yasal faiziyle birlikte tazminine tahsiline karar verilmesini talep etmiş, davacı vekili 13.08.2021 tarihli ıslah dilekçesiyle, taleplerini 1.035.000TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; kentsel dönüşüm projesinin, Ankara 13. İdare Mahkemesinin 13.09.2009 gün ve 2008/363 E., 2009/594 K, sayılı kararı ile iptal edildiğini ve bu karar doğrultusunda anılan alanda Belediyeleri Özel Projeler ve Dönüşüm Dairesi Başkanlığının yetkisinin kalmadığını, anılan mahkeme kararı ile projenin iptal edilmesi nedeniyle, 07.07.2010 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile yeniden proje uygulamalarına dönülmesi ve kesintiye uğrayan ödemelerin karşılıklı olarak ifasına tekrar başlanılacağı hususunda hak sahibine tebligat gönderildiğini, davacı ile imzalanan sözleşmenin feshini gerektiren bir durumun söz konusu olmadığını, davacı adına kira yardımlarının halen devam ettiğini, proje kapsamında Belediye Özel Projeler ve Dönüşüm Dairesi Başkanlığı adına oluşan imar ada/parselleri üzerinde inşa edilerek hak sahiplerine dağıtılacak konutların ihale, proje ve ruhsat onay sürecinin tamamlanmış olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasında aktedilen 24.08.2006 tarihli tapu tahsis belgeli tesis sözleşmesinde davacıya 1/1000 ölçekli ... Vadisi 4 ve 5. Etaplar Kentsel Dönüşüm Projesi imar planında gösterilen konut adalarında üretilecek 100 metrekarelik konutlardan 1 adet daireyi anahtar teslimi vereceğinin taahhüt edildiği, davacının sözleşme gereği Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına arsa tahsis borcu tutarı 30.000,00 YTL bedelden 1206 analiz nolu tesis için takdir edilen 588,93 TL enkaz bedeli düşüldükten sonra 72 ayda ödemesi gereken 29.411,07 TL bedeli, 13.03.2020 tarihinde gecikme bedeli de dahil 44.546,67 TL olarak tamamını ödemiş olduğu, davalı ...'nin projenin Ankara 13.İdare Mahkemesinin 2008/363E. 2009/594K.sayılı kararıyla iptal edilmesinden sonra 13.07.2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu kararı ile ... Vadisi Son Etap Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje alanı olarak ilan edilmesi sonrasında davacıya gönderdiği 28.09.2010 tarihli yazı ile proje uygulama esaslarına ilişkin Belediye Meclisince alınan 09.08.2010 tarih ve 2241 sayılı karar ile daha önce yapılan tüm anlaşma ve sözleşmelerin yürürlüğünün devam etmesi, yapılan sözleşmeler gereğince kesintiye uğrayan karşılıklı ödemelerin devamının sağlanması hususlarını bildirdiği, ancak devam eden süreçte de daire tesliminde bulunmadığının, henüz bir inşaatın mevcut olmadığı dikkate alındığında aradan geçen zaman gözetildiğinde edimin ifasında beklenen faydanın kalmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle, davanın kabulüne, 1.035.000 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davanın idari yargıda görülmesi gerektiğini, proje alanında davacıların murisinin tapulu bir arsasının bulunmadığını, projenin mahkemece iptal edildiğini, davaya dayanak yapılan tapu tahsis belgeli tesis sözleşmesinde hak sahibinin taahhütleri kısmının B bendinde "... Vadisi 4. ve 5. Etap Kentsel Dönüşüm Projesi İmar Planı ve buna dayalı kamulaştırma işlemleri ile ilgili olarak iptal ya da bedel arttırım davası için yargı yoluna gidilmeyeceği" düzenlenmiş olmasına rağmen davacıların taahhütlerini yerine getirmediklerini, bilirkişi raporuna itirazlarının değerlendirilmediğini belirterek, Mahkeme kararının kaldırılarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasında 24.08.2006 tarihinde ''Tapu Tahsis Belgeli Tesis Sözleşmesi'' imzalandığı, bu sözleşme kapsamında davacının 400 m² tapu tahsis hakkını 100 m² 1 adet konut karşılığında davalıya teslim ettiği, fark bedeli de ödediği, üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirdiği, davalı Belediyenin sözleşme tarihinden dava tarihine kadar geçen sürede proje kapsamında davacıya teslim etmeyi taahhüt ettiği 100 m²'lik daireyi teslim edemediği, davacının ifanın imkansız olduğu dava tarihi itibariyle ifa yerine geçen müspet zararını talep etme hakkı mevcut olup, davalının sözleşmenin halen geçerli olduğu iddiasının bu açıklamalar karşısında dinlenmesinin mümkün olmadığı, hükme esas alınan bilirkişi heyeti raporunun gerekçeli, somut olayın özelliklerine uygun, denetime elverişli olduğu gerekçesiyle, davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde bildirdiği sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kentsel dönüşüm projesi kapsamında taraflar arasında imzalanan 24.08.2006 tarihli sözleşmenin ifa olanağının ve faydasının kalmaması sebebi ile ifa yerine geçen müspet zararın tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 123 ve 125 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine ve özellikle, davalı Belediyenin sözleşme tarihinden dava tarihine kadar geçen sürede daireyi teslim edemediği, bu durumda davacının 6098 sayılı Kanun'un 125 inci maddesi kapsamında seçimlik haklardan yararlanabileceği anlaşıldığından, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.