"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1000 E., 2023/991 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Hatay 1. Asliye Hukuk (Tüketici) Mahkemesi
SAYISI : 2018/164 E., 2020/111 K.
Taraflar arasındaki maaş blokesinin kaldırılması ve kesinti yapılan bedellerin iadesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin Hatay Defne Belediyesinde işçi olarak çalıştığını ve maaşının Vakıflar Bankasına yattığını, Vakıflar Bankası Antakya Köprübaşı Şubesi nezdinde 00158007302466180 no.lu maaş hesabı bulunan müvekkilinin bankadan kullanmış olduğu kredi nedeniyle borcunun olduğunu, başka bankalardan da kredi kullanıp ödeyemediğinden diğer bankalara ait kredi borcu nedeniyle maaşından 1/4 oranında kesinti yapılarak maaşının hesabına Belediyece yatırıldığını, Vakıflar Bankasının ise yatan maaşın tamamını müvekkilinden bir talimat almadan kredi borcu adı altında aldığını, müvekkilinin ailesinin ve kendisinin ihtiyaçlarını giderilebilmesi için maddi gelirinin bir kısmına ihtiyacı olduğunu, kesintiye son vermesi, varsa otomatik ödeme talimatlarının kaldırılması ve blokenin kaldırılması için müvekkilinin 19.12.2017 tarihinde talepte bulunduğunu, ancak davalı bankanın kesintili yatan maaşın tamamını almaya devam ettiğini belirterek davalı bankanın maaş hesabından para çekme işleminin kaldırılmasını ve çekilen paraların şimdilik 1.500,00 TL'sini kesinti tarihlerinden itibaren faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının müvekkili olan banka ile imzaladığı kredi sözleşmesi ve eklerinden biri olan geri ödeme planları ile düzenli ödeme talimatı verildiği hususunu nazara almadan yasal dayanaktan yoksun olarak dava açtığını, davacının düzenli ödeme taahhüdünde belirtilen hesabında bulunan paraların düzenli ödeme taahhüdü kapsamında muaccel hale gelen kredi taksitlerinin tahsilatlarının yapılmasına rağmen alacak istemli dava açmasının kötü niyetli olduğunu, düzenli ödeme talimatının halen devam ettiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının davalı banka ile yaptığı tüketici kredi sözleşmesine bağlı olarak rehin sözleşmesi de imzaladığı, davacının kullanmış olduğu krediye istinaden başkaca bir teminatın yer almadığı, sözleşmenin 13. maddesi uyarınca davalı banka sahip olduğu yetkiyi kullandığı, haksız şart niteliğinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; müvekkilinin Hatay Defne Belediyesinde işçi olarak çalıştığını, kredilerinin çokluğu nedeniyle davalıdan kullandığı krediyi ödeyemediğini ve ödemeden acze düştüğünü, diğer bankaların kullandırmış olduğu kredinin geri ödemelerini alabilmek için icra takibi yaptıklarını, maaşının 1/4'üne icra yoluyla haciz konulduğunu, müvekkilinin işçi maaş hesabının davalı bankada olduğunu ve kalan maaşının tamamına el koyduklarını, davalı bankanın en temel hakkı olan yaşam hakkını müvekkilinin elinden aldığını, davalı bankanın lehine rehin maddesi olsa bile bu maaşın tamamına el koyabileceği hakkını tanımayacağını, davalı bankanın salt sözleşme ile araya sıkıştırdığı madde ile maaşının tamamına el koymasının dürüstlük kuralına aykırı olduğunu ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; kararda usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde bildirdiği sebepleri tekrarlayarak ve müvekkilinin davalı bankaya 19.12.2017 tarihinde ihtarname ile bu kesintiye son vermesi, varsa otomatik ödeme talimatlarının kaldırılması için yazılı olarak hem elde hem de iadeli taahhütlü yazıyla talep ettiğini, ancak davalı bankaca maaşının tamamına bloke konulmaya devam edildiğini, müvekkilinin sözleşmeden dönmesinin söz konusu olduğunu, Bölge Adliye Mahkemesince kredi sözleşmesinin 8. maddesinin müvekkilinin yazılı olarak rızayı geri aldığını açıkça ifade ettiğini, bu durumun dikkate alınmamasının hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, maaşına konulan blokenin kaldırılması ve kesintilerin iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu'nun 93 üncü maddesi.
2. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 2 nci maddesi.
3. Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 28.05.2019 tarihli ve 2016/13350 E., 2019/6695 K. sayılı ilamı.
4. Dairemizin 10.06.2024 tarihli ve 2023/3931 E., 2024/1879 K. sayılı ilamı.
3. Değerlendirme
Dava dosyasının incelenmesinde; davacı tüketicinin 14.04.2017 tarihli kredi sözleşmesinin BANKANIN REHİN, TAKAS, HAPİS ve MAHSUP HAKKI başlıklı "7.1. müşteri, Banka'ya karşı işbu sözleşmeden ve/veya herhangi bir sebepten (haksız fiil, sebepsiz zenginleşme vb. diğer nedenlerden) doğmuş ve doğacak her türlü borçlarının teminatını teşkil etmek üzere, Banka'nın bütün Şubelerinde mevcut olan veya ileride olabilecek vadesi gelmiş ya da gelecek her tür hesap bakiyeleri, doğmuş/doğacak tüm hak ve alacakları , kıymetli evrak, kıymetli maden ve menkul kıymetleri, mevduat sertifikaları, bunların kuponları, temettü vb. gelirleri, menkuller ve kiralık kasalar ile lehlerine gelmiş veya gelecek veyahut Banka marifetiyle gönderecekleri havale, EFT tutarları, üzerinde ilgili mevzuatın izin verdiği şartlar dahilinde rehin, hapis, takas ve mahsup hakkının bulunduğunu, Bankanın Müşteri lehine gelen havaleleri kabule yetkili olduğunu kabul ve taahhüt eder. 7.2. Banka'nın muaccel her tür alacağı sebebiyle Müşterinin mevcut veya ilerde açılacak hesapları arasında kısmen/tamamen virman yapma yetkisi bulunmakta olup, Banka, bu yetkisini kullanmak zorunda değildir." ve yine aynı sözleşmenin BANKANIN TAHSİL YETKİSİ başlıklı 8. maddesinde "Müşterinin işbu sözleşme ve ekleri kapsamında ödemekle yükümlü olduğu tüm tutarlar ile muaccel hale gelen alacaklarının ödenmemesi halinde veya Bankaca ilgili sigorta şirketine ödenmesine rağmen Müşteri tarafından Banka'ya ödenmeyen sigorta primlerinin/bedellerinin bulunması durumunda veya Müşteri'nin işbu sözleşme kapsamındaki sigortaya ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle Bankanın bir zarara uğraması halinde, söz konusu meblağları hesaptan veya Müşteri'nin yazılı talebine ve Banka'nın kabulüne bağlı olarak kredili mevduat hesabı limitinden tahsil etmeye veyahut Müşteri hesabına borç kaydetmeye, Banka yetkilidir." ve 14.04.2017 tarihli ... T.A.O Tüketici Kredisi Borçlanma ve Rehin Sözleşmesi'nin Bankanın Tahsil Yetkisi başlıklı 13 üncü maddesi; "Banka Müşterinin işbu Sözleşme ve ekleri kapsamında ödemekle yükümlü olduğu tutarlar ile muaccel hale gelen alacaklarını hesaptan veye Müşteri yazılı talebine Bankanın kabulüne bağlı olarak kredili mevduat hesabı limitinden tahsil etmeye veya Müşterinin hesabına borç kaydetmeye yetkilidir." düzenlemeleri ve davacının davalı ile kredi sözleşmesinin yapılması sırasında almış olduğu 14.04.2017 tarihli maaşından davalı tarafça mahsup-takas ve virman yapılması için yetki ve muvafakata ilişkin yazılı beyanı birlikte değerlendirildiğinde; davalının da bu yetkiye istinaden alacaklarının tahsili için davacının maaşından kesintiler yaptığı ve Mahkemece verilen kararın sözleşmeye bağlılık, ahde vefa ilkesi ve tarafları bağlayan sözleşme hükümleri çerçevesinde verildiği, istinaf aşamasında ileri sürülmeyen itirazların temyiz aşamasında ileri sürülemeyeceği anlaşılmakla davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.