"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Tüketici) Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen sözleşmenin fesih bedelinin ödenmesi davasında verilen kısmen kabul kararı hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesince İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin davalı Su Yapı ile aralarında imzalamış oldukları sözleşme kapsamında bir daire satın aldığını ve davacının sözleşme gereklerini yerine getirmesine rağmen dava konusu taşınmazın teslim edilmediğini belirterek müvekkili adına taşınmazın tescilini, tescilin mümkün olmaması hâlinde satış sözleşmesinin feshini ve ödemesi yapılan 73.400,00 TL'nin yasal faiziyle davalı taraftan tahsilini talep etmektedir.
II. CEVAP
Davalı Yapım-C inşaat vekili; davalı Su Yapı'nın, yaptığı iş karşılığı kısmen para kısmen daire talep eden bir taşeron firma olduğunu, davacının bu taşeron firma ile yaptığı anlaşmadan müvekkilinin haberinin bulunmadığını, davacının herhangi bir ayni hakkı olmadığını belirterek davanın müvekkili açısından reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Su Yapı şirketi vekili; davaya konu taşınmaz satışının haksız bir satış olmadığını, bu satışın her aşamasından haberdar olan Yapım-C İnşaat şirketinin onay ve muvafakatının bulunduğunu, satış anlaşmasının inşaat sahasında ve Yapım-C İnşaat şirketinin yetkilisi ile proje müdürlerinin huzurda gerçekleştiğini beyan etmiştir.
Davalı Mutlu Kent Koop. vekili; davacı ile diğer davalı Su Yapı arasındaki sözleşmenin adi biçimde yapıldığını ve taşınmaz mülkiyetini nakletmeye elverişli bir sözleşme olmadığını ifade ederek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 29.05.2015 tarihli ve 2008/360 E., 2015/391 K. sayılı kararıyla; "Davacı ile davalı Su Yapı ... San. Ltd. Şti. arasında 01.09.2007 tarihinde yapılan teklif ve teklifi kabul ile adi yazılı satış sözleşmesi aktedilmiş olup, resmi şekil şartına uyulmamıştır. Şekil şartı noksanlığı olmakla beraber bir an alacağın temliki olarak düşünüldüğünde ve Gebze 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/242 E. 2015/178 K. nolu red kararı ve kapsam ile değerlendirildiğinde, Su Yapı ... San.Ltd.Şti. nin diğer davalıdan alacağını, davacıya temlik ettiği de kabul edilemez. Diğer bir ifade ile davalı Yapım C İnşaat Şirketi'nin davacıya, gayrımenkul devir borcu sözkonusu değildir. Bu gerekçeler ile arsa sahibi durumundaki kooperatifin de davacıya taşınmaz devir borcu yoktur." gerekçesiyle tapu iptali ve tescil talebinin reddine, iadeye yönelik talebin kısmen kabulü ile, dava tarihine kadar ödemesi yapılan 66.150,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı Su Yapı ... şirketinden tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Bozma Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 13.11.2019 tarihli ve 2019/5567 E., 2019/11262 K. sayılı kararıyla; "Dosya içerisindeki belgelerden; davalı Su Yapı ... San. Tic. Ltd. Şti.’nin 18.02.2015 tarihinde ticaret sicilinden terkin edildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda, mahkemece, dava açıldıktan sonra resen terkin edildiği anlaşılan davalı şirketin ihya edilmesi amacıyla taraflara uygun süre verilerek şirketin ihyası için dava açması sağlanıp, ihya gerçekleştikten sonra yargılamaya devam edilerek bir karar verilmesi gerekirken, bu husus gözden kaçırılarak terkin edilmiş şirket hakkında karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup" gerekçesiyle karar bozulmuştur.
C. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bozmaya uyan İlk Derece Mahkemesince yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; "Bozma ilamı doğrultusunda yapılan yargılama sırasında deliller toplanmış; kaldırma kararı doğrultusunda davalı Su Yapı ... San. Tic. Ltd. Şti. hakkında İstanbul Anadolu 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2020/111 esas sayılı dosyası ile şirketin ihyasına karar verildiği ve kesinleştiği, Gebze 2. Asliye Hukuk Mahkemesi' nin 2010/242 E. 2015/178 K. Nolu kararı ile Su Yapı ... San.Ltd.Şti' nin Yapım C İnşaat Şirketi aleyhine açmış olduğu 10 kasım 2006 tarihli protokolün muvazaalı olarak feshedildiği yönündeki talebini de içerir dava reddedilmiştir. Davacı ile davalı Su Yapı ... San. Ltd. Şti. arasında 01.09.2007 tarihinde yapılan teklif ve teklifi kabul ile adi yazılı satış sözleşmesi aktedilmiş olup, resmi şekil şartına uyulmamıştır. Şekil şartı noksanlığı olmakla beraber bir an alacağın temliki olarak düşünüldüğünde ve Gebze 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/242 E. 2015/178 K. nolu red kararı ve kapsam ile değerlendirildiğinde, Su Yapı ... San. Ltd. Şti.'nin diğer davalıdan alacağını, davacıya temlik ettiği de kabul edilemez. Diğer bir ifade ile davalı Yapım C İnşaat Şirketi' nin davacıya, gayrımenkul devir borcu sözkonusu değildir. Bu gerekçeler ile arsa sahibi durumundaki kooperatifin de davacıya taşınmaz devir borcu yoktur. Ayrıca davacı tarafın, davalı Su Yapı ... San.Ltd.Şti' ne dava tarihine kadar peşinat olarak 49.500,00-TL, 01.06.2008 tarihinde 4.500,00 TL ve 20.10.2007 - 20.06.2008 tarihleri arasında 1.350,00 TL bedelli 9 sıralı senet ile 12.150,00 TL ki toplam 66.150,00 TL ödeme yapmış olduğu da değerlendirilmek suretiyle" gerekçesiyle tapu iptali ve tescil talebinin reddine ve iadeye yönelik talebin kısmen kabulü ile, dava tarihine kadar ödemesi yapılan 66.150,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı Su Yapı ... şirketinden tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; adi taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin alacağın temliki sözleşmesi kapsamında değerlendirilebilmesi için aranan tüm şartlar somut olayda gerçekleştiğini, bu durumda adi yazılı taşınmaz satış vaadi sözleşmesi hukuka uygun bir taşınmaz satış vaadi sözleşmesi olmamakla birlikte resmi şekil şartı olmayan hukuka uygun bir alacağın temliki sözleşmesi olarak kabul edileceğini ve tapu iptal ve tescil davasına konu edilebileceğini, davacının satış bedeline ilişkin ödemelerini yaptığını, doğacak tazmin borcu ve alacak hakkından davalıların muteselsilen sorumlu tutulmaları gerektiğini, Su Yapı firması ile Yapım- C firması arasında muvazaalı bir ilişki olduğunu, Gebze 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde 2010/242 E. Sayılı dosyanın red ile sonuçlandığı ifade edilmiş ise de bu kararın Yargıtay ilamı ile bozulduğu ve davanın halen derdest olduğunu, bu dava ile hukuki ve fiili irtibatı nedeniyle akıbetinin beklenmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tapu iptali ve tescil, olmazsa ödenen bedelin iadesine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. Usuli kazanılmış hak olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
2. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 237 nci maddesi.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle resmi şekil şartına uyulmayan sözleşmenin alacağın temliki olarak düşünülmesi durumunda bile davalı Su Yapı ... San. Ltd. Şti. ile yapıldığı için diğer davalı Yapım-C İnşaat Şirketi'nin davacıya gayrimenkul devir borcu bulunmadığından davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
İlk Derece Mahkemesi kararında hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik olmamasına göre davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,6100 sayılı Kanun'un Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu açık olmak üzere,Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,10.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.