"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/224 E., 2023/1312 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 4. Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2020/449 E., 2022/343 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle incelemenin duruşmalı olarak yapılması davalı vekilince istenilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 14.01.2025 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir
Belli edilen günde gelen davacılar vekili Avukat ... ile davalı vekili Avukat ...'in sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; davacılardan ... adına kayıtla olan aracın davacı ...'in sevk ve idaresinde 04.10.2020 tarihinde seyir halinde iken müşterek çocuk davacı ...'nın yolcu olarak bulunduğu sırada motor kısmından tutuşarak yanmaya başladığını, aracın motor kısmında patlama meydana geldiğini, yangının bütün aracı sardığını ve aracın kullanılamaz hale geldiğini, aracın üretim hatasından kaynaklanan ayıp nedeniyle yandığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere karara en yakın bir tarihte belirlenecek rayiç bedelin değer tespitinden sonra ıslahla arttırılmak üzere şimdilik davacı ... için 100.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle, davacılar ... için 20.000,00 TL, ... için 30.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davanın husumet yönünden reddinin gerektiğini, dava tarihi itibari ile yasal garanti sürelerinin dolmuş olduğunu, araçta meydana gelen yangının üretim hatasından kaynaklanmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; aracın seyir esnasında yanmasında kullanıcı hatasının ya da bakım eksikliğinin bulunduğundan söz edilemeyeceği, aracın EGR soğutucusuna ilişkin önemli güvenlik çağırmasını gösterir davacıya iletilmiş sms, ve geri çağırma içeriği ile uyumlu araç üzerindeki tespitler birlikte değerlendirildiğinde, yangın olayının imalata dayalı (EGR soğutucudaki) olarak meydana geldiğini işaret ettiği, bu bağlamda davaya konu aracın 6502 sayılı Kanun kapsamında gizli ayıplı mal olarak değerlendirilmesi gerektiği anlaşıldığından, davacı ... hakkındaki manevi tazminat davasının feragat nedeniyle reddine, davacıların aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesi isteminin dava dilekçesinde talep edilmediği, yargılama devam ederken ıslah yolu ile de talep edilmediğinden reddine, davacıların ıslah edilmiş bedel isteminin kabulü ile 100.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren, 650.000,00 TL'nin ıslah tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara ödenmesine, fazlaya ilişkin isteminin reddine, davacı ...'in manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile 10.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihi tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; alınan bilirkişi raporunun taraf, mahkeme ve istinaf kanun yolu denetimine olanak sağlayacak şekilde düzenlenip, hükme esas alınmaya yeterli olduğu, Mahkemece verilen kararın yerinde bulunduğu anlaşılmakla tarafların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; dava dilekçesindeki talebin açıklanması için sunulan 22.02.2022 tarihli dilekçe ile aracın ayıpsız misli ile değişimin talep edildiğini, ıslah dilekçesinde terditli talepte bulunduklarını, hükmedilin manevi tazminatın az olduğunu, bilirkişi keşif tarihinde aracın değeri 1.250.000TL olarak belirlediği halde 750.000,00 TL tazminat ödenmesine karar verilmesinin usul ve Kanun'a aykırı olduğunu belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı vekili; uyuşmazlıkta asliye hukuk mahkemelerinin görevli olduğunu, müvekkil şirketin araç bedelinden sorumluluğu bulunmadığını ve şirket üretici olmadığından husumetten davanın reddi gerektiğini, zamanaşımı defi yönünden inceleme yapılmadığını, dava tarihi itibariyle yasal garanti ve zamanaşımı süreleri dolmuş olduğundan davanın reddi gerektiğini, araçta meydana gelen yangının üretim hatasından veya herhangi bir şekilde araçtan kaynaklandığına dair bir bulgu bulunmadığını, itirazları dikkate alınmaksızın düzenlenen bilirkişi raporunun usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu aracın periyodik bakımlarının yaptırılmamış veya yetkili olmayan servislerde yaptırıldığını, kabul anlamına gelmemekle birlikte Mahkemece aracın sovtaj bedeli belirlenip anılan tutardan mahsup edilmesi ve/veya davacıların sigorta şirketinden almış oldukları ödemelerin mahsup edilmesi gerektiğini, aracın maruz kalmış olabileceği başkaca hasarların mevcut olup olmadığı ve anılan tüm hasarlar nedeniyle meydana gelen değer kaybının da araştırılması ve saptanması ve dava konusu yangın sebebiyle davacı tarafa herhangi bir ödeme yapılıp yapılmadığının tespiti gerektiğini, manevi tazminatın şartlarının oluşmadığını belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık; malın ayıplı olmasından kaynaklanan misli ile değişim istemine ilişkindir.
1. Davalı vekilinin temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede; dosya kapsamında alınan bilirkişi kurulu raporunda; aracın periyodik bakımlarının yetkili serviste yapıldığı, emme manifoldu ve EGR sisteminde bakım gereksinimi ve uygulaması bulunmayan aracın, diagnostik sistem tarafından tespit edilemeyecek ve araçtakilere hissettirmeyecek şekilde seyir esnasında yanmasında kullanıcının ya da bakım eksikliğinin bir etkenliğinden söz edilemeyeceği, yangının kullanım hatasına dayalı olmadığı, davacıya iletilmiş sms, ve geri çağırma içeriği ile uyumlu araç üzerindeki tespitler birlikte değerlendirildiğinde, yangın olayının imalata dayalı (EGR soğutucudaki) olarak meydana geldiği, bu bağlamda davaya konu aracın gizli ayıplı olduğunun tespit edildiği, gizli ayıplı araç nedeniyle açılan davada tüketici mahkemesinin görevli olduğu, gizli ayıbın ortaya çıktığı tarih dikkate alındığında davanın süresinde açıldığı, olayda manevi tazminatın koşullarının oluştuğu anlaşıldığından davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2. Davacılar vekilinin temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede;
a) Hükmedilen manevi tazminat miktarının dosya kapsamına uygun olduğu anlaşılmakla, davacılar vekilinin manevi tazminata ilişkin temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
b) 6502 sayılı Yasanın 11/1. maddesinde, malın ayıplı olması durumunda tüketicinin seçimlik hakları düzenlenmiştir. Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir.
c) 6100 sayılı Kanunda yargılamaya hakim olan ilkeler düzenlenmiş ve Kanunun 31. maddesinde; “Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir. “ denilerek hâkimin davayı aydınlatma görevi düzenlenmiştir. Dava dilekçesi incelendiğinde davacının ayıplı araç nedeniyle talepte bulunduğu, yargılama sırasında verilen 22.02.2022 tarihli beyan dilekçesiyle de, dava dilekçesinde belirtilen talepleri, 6502 sayılı Kanun'da düzenlenen seçimlik haklardan hiçbirine uygun olmadığından, imalat hatası nedeniyle yanarak tamamen kullanılmaz hale gelen araç nedeniyle, Tüketici Kanunundaki seçimlik haklardan ayıpsız misli ile değişimi talep ettikleri şeklinde taleplerini açıkladıkları görülmüştür. Bu durumda Mahkemece davacının dava dilekçesinde ilk talebin Kanundaki haklardan hiçbirine uymaması sebebiyle, kendisine verilen sürede yaptığı açıklama doğrultusunda 6502 sayılı Kanun'da yer alan seçimlik haklardan aracın ayıpsız misli ile değişim talebinde bulunduğu gözetilerek ve bu talep yönünden değerlendirme yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, İlk Derece Mahkemesince yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
Hal böyle olunca Bölge Adliye Mahkemesi kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesinin kararının bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı vekilinin tüm, davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 373. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ORTADAN KALDIRILMASINA,
3. İlk Derece Mahkemesi kararının aynı Kanun'un 371 inci maddesi uyarınca BOZULMASINA,
28.000,00 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacılara verilmesine,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davalıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi