"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2163 E., 2023/1199 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Konya 2. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2020/149 E., 2021/508 K.
Taraflar arasındaki muarazanın giderilmesi ve tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacı şirketin Karaman İlinde lisanssız güneş enerjisi santrali kurmak için gerekli bütün proje ve belgeleri tamamlayarak 30.10.2015, 29.12.2015 ve 29.02.2016 tarihlerinde davalı şirkete müracaatta bulunduğunu, üç başvurunun da mevzuata aykırı olarak reddedildiğini, red gerekçelerinin ilgili yönetmelik hükümlerine aykırı olduğunu ileri sürerek; 30.10.2015, 29.12.2015 ve 29.02.2016 tarihli başvurularının davalı tarafça reddinin haksızlığının tespitine; bağlantı başvurusunun kabulü ile çağrı belgesi verilmesine; verilecek çağrı belgesi ve santral yapım süresi de nazara alınarak kâr kaybı, üretim maliyetleri düzeyindeki artışın döviz cinsinden olması ve maliyetlerdeki aşırı artıştan kaynaklı zararı için şimdilik 10.000,00 TL'nin haksız işlem tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline; çağrı belgesi verilmesine hükmedilmesi halinde 31.12.2017 tarihine kadar geçici kabulü yapılacak tesislerin dağıtım sistemi kulanım bedellerinin indirimli uygulanması mümkün iken bu tarihten sonra geçici kabulü yapılacak tesislerin bu indirimden yararlanması mümkün olmadığından ve 2017 yılının sonuna kadar tesisi bitirmesi imkansız olduğundan, dağıtım sistemi kullanımı bedeli alacak olan davalının başvuru esnasındaki mevzuat ve kurul kararları çerçevesinde indirimli tahsil etmesine; çağrı belgesi verilmesi taleplerinin imkansızlık sebebiyle reddi halinde davanın haksız eylemi sonucu üretim tesisi yapması imkansız hale geldiğinden, uğradığı kâr kaybının ve zararından şimdilik 10.000,00 TL'nin haksız işlem tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; alternatif enerji üretimi başvurularının kurulan komisyonda bağlanabilirlik oranı, bağlantı hattının kesiti, hat kapasitesi, bağlantı hattının gerilimi, gerilim değişikliği, santralin şebekeye olan mesafesi, kapasitesi, maximum-minimum yük ve üretim analizi gibi kriterler dikkate alınarak değerlendirildiğini, davacının başvurusuna konu bölgedeki hatların büyük bir kısmının kısa devre direncinin çok düşük olduğunu, TEİAŞ tarafından hesaplanan kısa devre arıza akım limiti olan 16 KA şartını sağlamadığını, GES vb. üretim tesislerinden elde edilen enerjinin bu iletkenlere bağlanması halinde tekrarlayan kısa devrelerin oluşma ihtimalinin çok yüksek olduğu gibi bu hatların uzun yıllardır kullanılmakla yıprandığını, tam kapasiteyle kullanılmalarının bu hatların ömrünü kısaltacağını ve arızalara neden olacağını, bu nedenle hat kapasitelerinin %70-80 oranında kullanılmasının kararlaştırıldığını, iletim esnasında oluşacak kayıpların önlenmesi ve diğer teknik nedenlerle bağlantı yapılan noktanın trafo merkezine kuş uçuşu 5 km'den uzak olmaması gerektiğini, davacının "dağıtım sistemine bağlanabilecek teknik yönden uygun bir dağıtım hattı bulunmaması nedeniyle" reddedilen ilk başvurusu sonrası eldeki davanın süresinde açılmadığını, davacının henüz yatırım bile yapmadığı, kurmadığı tesis için tazminat talep etmesinin mümkün olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; alınan bilirkişi raporunda red işleminin mevzuata uygun olduğunun belirtildiği, başvuru ve değerlendirme tarihleri itibariyle davacıya tahsis edilebilecek bir kapasitenin bulunmadığının, özellikle dosyaya gelen TEİAŞ Planlama ve Yatırım Yönetim Dairesi Başkanlığının 28.07.2021 tarihli müzekkere cevabından anlaşıldığı, başvuruların reddine ilişkin kararın mevzuata uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; Mahkemece eksik inceleme ile hazırlanan yetersiz bilirkişi raporuna dayalı olarak davanın reddedildiğini, davalı tarafın savunmasını değiştiremeyeceğini, aksi halde de davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, bilirkişi raporlarında da 5 km'den fazla bir mesafe olmasına dair şartın haksız olduğunun tespit edildiğini, iletim hattının kapasitesinin belirleme yapılmadan ve TEİAŞ tarafından kapasite internet sitesinde ilan edilmeden davalı şirketin ilan edilecek bir kapasiteyi tahsis etmesinin mümkün olmadığını, TEİAŞ Genel Müdürlüğünün Ağustos ve Eylül 2015 kapasitesinin 22MW olduğu, ancak devam eden Ekim, Kasım ve Aralık 2015 tarihlerinde kapasitenin 25MW olduğunu belirttiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bilirkişilerin 11.07.2018 tarihli kök rapor ile 22.03.2019 tarihli ek raporlarında da belirtildiği üzere, davalı ... şirketinin lisanssız elektrik enerjisi üretim tesisi kurulmasına ilişkin başvuruları ilgili Yönetmelik ve tebliğ hükümleri ile teknik mevzuata göre değerlendirmek ve sonuçlandırmakla yükümlü olduğu, elektrik enerjisinin üretilmesi, iletilmesi ve dağıtılması aşamasında mevzuat ile getirilen teknik kriterlere uyulmasının zorunlu bulunduğu, davacının talebinin kabulü için yasal mevzuat gereği öncelikle TEİAŞ'a ait TM'de boş kapasitenin bulunmasının gerektiği, talep tarihi itibariyle Karaman OSB için tahsis edilen 25 MW gücün 24,66 MW'ının tahsis edilmiş olması ve davacının 750 kW güç talebini karşılayacak düzeyde TM'de boş kapasite bulunmadığı, davalı şirket tarafından davacının 2015 Ekim ayında yaptığı müracaatın mesafe kriteri nedeniyle reddine karar verilmesi hatalı ise de talep tarihi itibariyle Karaman OSB için tahsis edilen kapasitenin davacının talebini karşılayacak düzeyde olmadığı, bu nedenle davalı şirketçe davacının talebinin reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı, davalının hukuka aykırı bir fiili bulunmaması nedeniyle davacının tazminat taleplerinin reddine karar verilmesinin de yerinde olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, muarazanın giderilmesi ve tazminat istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 14 üncü maddesi
2.5346 Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun'un 6/A maddesi
3.Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği
3.Değerlendirme
Temyiz olunan karada belirtilen gerekçeye, hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğunun anlaşılmasına ve uygun dağıtım hattı bulunmadığının dosya kapsamındaki raporlar ile tespit edildiğinin anlaşılmasına göre; davacı tarafın temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.11.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.