"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2023/162 E., 2023/357 K.
Taraflar arasındaki ayıplı malın misli ile değişimi davasından İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Dairece verilen bozma kararına, İlk Derece Mahkemesince direnilmesi üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca direnme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Direnme kararının bozulması üzerine Mahkemece bozmaya uyularak davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin Fiat yetkili bayii olan dava dışı şirketten 29.06.2015 ve 30.06.2015 tarihlerinde iki adet araç satın aldığını, 34 LA ... plakalı aracın sinyal ve far işlemi yapan kolunun bozulması nedeniyle 20.07.2015 tarihinde servise başvurduğunu, servisin dava konusu aracın bu parçasının değişmesi gerektiği bilgisini vermesi karşısında onarımı kabul etmeyerek ayıplı ürünün ayıpsız misli ile değişimi talebinde bulunduğunu, ancak bu talebin karşılanmadığını, bunun yanında aracın plakasının yetkili servis tarafından hatalı monte edilmesi nedeniyle tamponda gereksiz bir delik açıldığını, dava konusu aracın bu hâliyle ayıplı olduğunu ileri sürerek ayıpsız misli ile değişimine karar verilmesini talep etmiş; 31.08.2016 tarihli ıslah dilekçesiyle misli ile değişim kabul edilmez ise sözleşmeden dönülmesi suretiyle aracın davalıya iadesine ve bedelinin faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; dava konusu aracın arızalanmış olan sinyal kolunun davacının talebi üzerine davadan sonra 29.12.2015 tarihinde değiştirildiğini ve aracın davacı tarafından hâlen sorunsuz olarak kullanıldığını, davacının seçimlik haklarından onarım hakkını kullandığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
İstanbul 8. Tüketici Mahkemesinin 08.06.2017 tarihli ve 2015/2248 E., 2017/815 K. sayılı kararı ile; davacının açmış olduğu davadaki haklarını saklı tutarak sürüş güvenliği nedeniyle onarımı istediği, alınan bilirkişi raporunda da belirtildiği şekilde aracın gizli ayıplı olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile aracın ayıpsız yenisi ile değişimine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
8. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 13.09.2018 tarihli ve 2017/2103 E., 2018/828 K. sayılı kararı ile; araçta mevcut ayıp durumlarının onarımla kısmen giderilmiş olmasının, arızaların tekrarlanmış olması ve sıklığı gözetildiğinde onarım hakkını kullanmış olduğu sonucunu doğurmayacağı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 18.06.2019 tarihli ve 2018/6151 E., 2019/7352 K. sayılı kararı ile; “…6502 sayılı yasanın 11. maddesinde, malın ayıplı olması durumda tüketicinin seçimlik hakları düzenlenmiştir. Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Açıklandığı şekilde tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Öğretide ve uygulamada da kabul edildiği üzere tüketicinin seçimlik haklarını tek yanlı ve varması gereken bir irade açıklamasıyla kullanması gerekmektedir.
Somut olayda, davacı asil olan tüketici 07.12.2015 tarihli dava dilekçesinde seçim hakkını ayıpsız misli ile değişim yönünde kullanmış ancak bu tarihten 22 gün sonra 29.12.2015 tarihinde yetkili servise başvurarak dava konusu edilen arıza yönünden onarım talebinde bulunarak seçimlik hakkını onarım yönünde değiştirmiştir. İlk derece yargılama makamınca görüşüne başvurulan 10.03.2017 tarihli bilirkişi raporunda da keşif tarihi itibariyle davacı asilin aracın dava konusu sinyal kolunu yetkili serviste garanti kapsamında değiştirmiş olduğu ve bu tarihten sonra araçta herhangi bir problemle karşılaşılmadığı tespiti mevcuttur. Medeni Kanun'un 2. maddesinde, "Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz.” hükmü düzenlenmiştir. O halde; somut olayda yaşandığı üzere, dava konusu edilen arızaya ilişkin kısa süre sonra garanti kapsamında değişim başvurusu yaparak onarım hakkı kullanılmak suretiyle arızanın giderilmesi sağlanarak seçimlik hak tüketilmişken misli ile değişim ya da sözleşmeden dönülerek bedel iadesine karar verilmesi hakkaniyete aykırıdır. Hal böyle olunca mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanlış değerlendirme ve yazılı gerekçe ile talebin kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir…” gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. Direnme ve Direnmeden Sonra Hukuk Genel Kurulu Kararı
1. İstanbul 8. Tüketici Mahkemesinin 19.11.2019 tarihli ve 2019/279 E., 2019/754 K. sayılı kararı ile; önceki karar gerekçesi tekrar edilmek suretiyle direnme kararı verilmiştir. Direnme kararı süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 09.11.2022 tarihli 2021/3(13)-246 E., 2022/1480 K. sayılı ilamı ile davacının davalıdan satın aldığı aracın tesliminin üzerinden bir ayı geçmeden sinyal kolunda arıza olması üzerine davalıya başvurulduğunda, bu durumun ancak parça değişimi ile giderilebileceğinin belirtilmesi üzerine davacının onarımı kabul etmediği, aracın ayıpsız misli ile değişimi seçimlik hakkını kullanmak üzere eldeki davayı 24.11.2015 tarihinde açtığı ancak bu tarihten yirmi iki gün sonra 29.12.2015 tarihinde yetkili servise başvurarak dava konusu edilen arızanın onarılmasını talep etmek suretiyle arızanın giderildiği anlaşılmaktadır. Her ne kadar davacı 29.12.2015 tarihli servis formunda tüketici mahkemesinde açtığı davadaki hakkını saklı tuttuğu ihtirazı kaydında bulunmuşsa da gelinen netice itibariyle onarıma müsaade etmekle önceki hakkının ortadan kalktığının, onarım ile seçimlik hakkını bu şekilde tükettiğinin kabulü gerektiği gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.
C. Direnme Sonrası Mahkeme Kararı
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, direnme kararı sonrasında yukarıda yer alan Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ilamının 2797 sayılı Yargıtay Kanunu gereği kesin olması ve tekrar direnme kararı verilmesinin mümkün olmaması nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; yerel mahkeme tarafından 29.12.2015 tarihli ihtirazi kayıt servis formunun dikkate alınmadığını, aracının onarılıp kullanılmasının müvekkilin mülkiyet hakkının bir gereği olduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, satıma konu aracın ayıplı olup olmadığının tespiti ile ayıplı olması halinde ücretsiz misli ile değişimi veya sözleşmeden dönerek ödenen bedelin iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6502 sayılı TKHK 11 inci maddesi,
2. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 09.11.2022 tarihli 2021/3813)-246 E., 2022/1480 K. sayılı ilamı,
3. Değerlendirme
Mahkemece, direnme kararının Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ilamı ile bozulması sonrasında anılan ilamda belirtilen hukuki esaslar gereğince karar verilmiş olmasına göre, davacı vekilinin temyiz sebeplerinin reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI.KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
6100 sayılı Hukuk Mahkemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
07.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.