"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/2329 E., 2023/1146 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 8. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/430 E., 2020/142 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davanın 3289 sayılı Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu'nun (3289 sayılı Kanun) 14 ve 16 ncı maddelerinin uygulamasını göstermek üzere Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Sportif Müsabaka ve Gösteri Hasılatının Dağıtılmasına Dair Yönetmelik'in (Yönetmelik) 8 inci maddesine ilişkin olarak 2016-2017 sezonuna ilişkin Fenerbahçe Stadında oynanılan müsabakaların net hasılatının %7'sinin Spor Genel Müdürlüğüne ödenmesi hakkında olduğunu, Fenerbahçe Stadının intifa hakkının 49 yıllığına Spor Genel Müdürlüğü tarafından davalı ... Spor Kulübü Derneğine 22.07.1998 tarihli sözleşme ile verildiğini, davalılar arasında imzalanan 27.06.2011 tarihli devir sözleşmesi ile Derneğin futbol şubesi faaliyetleri, doğmuş ve doğacak tüm hak, alacak ve borçları ile birlikte süresiz olarak diğer davalı ...ye devredildiğini, stadın kullanımının ve gelirlerinin davalı şirkette olduğunu, devre ilişkin müvekkilinin olurunun alınmadığını, davalıların aralarındaki sözleşme gereğince borçtan müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarını ileri sürerek; mevzuattan kaynaklanan ve 2016-2017 futbol sezonunda Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadında oynanılan tüm müsabakalarda bilet satışlarından elde edilen net hasılatın % 7' si için şimdilik 3.500,00 TL'nin 21.07.2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş; 17.01.2020 tarihli bedel artırım dilekçesinde, bilirkişi raporuna karşı itirazları saklı kalmak üzere, dava değerini raporda belirlenen 3.135.880,00 TL' ye artırmıştır.
II. CEVAP
1. Davalı .... vekili; talebin mevzuata uygun olmadığını, faizin başlangıç gününü ve faiz oranını kabul etmediklerini, devir sözleşmesinin stadın veya intifa hakkının devrine ilişkin herhangi bir düzenleme içermediğini, devrin sadece profesyonel futbol şubesini ilgilendiren (devir yapılan sporculara ilişkin) her türlü gelir ve hakları kapsadığını, kulüp ve şirketin farklı tüzel kişiliklere sahip olduklarını, stadın mülkiyetinin davacıya ait olup 49 yıllığına kullanma hakkının kulübe verildiğini, stadın kulüp tarafından inşa edildiğini, devir sözleşmesi gereğince müvekkili şirket tarafından kulübe bir bedel ödenmek suretiyle müsabakaların oynandığını, bunun dışında stad kullanılmadığından müvekkilinin sorumluluğundan bahsedilemeyeceğini, müsabakaların TFF tarafından düzenlendiğini, giderlerin davacı tarafından karşılanmadığını, 3289 sayılı Kanun’a 28.04.2005 tarihinde kabul edilip 05.05.2005 tarihinde yürürlüğe giren “Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 3. maddesi ile Ek 11. madde olarak eklenen düzenlemeden davalı kulübün yararlandırılmadığını, eşitlik ilkesi gereği davalı kulübün de söz konusu düzenlemeden yararlandırılması gerektiğini, davacı ile müvekkili arasında doğrudan bir sözleşme bulunmadığını, kaldı ki kulüp ile aralarındaki sözleşmede de herhangi bir düzenleme bulunmadığını, sözleşmede yer almayan bir yükümlülüğün Yönetmelikle getirilmesinin sözleşme serbestisine ve hukuk güvenliği ilkesine aykırı olduğunu savunarak, haksız davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Spor Kulubü Derneği vekili; bilet satışının %7'sini oluşturan meblağa ilişkin talebin tümüyle futbol faaliyetine ilişkin olduğunu, diğer davalı şirket ile müvekkili kulüp arasında imzalanan 27.06.2011 tarihli sözleşme gereğince münhasıran profesyonel futbol faaliyetlerinden elde edilen gelirin diğer davalı şirkete devredildiğini, buna göre maç hasılat gelirleri, yayın gelirleri ve sponsorluk gelirleri gibi gelirlerin müvekkili kulüp uhdesinde bulunmadığından sorumluluğundan bahsedilemeyeceğini, bundan ayrı devir sözleşmesi hükümlerine göre de müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, müvekkilinin kamu yararına sahip dernek statüsünde bulunduğunu ve diğer davalı şirketten ayrı bir tüzel kişiliğe sahip olduğunu, bu itibarla hasılat payı ödeme yükümlülüğünün bulunmadığını, dava konusu talebin yasal dayanağına ilişkin düzenlemenin 13.12.2009 tarihinde değişikliğe uğradığını, davacının söz konusu sahadan intifa hakkı bedeli tahsil ettiğini, kanunla düzenlenmeyen bir hususun yönetmelikle düzenlenmesinin ve talepte bulunulmasının hakkaniyete aykırı olduğunu, taraflar arasındaki sözleşmede de bu hususta bir düzenleme bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 3289 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesinin (c) bendinde spor müsabakalarından alınacak hissenin gelir kalemleri arasında sayıldığı, aynı Kanun'un 16 ncı maddesinde, hasılatın nasıl yapılacağının Yönetmelik ile belirleneceğinin hüküm altına alındığı, bu maddeye dayanak Yönetmelik'in 7 ve 8 inci maddelerinde özetle, intifa hakkı verilen tesislerde, net hasılatın % 7' sinin Genel Müdürlüğe verileceğinin hüküm altına alındığı, Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadının intifa hakkının 22.07.1998 tarihli sözleşme ile 49 yıllığına davalı ... Spor Kulübüne verildiği, davalı kulüp ile diğer davalı ... Sportif Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş. arasında yapılan 27.06.2011 tarihli devir sözleşmesi ile Fenerbahçe Spor Kulübünün profesyonel A Takımı ve futbol alt yapılarını kapsayan futbol şubesi faaliyetlerinin 3813 sayılı TFF Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un 27 nci ve TFF Çalışma Usul ve Esaslarına Dair ana statünün 61 inci maddesinin sağladığı olanaklar ve esaslara uyularak, devir tarihinden önce veya sonra doğmuş ve doğacak tüm hak, alacak ve borçları (aktifi ve pasifi) ile birlikte süresiz olarak Fenerbahçe Sportif Hizmetler San.ve Tic. A.Ş. ye devredildiği, aynı sözleşmenin 4 üncü maddesinde yapılan düzenleme ile bu davanın konusu olan payın devir tarihinden itibaren Sportif A.Ş. tarafından ödeneceğinin kararlaştırıldığı, fakat 27.06.2011 tarihli sözleşmeye davacı idare taraf olmadığı gibi 27.07.1998 tarihli sözleşme uyarınca davalı Kulübünde Sportif A.Ş. ile birlikte sorumluluğunun devam ettiği; ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde dosyaya kazandırılan bilirkişi raporu doğrultusunda davalıların davacıya 3.135.880 TL ödemesi gerektiği, 12.07.2017 tarihinde temerrütün oluştuğu gerekçesiyle, davanın kabulüne, 3.135.880,00 TL'nin 12.07.2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; dosyaya kazandırılan ek bilirkişi raporunda, davalı kayıtlarında 19.840.690,43 TL olarak belirtilen loca gelirlerinin, locaların bir yıllık olarak kiralanması ve maç günleri dışında da yemek toplantı vs. amaçlı olarak kullanıldığı belirtilerek, maç seyrine dair geliri en yüksek bedelli tribün kombine bilet satışları baz alınarak, loca gelirlerinin 4.558.474,58 TL olarak hesaba dahil edildiği, böyle bir ayrıma gidilmesinin yasal zemini bulunmadığını savunarak, kararın bu yönden kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı .... vekili; yargılama sırasında ileri sürülen husumet itirazının değerlendirilmediğini, beyanların ve delillerin dikkate alınmadığını, mevzuatta müteselsil sorumluluğa ilişkin bir hüküm bulunmadığını, davacı ile müvekkili şirket arasında bir sözleşme bulunmadığını, diğer davalı ile imzalanan devir sözleşmesinin intifa hakkının devrini kapsamadığını, stadyumda oynanan her müsabaka için kulübe bir bedel ödendiğinden davada taraf olamayacağını, hasılat dağıtımına dair Yönetmelik'in 5 inci maddesinde Genel Müdürlüğün hasılattan pay alabilmesi için söz konusu müsabakanın giderlerinin Genel Müdürlük bütçesinden karşılanmasının zorunlu olduğunu, buna göre yeterli inceleme yapılmadığını, sözleşme hükümlerinin sonradan yönetmelikle değiştirilemeyeceğini ileri sürerek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3. Davalı ... Spor Kulubü Derneği vekili; cevap dilekçesinde ileri sürülen hususların ve delillerin değerlendirilmediğini, intifa bedellerinin ödendiğini, bilet satışından elde edilen gelirden hasılat ödemesi yapılacağına dair sözleşmede bir düzenleme bulunmadığını, müvekkilinin Bakanlar Kurulu kararı ile kamu yararına haiz dernek statüsünde olduğunu, diğer davalı şirketin ayrı bir tüzel kişiliğe sahip olduğunu, davalılar arasında gerçekleşen devir nedeniyle bilet satışından gelir elde edilmediğini, yine kabul anlamına gelmemek üzere devir sözleşmesinde müteselsil sorumluluğun iki yıl ile sınırlandırıldığını, talebe konu Yönetmelik'in 13.12.2009 tarihinde değiştirildiğini, hasılattan pay alınması başlıklı 68 inci maddesinde, "irtifak hakkı tesis edilen taşınmazın üzerinde yapılacak tesisin bizzat hak lehdarınca işletilmesi halinde, bu tesisin işletilmesinden elde edilen toplam yıllık hasılatın yüzde biri oranında pay alınacağı ayrıca kamu yararına çalışan dernekler ve vergi muafiyeti tanınan vakıflar lehine sağlık, eğitim, spor tesisleri yapılması amacıyla tesis edilen irtifak hakkından hasılat payı alınmayacağı" hususunun öngörüldüğünü, kulüp kamuya yararlı dernek olduğundan talebin hukuka aykırı olduğunu, kaldı ki intifa hakkının özü gereği elde edilen gelirlerin intifa hakkı sahibine ait olduğunun da genel bir hukuk kaidesi olduğunu, bilirkişi raporunda da müvekkili gelir elde etmediğinden sorumluluğunun bulunmadığı belirtildiği halde gerekçeli kararda bunun incelenmediğini belirterek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapıldığı, kamu düzenine herhangi bir aykırılığın bulunmadığı, alınan bilirkişi raporunun denetime olanak sağlayacak şekilde düzenlendiği, her ne kadar davacı istinaf dilekçesinde taleplerinin eksik hükmedildiğini ileri sürmüş ise de, davacı dosyada hükme esas alınan bilirkişi raporuna itiraz etmekle beraber 17.01.2020 tarihinde verdiği 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 107 nci maddesi gereğince talep sonucunun arttırılması talebinden ibaret ıslah dilekçesinde davanın tespit edilen 3.135.880,00 TL üzerinden davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini istediği ve Mahkemece dava kabul edilerek aynı miktar alacağa hükmedildiği, davacının bu dosyada talep ettiği alacağının tam olarak karşılandığı gerekçesiyle, başvuruların ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Taraf vekilleri; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını istemişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı ile davalılardan Dernek arasında imzalanan 22.07.1998 tarihli intifa sözleşmesi doğrultusunda bilet satışlarından elde edilen hasılatın belli bir payının tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 3289 sayılı Kanun'un 16 ncı maddesi ve 14 üncü maddesinin 1-c bendinde; spor musabakalarından alınacak hisse, özel hesabın gelirleri arasında sayılmıştır.
2. Yönetmelik'in 8 inci maddesi.
3. 13.12.2009 tarihli ve 27431 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğüne Ait Taşınmazların İdaresi Hakkında Yönetmelik'in 68 ve Geçici 1 inci maddeleri.
4. Dairemizce verilen 17.10.2023 tarihli ve 2023/670 E., 2023/2749 K. sayılı ilam.
3. Değerlendirme
1. Davacı ile davalı Dernek arasında imzalanan Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadının intifa hakkının devrine ilişkin 22.07.1998 tarihli ve 49 yıl süreli sözleşmenin dava konusu 2016-2017 futbol sezonunu kapsar şekilde yürürlükte bulunduğu, davalı Dernek ile diğer davalı Şirket arasında düzenlenen 27.06.2011 tarihli devir sözleşmesi ile Fenerbahçe Spor Kulübünün profesyonel A Takımı ve futbol alt yapılarını kapsayan futbol şubesi faaliyetlerinin 3813 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunu'nun 27 inci ve Türkiye Futbol Federasyonu Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Ana Statünün 61 inci maddesinin sağladığı olanaklar ve esaslara uyularak, devir tarihinden önce veya sonra doğmuş ve doğacak tüm hak, alacak ve borçları (aktifi ve pasifi) ile birlikte süresiz olarak davalı Şirkete devredildiği, aynı sözleşmenin 4 üncü maddesinde yapılan düzenleme ile bu davanın konusu alacakların devir tarihinden itibaren davalı Şirket tarafından ödeneceğinin kararlaştırılmış ise de; 27.06.2011 tarihli sözleşmeye davacı idare taraf olmadığından davalıların birlikte sorumlu oldukları, bundan ayrı davalılar arasında yapılan devir sözleşmesinin davacıyı bağlamayacağı,
2. 3289 sayılı Kanun'a 28.04.2005 tarihli ve 5340 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesi ile eklenen Ek 11 inci madde ile "Genel Müdürlüğün mülkiyetinde veya kullanımında bulunan spor tesisleri veya taşınmazların kullanım veya intifa hakkı; spor federasyonlarına, en az üçü olimpik olmak üzere toplam altı spor dalında faaliyet gösteren ve liglere katılan ... kulüplerine, yerel yönetimlere, kamu kurum ve kuruluşlarına protokol ile bedelsiz devredilebilir." hükmü getirilmiş ise de; davacı ile davalı Dernek arasında imzalanan 22.07.1998 tarihli Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadının intifa hakkının devrine ilişkin sözleşme zaten yürürlükte olup; esasen dava da sözleşmeye dayanılarak değil, Yönetmelik'in 8 inci maddesine dayanılarak açıldığından Ek 11 inci maddenin somut uyuşmazlığa uygulanamayacaktır.
3. 13.12.2009 tarihli ve 27431 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğüne Ait Taşınmazların İdaresi Hakkında Yönetmelik'in 68 inci maddesinin birinci fıkrası gereğince, yıllık hâsılatın yüzde biri oranında pay alınması ve ikinci fıkrası gereğince müvekkili dernek statüsünde olduğundan hâsılat payı alınmayacağını dair düzenlemenin, ancak aynı Yönetmelik'in "Mevcut sözleşmeler" başlıklı geçici 1 inci maddesine göre, "Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan sözleşmeler sürelerinin sonuna kadar geçerlidir. Süreleri biten sözleşmeler hakkında bu Yönetmelik hükümleri uygulanır." hükmü getirildiğinden, taraflar arasında Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce imzalanan 1998 tarihli sözleşmeye bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanamayacağı anlaşılmaktadır.
4. Tüm bu açıklamalar ışığında yapılan incelemede; hükme esas alınan bilirkişi raporunun objektif değerlendirmeler içerdiği ve denetime elverişli olduğu anlaşılmakla, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harçlarının temyiz eden davalılara yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,25.09.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.