"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2175 E., 2023/1000 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Şanlıurfa 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/397 E., 2021/801 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalı ... tarafından müvekkili hakkında kaçak elektrik kullanması nedeniyle 5 ayrı icra takibi başlatıldığını, 2019/21667, 2020/1203, 2020/8489 Esas numaralı icra takibine konu aboneliklerin müvekkiline ait olduğunu, 2020/15757 ve 2020/1178 Esas numaralı takiplere konu aboneliklerin ise müvekkiline ait olmadığını, faturalarını düzenli ödeyen müvekkilinin muvafakati olmadan destekleme alacağından kesinti yapıldığını, kaçak tutanaklarının ve takiplerin dayanağı bulunmadığını ileri sürerek; icra takipleri nedeniyle müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine, kötüniyet tazminatı ve ayrı ayrı destekleme hesabından kesilen şimdilik 1.000,00 TL alacağın davalıdan tahsilini talep etmiş, 18.06.2021 tarihli ıslah dilekçesiyle menfi tespit talebini toplam 749.088,31 TL'ye artırmıştır.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacı hakkında kaçak elektrik tespit tutanağı düzenlendiğini, kullanımın fotoğraflanarak eklendiğini, tarım desteklemesi almasının elektrik kullanıldığını gösterdiğini, tarımsal sulamasını trafodan yaptığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı tarafın özel hukuk tüzel kişisi olduğu ve bu sebeple elinde bulunması gereken ve alacağını ispatlar kayıt ve belgeleri yazı yazılmasına gerek bulunmadan sunması gerektiği, bu sebeple 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı kanun) 195 inci maddesinin uygulanma imkanının bulunmadığı, 27.05.2021 tarihli ön inceleme tensip tutanağında davalı şirkette bulunan davaya ve takibe konu alacağa ilişkin, kaçak elektrik tespit tutanağı, abone denetim/kontrol formları, kaçak tahakkuk ve kaçak ek tahakkuk hesaplama raporları, kaçak kayıt dökümüne ilişkin delilleri sunması kesin süre içerisinde istenmesine rağmen ibraz edilmediği anlaşıldığından 14.06.2021 tarihli celsede delillere dayanmaktan davalı şirketin vazgeçmiş sayılacağına karar verildiği, davalı şirketin dava konusu takip dayanağı alacağının, EPMHY hükümlerine uygun düzenlenmiş kaçak elektrik kullanım tespit tutanağına ve usulüne uygun bir borç tahakkukuna dayandığını ispat edemediği gerekçesiyle; davanın kabulü ile kaçak tahakkukları nedeniyle başlatılan Şanlıurfa 1. İcra Müdürlüğünün 2020/8489 Esas, Şanlıurfa 2. İcra Müdürlüğünün 2020/1203 Esas ve 2020/15757 Esas sayılı, Şanlıurfa 3. İcra Müdürlüğünün 2020/1178 Esas ve Şanlıurfa 4. İcra Müdürlüğünün 2019/21667 Esas sayılı takip dosyalarından dolayı davacının davalı şirkete borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacının tahakkukun düzeltilmesi ve kendisine tebliğini beklemeksizin dava açma yoluna gittiğini, arabulucuya başvurulmadan dava açıldığını, davacıya ait tarımsal sulama tesisinde yapılan kontrolde davacının kaçak enerji kullandığının tespit edildiği, kullanımlara yönelik mevzuata uygun tahakkuk yapıldığını, kaçak elektrik tespit tutanaklarının düzenlendiği tarih itibariyle maddi olgulara ilişkin olup aksi sabit oluncaya kadar geçerli olduğunu, davacının arazisinin kendiliğinden sulanabilen arazi olmadığını, elektrik enerjisi kullanmadan sulu tarım yapamayacağını, ÇKS kayıtlarına göre devletten sulu tarım desteklemesi almasının elektrik enerjisinden yararlanmadığı yönündeki beyanını da çürüttüğünü, davacı tarafın ektiği ürünler dikkate alındığında yörenin iklim şartlarına göre suya fazla ihtiyaç duyan ürün çeşitleri olduğunu, yapılacak keşifte davacıya ait arazide tarımsal sulama trafoları olduğunun ve sulamasının bu trafolarla yapıldığının görüleceğini, müvekkili şirketten talep edilen belgelerin duruşma tarihinden sonra tebliğ edildiğini, cevap verilmek istenmiş ise de karar verildiğini ileri sürerek; kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; kaçak elektrik tutanaklarının aksi sabit oluncaya kadar geçerli belgelerden olmadığı, davada ispat yükünün davalı şirkete ait bulunduğu, her ne kadar davacı aleyhine kaçak elektrik kullanımına dayalı borç tahakkuku yapıldığı savunulmuş ise de, usulüne uygun ihtara rağmen verilen süre içerisinde davacı hakkında kaçak elektrik enerjisi kullanımına ilişkin tutanağın dosyaya sunulmadığı, dosya kapsamında kaçak elektrik enerjisi kullanıldığına dair başkaca bir delil bulunmadığı, kaçak elektrik kullanıldığı yönündeki iddianın 6100 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesine uygun olarak somutlaştırılamadığı, davacının kaçak elektrik kullandığının davalı tarafından ispatlanamadığı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, eksik araştırmayla karar verildiğini, belgelerin müzekkere ile istenilmesinin gerektiğini, dilekçeler aşaması tamamlanmadan kesin süre verilemeyeceğini, mevcut haliyle diğer keşif ve bilirkişi incelemesi yapılabileceğini, hakimin davayı aydınlatma görevi bulunduğunu, kısmi dava açılamayacağını, harcın tamamlanmadığını ileri sürerek; kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kaçak elektrik kullanım iddiasıyla başlatılan icra takiplerine yönelik menfi tespit istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun “İspat yükü” başlıklı 6 ncı maddesi.
2. 6100 sayılı Kanun'un 139, 140 ve 190 ıncı maddeleri.
3. Değerlendirme
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında; hukuki ilişkinin ve bu ilişki nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlığa yukarıda yer verilen hukuk kurallarının doğru şekilde uygulandığı, menfi tespit davasında ispat yükü üzerinde olan davalı alacaklının dava konusu icra takiplerinde talep edilen kaçak tahakkuklarının belgelendirilmediği, ihtar edilmesine rağmen iddia edilen kaçak kullanıma ilişkin delillerin davalı alacaklı tarafından sunulmaması nedeniyle bu hususun ispatlanamadığı anlaşılmakla, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,26.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.