"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/206 E., 2022/291 K.
vekili Avukat ...
Taraflar arasındaki muarazanın önlenmesi davasından dolayı bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davalı vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin Özdemir Eczanesi’nin sahibi olduğunu, davalı tarafından muayene katılım payı atlatılmış reçetelerin kuruma fatura edildiği gerekçesiyle ... kapsamındaki kişilerin Türk Eczacıları Birliği üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin 2012 protokolünün 5.3.15 inci maddesi uyarınca kendisinden 62.500,00 TL cezai şart tahsil edilmesine karar verildiğini, işlemin hukuka aykırı olduğunu, katılım payının ertelenmesi için reçete girilip silinmesinin o anda işlemi yapılan hasta için mali yükün geçici hafifletilmesi niteliğinde bulunduğunu, müvekkilinin menfaati olmadığını savunarak 02.10.2014 günlü Kurum işleminin protokole aykırı olduğunun tespiti ile muarazanın giderilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının 01.11.2013 – 31.03.2014 tarihleri arasında 250 adet reçeteyi Medula sistemine kaydedip sildikten sonra, bu reçetelerin katılım payı alacağı sistemde görünmediğinden Yaşam Eczanesi tarafından hastadan katılım payı ücretleri tahsil edilmeden Kuruma faturalandırılmasına sebep olduğundan dolayı işlemin hukuka ve sözleşme hükümlerine uygun olduğunu, cezai şart alacağının büyük bölümünün tahsil edildiğini, 25.11.2014 tarihi itibariyle davacının 4.002,04 TL borcu kaldığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 23.06.2016 tarihli ve 2014/519 Esas, 2016/366 Karar sayılı kararıyla; başka bir eczane tarafından Medula sistemine kaydedilen reçetelerin daha sonra silinerek davacı eczane tarafından sisteme kaydedilmesi sureti ile muayene ücretinin ötelendiği, işlem adedinin oldukça fazla olduğu, öteleme işleminin yapıldığı tarihte geçerli olan sözleşme ve protokol hükümlerine göre cezai şart uygulanmasının yerinde olduğu, 01.01.2016 tarihinde yürürlüğe girmesi kararlaştırılan protokolün uygulanmasının mümkün olmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 23.09.2020 tarih ve 2020/1035 Esas ve 2020/4606 Karar sayılı ilamıyla; davacının sair temyiz itirazlarının reddi ile 2016 yılı eczanelerden ilaç teminine ilişkin protokolün 5.3.14 üncü maddesinde cezai şart miktarına yönelik değişikliğe gidildiğinden bu protokolün değerlendirilmesi suretiyle karar verilmesi gerektiği için İlk Derece Mahkemesinin kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemenin 06.10.2021 tarihli ve 2021/448 Esas, 2021/29 Karar sayılı kararıyla; 2016 yılı protokolü dikkate alınarak yapılan değerlendirmede, protokolün 5.3.14 üncü maddesine göre cezai şart miktarlarında değişikliğe gidildiği ve yapılan hesaplamaya göre 250 adet işlem sebebiyle her biri için 100 TL cezai şart uygulanarak davacıya toplamda 25.000 TL tutarında cezai şart işlemi uygulanması gerektiği, davacının davalı kurumdan olan alacaklarından yapılan 58.497,96 TL tahsil işlemi sebebiyle fazladan 33.497,96 TL'nin tahsil edilmiş olacağı, fazladan olan 4.002,04 TL tutar için davacı hakkında kesinti işlemi uygulanmadığı gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, davacıdan yapılan 33.497,96 TL'lik cezai şart kesinti işleminin haksız ve hukuka aykırı olduğunun tespitine ve iptaline, muarazanın bu şekilde giderilmesine; davacının fazlaya ilişkin 29.002,04 TL cezai şart tahsil işleminin hükümsüzlüğü ve bu miktardan sorumlu olunmamasına ilişkin talebin reddine karar verilmiş; karara karşı taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 15.03.2022 tarihli ve 2022/669 Esas, 2022/2259 Karar sayılı ilamında; mahkemece davacıya toplam 25.000,00 TL tutarında cezai şart işlemi uygulanması gerektiği yönünde gerekçe oluşturulmasına rağmen, hüküm kısmında davalı kurum tarafından davacıdan tahsil edilen ve edilmeyen miktarlar da esas alınarak, 29.002,04 TL cezai şart tahsil işlemine yönelik talebin reddine karar verilmek suretiyle, gerekçe ile hüküm arasında çelişki yaratılması usul ve yasaya aykırı olduğundan mahkeme kararı bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 2016 yılı protokolünün 5.13.14 üncü maddesine göre cezai şart miktarlarında değişikliğe gidildiği ve yapılan hesaplamaya göre 250 adet işlem sebebiyle her birisi için 100 TL cezai şart uygulanmasına göre davacıya toplamda 25.000,00 TL tutarında ve 4.002,04 TL önce tahsil edilen cezai şart olmak üzere toplam 29.002,04 TL cezai şart işlemi uygulanması gerektiği anlaşılmakla davanın kısmen kabulüne, davalı kurumun 02.10.2014 tarih ve 93313279/03002/35 (katılım payı) / 4860941 sayılı yazısı ile bildirilen, 2012 yılı eczane protokolünün 6.17 nci maddesi gereğince davacının Kurum alacaklarından yapılan 33.497,96 TL'lik cezai şart kesinti işleminin haksız ve hukuka aykırı olduğunun tespitine ve iptaline, muarazanın bu şekilde giderilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 16.03.2023 tarihli ve 2022/8440 Esas, 2023/651 Karar sayılı kararıyla, davacının 01.11.2013 – 31.03.2014 tarihleri arasında 250 hastanın reçetelerindeki ilaçları almak için eczanesine başvurdukları sırada Kurumun katılım payı alacağını bu hastalardan tahsil etmemesini sağlamak için Medula sistemindeki açıktan yararlanarak reçete kaydı yapıp sildiği Kurum kayıtları ve tüm dosya kapsamından anlaşıldığından, davacı hakkında taraflar arasında imzalanmış olan ... kapsamındaki kişilerin Türk Eczacıları Birliği üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin 2016 Yılı protokolü hükümlerine göre eylemi nedeniyle cezai şart uygulanması gerektiği, fesih cezası verilmesinin bu protokol ile kaldırılmış olması nedeniyle Kurumca uygulanması gereken cezai şart miktarının belirlenmesinde 2016 protokolünün 5.3.14 ve 6.12 nci maddelerine aykırılık olmadığı, temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle karar onanmıştır.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davalı vekili; Dairece verilen bozma kararı ve sonrasındaki tüm aşamalarda taleplerinin olması gerektiği gibi, objektif gözle ve anlayışla değerlendirilmediğini beyan ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının katılım payı atlatma eylemi nedeniyle Kurumca uygulanması gereken cezai şart miktarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. ... kapsamındaki kişilerin Türk Eczacıları Birliği üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin 2016 Yılı protokolünün 6.12 nci ve 5.3.14 üncü maddeleri.
2. Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. Usuli kazanılmış hak olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
3. Değerlendirme
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile yukarıda yer verilen hukuk kurallarına göre mahkemece uyulmasına karar verilen bozma ilamı doğrultusunda 2016 yılı protokolünün yukarıda yer verilen maddeleri gereği değerlendirme yapılarak davacı eczacı hakkında uygulanması gereken cezanın tespit edildiği anlaşılmakla davalı vekilinin karar düzeltme talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin karar düzeltme talebinin REDDİNE,
Aşağıda yazılı para cezasının düzeltme isteyene yükletilmesine,
23.01.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.