"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1644 E., 2023/1188 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yalova 3. Asliye Hukuk (Tüketici) Mahkemesi
SAYISI : 2021/936 E., 2022/142 K.
Taraflar arasındaki devre mülk sözleşmesinin iptali ve bedel iadesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü;
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin birlikte hareket eden davalılar tarafından hediye tatil kazandığından bahisle aldatılarak davalılara ait olduğu belirtilen tesise götürüldüğünü, burada müvekkiline psikolojik baskı ve yıldırma yöntemleriyle sözleşme imzalatıldığını, davalıların çeşitli bahanelerle sözleşmeyi yenilediklerini, psikolojik baskı ve türlü vaatlerle müvekkiline imzalatılan 12 adet devre mülk sözleşmesine istinaden müvekkilince toplam 440.650,00 TL ödeme yapıldığını, müvekkiline ... tarafından imzalı ve kaşeli taahhütname verildiğini, sözleşmelerin hepsinde tapu vaadi yapıldığını ancak sadece 1 adet kat irtifakı tapu devrinin ... Turizm tarafından yapıldığını, ödemelerin çoğunluğunun ... hesabına yapıldığını, sözleşmelerin haricen düzenlenmiş olması nedeniyle geçersiz olduğunu, sözleşmelerin tapu devri ile geçerli hale geldiğinin düşünülmesi durumunda ise taşınmazın teslim edilmemiş olması nedeniyle cayma süresinin başlamadığını, dava dışı ... Sağlık Term. Turz. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.'ye cayma ihtarnamesi gönderildiğini, ayrıca davalıların edimlerini fiilen ifa etmelerinin imkansız olduğunu ileri sürerek, 28.06.2018, 29.06.2018, 30.08.2018, 07.04.2019, 01.08.2019, 26.08.2020, 20.04.2021, 25.06.2021, 25.06.2021, 25.06.2021, 26.06.2021 ve 05.08.2021 tarihlerinde düzenlenen sözleşmelerin ve sözleşmeler kapsamında verilen senetlerin iptaline, ödenen 440.650,00 TL'nin ödeme tarihlerinden itibaren avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Turizm A.Ş. vekili; davanın müvekkili yönünden tefriki ile görevsizlik ve yetkisizlik kararı verilmesi gerektiğini, zira müvekkilinin sözleşmede taraf olmadığını, müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, iadesi istenilen bedelin diğer davalıya ödendiğini, sözleşmelerin nispiliği ilkesi gereğince müvekkilinin bu sözleşmeler nedeniyle sorumlu tutulamayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Paz. A.Ş. vekili; müvekkilinin sözleşmede imzasının ve kaşesinin bulunmadığını, sözleşmelerin nispiliği ilkesi gereğince müvekkilinin bu sözleşmeler nedeniyle sorumlu tutulamayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Mahkemece farklı tüketiciler tarafından davalı şirketler aleyhine açılan benzer nitelikteki dava dosyalarında olduğu gibi, davacının yapılan tanıtımlara istinaden Yalova İli Termal İlçesi, Killi Orman mevkiinde bulunan 424 ada 23, 24, 25, 26 ve 27 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde kurulu bağımsız bölümlerden birinin hisseli olarak satışına dair sözleşmeyi imzaladığı, davacının sözleşmeye uygun kullanımı bulunmadığından cayma hakkını kullanma süresinin henüz başlamadığı, davacının eldeki dava ile cayma hakkını kullandığı, .... Noterliğinin 08.09.2021 tarihli ve 7832 yevmiye nosu ile keşide edilen bildirimin sözleşmelerin imzalandığı ... Ltd.Şti.'ye usulüne uygun şekilde tebliğ edildiği, böylelikle söz konusu cayma bildiriminin 4077 sayılı Kanun'un devre tatil başlıklı 6/B maddesi gereğince süresinde ve geçerli olduğunun kabul edildiği, davacı ile davalı ... Turizm A.Ş. arasında herhangi bir sözleşme mevcut değil ise de, sözleşmede kararlaştırılan tapu devir borcunun bu davalı tarafından yerine getirilmiş olması, davacı tarafından sözleşmeler kapsamında diğer davalıya ödeme yapılmış olması ve benzer nitelikteki birçok dava dosyasında aynı davalılar arasında organik bağ bulunduğuna dair tespit ve gerekçeler dikkate alındığında, dosyadaki davalılar arasında da organik bağ mevcut olduğu sonuç ve kanaatine varıldığı, tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davacı tarafından cayma hakkının kullanılmış olması sebebi ile taraflar arasında akdedilen sözleşme geçersiz hale geldiğinden, tarafların birbirinden aldıklarını iade sorumluluğu altında oldukları, davacının sözleşme sebebiyle herhangi bir şey almadığı, mal ve hizmetten yararlanmadığı, bu sebeple cayma sebebi ile ödediği bedelin iadesi talebinde haklı olduğu anlaşılmakla, davanın kısmen kabulü ile, davacı ile davalılar arasında akdedilen 28.06.2018 tarihli ... numaralı, 29.06.2018 tarihli ... numaralı, 30.08.2018 tarihli ... numaralı, 07.04.2019 tarihli protokol başlıklı, 01.08.2019 tarihli protokol başlıklı, 26.08.2020 tarihli protokol başlıklı, 25.06.2021 tarihli 5 numaalı protokol başlıklı, 25.06.2021 tarihli 1 numaralı protokol başlıklı, 25.06.2021 tarihli 7712402416 numaralı, 25.06.2021 tarihli ... numaralı ve 05.08.2021 tarihli protokol başlıklı Hisseli Gayrimenkul Satış Sözleşmelerinin iptaline, sözleşmeler nedeniyle, davacı tarafından ödenen toplam 440.346,00 TL bedelin 18.09.2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, ... numaralı, 30.08.2018 tarihli ve sözleşmeye istinaden davacıdan alınan, 30.08.2018 tanzim tarihli; 30.09.2018 - 30.01.2019 tarihleri de dahil olmak üzere bu tarihler arasında her ayın 30. günü vadeli 5 adet 100'er TL bedelli senetlerin; 28.02.2019 - 28.08.2019 tarihleri de dahil olmak üzere bu tarihler arasında her ayın 28. günü vadeli 7 adet 100'er TL bedelli senetlerin; 28.09.2019 - 28.08.2020 tarihleri de dahil olmak üzere bu tarihler arasında her ayın 28. günü vadeli 12 adet 150'şer TL bedelli senetlerin; 28.09.2020 - 28.07.2021 tarihleri de dahil olmak üzere bu tarihler arasında her ayın 28. günü vadeli 12 adet 285'er TL bedelli senetlerin; 28.08.2021 vadeli 1 adet 315 TL bedelli senedin; 5 numaralı Protokol adlı ve 25.06.2021 tarihli, sözleşmeye istinaden davacıdan alınan, 25.06.2021 tanzim tarihli; 28.06.2021 vadeli, 30.000 TL bedelli senedin, 1 numaralı Protokol adlı ve 25.06.2021 tarihli, sözleşmeye istinaden davacıdan alınan, 25.06.2021 tanzim tarihli; 28.06.2021 vadeli, 72.700,00 TL bedelli senedin, 7712402416 numaralı, 25.06.2021 tarihli ve sözleşmeye istinaden davacıdan alınan, 25.06.2021 tanzim tarihli; 28.06.2021 vadeli, 105.500,00 TL bedelli senedin, ... numaralı, 26.06.2021 tarihli, sözleşmeye istinaden davacıdan alınan, 26.06.2021 tanzim tarihli; 28.06.2021 vadeli, 47.350,00 TL bedelli senedin, 1 numaralı Protokol adlı ve 05.08.2021 tarihli, sözleşmeye istinaden davacıdan alınan, 05.08.2021 tanzim tarihli; 05.08.2021 vadeli, 72.700,00 TL bedelli senedin iptalleri ile davacıya iadelerine, Yalova İli Termal İlçesi ... Köyü, 424 Ada, 25 Parsel nolu 2. kat 11 nolu bağımsız bölümde davacı adına kayıtlı 7/3650 payın iptali ile davalı ... Turizm İnşaat Oto Kiralama ve Danışmanlık Hizmetleri Tic. A.Ş. adına tapuya tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı ... Paz. A.Ş. vekili; sözleşmenin tarafına husumet yöneltilmemişken kötüniyetli olarak sözleşmeye taraf olmayan müvekkiline husumet yöneltildiğini, müvekkilinin ayrı bir tüzel kişiliğinin bulunduğunu belirterek istinaf isteminde bulunmuştur.
2. Davalı ... Turizm A.Ş. vekili; sözleşmenin tarafı olan şirketin yargılamaya dahil edilmesi gerektiğini, aksi halde davanın tarafı dahi olmayan bir şirketin imzaladığı sözleşmenin ilgili şirketin savunması dinlenilmeksizin iptal edileceğini, bu durumun yargılama ilkeleri ve adil yargılanma hakkı ile bağdaşmadığını, müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, iadesi istenilen bedelin diğer davalıya ödendiğini, davalının sözleşmede imzasının ve kaşesinin bulunmadığını, müvekkilinin sorumluluğuna gidilmesinin gerekçesinin açıklanmadığını belirterek, istinaf isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosya kapsamından davacının dava konusu devre mülk sözleşmeleri ve eki protokolleri dava dışı ... Sağlık Term. Turz. İnş. San. Tic.Ltd. Şti. ile akdettiğinin anlaşıldığı, Yargıtay (Kapatılan) 13. ve Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin yerleşik içtihatları uyarınca benzer dava dosyalarında, tapunun eski maliki olan ... Turizm A.Ş. ve bir kısım ödemeleri tahsil eden ... Paz. A.Ş. ile sözleşmenin tarafı olan şirketler arasında organik bağ bulunduğu, bu nedenle davacı tarafından yapılan ödemelerden bu şirketlerin de sorumlu oldukları kabul edilmiş ise de, davada asıl talebin sözleşmenin iptali yönünde olduğu, dolayısıyla davanın sözleşmenin tarafı olan şirkete de yöneltilmesi gerektiği, aksi halde davanın dinlenemeyeceği ve reddinin gerekeceği, sözleşmenin sona erdiğinin tespiti yönünde hüküm kurulabilmesi için sözleşmenin tarafı olan şirketin işbu davada taraf olmasının şart olduğu belirtilerek, davalılar vekillerinin istinaf başvurularının kabulü ile, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına, davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; dava dışı ... şirketi ile davalılar arasında birçok emsal kararda belirtildiği üzere organik bağ sebebiyle müşterek ve müteselsil sorumluluk ilişkisinin olduğunu, davalıların adres ve yetkilileri aynı olup muvazaalı hareket ettiklerinin birçok davada ispat edildiğini, davalıların imza yetkilileri dahi aynıyken sırf sözleşme üzerine farklı bir şirketin kaşesi basıldı diye bu davalının davaya dahil edilmemesinin davanın reddi sebebi yapılmasının hukuka aykırı olduğunu, davalı şirketler ile dava dışı ... arasındaki ilişkinin organik bağın da ötesine geçtiğini, davalıların sırf alacaklılardan mal kaçırmak kastıyla birden fazla şirket kurarak yeni kurulan şirketin banka hesabında mal varlıklarını toplamak suretiyle hareket ettiklerini, bu kapsamda eski şirketlere karşı yapılan icra takiplerinin sonuçsuz kaldığını, davalıların müşterek ve müteselsil sorumlulukları göz önünde bulundurularak ... şirketinden tahsilat yapılamıyor olması, boşuna yargılama gideri yapılmak zorunda kalınması gibi sebeplerle sözleşmede kaşesi bulunan bu şirketin davaya dahil edilmediğini, kaldı ki davacının müşterek ve müteselsil sorumlulardan birine birkaçına yada hepsine dava açıp açmama muhtariyetine de sahip olduğunu, Bölge Adliye Mahkemesi Dairesi illa ki davaya bu şirketin dahil edilmesi gerektiğini düşünüyor ise bu durumda kararı kaldırıp ilgili şirketin davaya dahil edilmesi için taraflarına süre vermesinin gerektiğini ifade ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; hisseli gayrimenkul satış sözleşmesinin iptali, ödenen bedelin iadesi, sözleşme kapsamında verilen senetlerin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 50 nci maddesi.
2. Devre Tatil ve Uzun Süreli Tatil Hizmeti Sözleşmeleri Yönetmeliği'nin 7, 8, 9/3, 15/3 üncü maddeleri.
3. Dairemizin 2022/2328 E., 2023/1982 K. sayılı emsal kararı.
3. Değerlendirme
1. Devre mülk hakkı 634 sayılı KMK’nun 57 vd. maddelerinde düzenlenen taşınmazın müşterek mülkiyet payına bağlı bir hak olup, bu hak gayrimenkul hisse devri vaadi de içerdiğinden devrin anılan yasa hükmü ile TMK'nun 706, TBK'nun 237, Tapu Kanunu'nun 26 ncı ve Noterlik Kanunu'nun 89 uncu maddeleri gereğince resmi şekilde yapılması zorunlu olup, haricen düzenlenen satış sözleşmeleri geçersizdir. Geçersiz sözleşmenin bulunması halinde taraflar birbirlerine verdiklerinin iadesini her zaman talep edebilirler. Ancak taraflar arasında haricen düzenlenen sözleşme sonucunda tapuda devir yapılmış ise, geçersiz sözleşme geçerli hale gelecektir.
2. Hal böyle olunca Bölge Adliye Mahkemesince; tapu devri ile geçerli hale gelen sözleşmeden, dava konusu tesisin davacı tarafça kullanıldığına dair dosya arasında delil bulunmamasına göre, zilyedliğin devri de ispatlanamadığından, davacının yönetmelikte belirlenen usulle cayma hakkını kullanması nedeniyle sözleşmenin feshedilmesi gerektiği, davacı ile davalılar arasında herhangi bir sözleşme mevcut değil ise de, sözleşmede kararlaştırılan tapu devir borcunun davalı ... Turizm A.Ş. tarafından yerine getirilmiş olması, davacı tarafından sözleşmeler kapsamında diğer davalı ... A.Ş.'ye ödeme yapılmış olması, emsal Yargıtay kararlarından da sözleşmelerin imzalandığı dava dışı ... Ltd. Şti. ile dosyadaki davalılar arasında organik bağın mevcut olduğu anlaşıldığından İlk Derece Mahkemesi kararının yerinde olmasından dolayı davalıların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371 inci maddesi uyarınca davacı yararına BOZULMASINA,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.