"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/534 E., 2023/261 K.
Taraflar arasında görülen tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, davalı ile müvekkili arasında düzenlenen 23.08.2010 tarihli sözleşme ile 4 yıl süreliğine ... Yurdunun çamaşırhanesini işletmeye başladığını, 2013 yılında yurtların kız ve erkek yurdu olarak ikiye ayrıldığını ve mevcut sözleşmesi ile ... kız yurdunun sözleşmesinin devam ettiğini, ayrılan Van erkek öğrenci yurdu için 18.09.2013 tarihli 3 yıl süreliğine yeni bir sözleşme imzalandığını, ancak davalı kurumun kendisine hiç bir bildirim yapmadan tüm öğrenci bloklarına 2013 yılından itibaren ücretsiz kullanılabilen çamaşır makineleri kurmak suretiyle iş yapamaz hale gelmesine neden olduğunu, davalının bu davranışı ile sözleşmeyi zımnen fesh etmiş olduğunu, sözleşmeye aykırı davrandığını ileri sürerek 2.000,00 TL kazanç kaybı, 3.000,00 TL teminat alacağı, 2.000,00 TL sözleşme için yapılan giderler ve 1.000,00 TL cezai şart alacağından oluşan 8.000,00 TL'nin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, 28.03.2023 tarihli dilekçe ile 23.08.2010 tarihli sözleşme için kazanç kaybı talebini 84.738,00 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının işletmeyi mali güçsüzlük nedeniyle çalıştıramaması nedeniyle müvekkil kurumu kusurlu olarak göstermesinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 28.10.2014 tarihli ve 2013/499 E., 2014/549 K. sayılı kararıyla; Mahkemenin görevsizliğine, dava dosyasının görevli Van İş Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 11.05.2015 tarihli ve 2015/11267 E., 2015/14899 K. sayılı kararıyla; dava konusu olayda, davalı ile davacı arasında Borçlar Kanunu hükümlerine göre düzenlenmiş sözleşme ilişkisi mevcut olup, taraflar arasında işçi-işveren ilişkisi bulunmadığı gibi, uyuşmazlığın çözümünde İş Kanunu hükümlerinin uygulanmasının da söz konusu olmadığı, davada görevli olan Mahkemenin genel mahkemeler olduğu gerekçesi ile bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 16.11.2017 tarihli ve 2015/456 E., 2017/682 K. sayılı kararıyla; Taraflar arasında 18.09.2013 tarihinden itibaren 3 yıl süreli sözleşme imzalandığı davacının fiili olarak 18.09.2013 tarihinde çalışmaya başlayıp davacının isteği üzerine taraflar arasındaki sözleşmenin 16/d maddesine göre davacının zarar etmesi nedenine dayanarak 24.10.2013 tarihli dilekçesine istinaden feshedildiği, davacının çalışmaya başladığı günden itibaren kar elde etmediği, fiili çalışma süresinin çok az olduğu, zarar nedeniyle kendisinin sözleşmenin feshini istediği, davacının zararını ve kazanç kaybını ispat edemediği, ceza şartının sözleşmede düzenlenmediği gerekçesi ile davanın reddine ilişkin verilen karara karşı davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 03.10.2020 tarihli ve 2020/3757 E., 2020/7341 K. sayılı kararıyla; davacının sair temyiz itirazları reddedilerek, davacının 23.08.2010 tarihli ... Öğrenci Yurdu için 4 yıl süreliğine imzaladığı sözleşmenin 31.07.2014 tarihine kadar geçerli olduğu, öğrenci yurdunun kız ve erkek öğrenci yurdu olarak ikiye ayrılması ile imzalanan bu sözleşmenin kız yurdu için devam ettiği, ayrılan erkek yurdu için 18.09.2013 tarihinde 3 yıllığına yeni bir sözleşme yapıldığı, ilk sözleşmenin imzalandığı tarihte yurtlara ücretsiz makine kurulumunun yapılmadığı, sözleşme devam ederken 2012-2013 öğretim yılı başında öğrencilere yönelik hizmet kapsamında yurt müdürlüklerine ücretsiz çamaşır makinalarının dağıtıldığı, davacının kuruma vermiş olduğu 24.10.2013 tarihli 2 adet dilekçesi ile sözleşmenin 16/d maddesi gereği fesih edilmesinin talep edildiği, kurum tarafından ... ve Van öğrenci yurtları için inceleme başlatılarak sözleşmenin 16/d maddesi gereği işlem yapıldığı, Mahkemece ilk sözleşme gözetilmeksizin davacının imzaladığı ikinci sözleşme olan 18.09.2013 tarihli Van yurdu için düzenlenen sözleşme değerlendirilerek karar verildiği, hal böyle olunca; davacının 23.08.2010 tarihli sözleşmesi yönünden davalı kurumun hiç bir bildirimde bulunmadan sözleşme devam ederken yurt bloklarına öğrencilerin ücretsiz kullanabileceği makinalar kurması nedeniyle sözleşmenin davacı tarafından haklı olarak feshine sebep olduğu anlaşıldığından davacının bu sözleşme kapsamında uğradığı zararı talep edebileceği gerekçesi ile bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının 23.08.2010 tarihli sözleşmesi yönünden davalı kurumun hiç bir bildirimde bulunmadan sözleşme devam ederken yurt bloklarına öğrencilerin ücretsiz kullanabileceği makinalar kurması nedeniyle sözleşmenin davacı tarafından haklı olarak feshine sebep olduğu, davacının bu sözleşme kapsamında uğradığı zararı talep edebileceği, 14.12.2022 tarihli bilirkişi ek raporu ile taraflar arasında akdedilen 23.08.2010 tarihli ilk sözleşmenin feshi nedeni ile davacının zararının 84.738,95 TL olarak tespit edildiği, bilirkişi raporunun denetime elverişli ve hüküm kurmaya yeterli görüldüğü gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, davacının teminat alacağı, sözleşme giderleri ve cezai şart alacağına ilişkin taleplerinin reddine, davacının 23.08.2010 tarihli sözleşmeye ilişkin kazanç kaybına ilişkin talebinin ıslah dilekçesi gözetilerek kabulü ile; toplam 84.738,95 TL tazminatın 2.000,00 TL'sinin dava tarihinden itibaren, bakiye 82.738,00 TL'sinin ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının dosyaya makinalar ve personel ilgili defter ve kayıtları sunmadığını, hayali olarak bir sayı belirttiğini, teknik rapor ile ile terziler odası raporu arasında ciddi fark olduğunu, Mahkemece gerekçe gösterilmeden terziler odası raporuna göre ve iki rapor arası çelişki giderilmeden karar verildiğini, okulun açık ve kapalı olduğu yurtların faal ve pasif olduğu dönemlerin dikkate alınmadığını, yapılan hesaplamada makinelerin hiç durmadan çalıştığının dikkate alındığını, davacının kaç yıkama yaptığına dair iddia ettiği hususları ispat etmesi gerektiğini, sözleşmeyi davacının kendi istek ve iradesi ile feshettiğini, 2013 yılında bazı blokların kapanması neticesinde kapasitenin düştüğünü, davacının zararını ve kazanç kaybını ispat etmediğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, sözleşmeye aykırılık nedeniyle tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı,
2.04.02.21959 tarihli ve 13/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı,
3.6098 sayılı TBK'nın 112 nci maddesi.
3. Değerlendirme
Temyiz olunan Mahkeme kararında; tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hakim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere, uyulan bozma ilamı doğrultusunda kararın verilmiş olmasına ve bozmaya uymakla kesinleşen ve karşı taraf yararına usuli kazanılmış hak durumu oluşturan kısımlar hakkında Mahkemece yeniden inceleme yapılmasına imkan bulunmadığının ve hükme esas alınan bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olduğunun anlaşılmasına göre; davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararın 1086 sayılı Kanun'un 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA;
6100 saylı Kanun' Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
08.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.