"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1837 E., 2023/987 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Adıyaman 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/276 E., 2021/391 K.
Taraflar arasındaki muarazanın giderilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine, resen nazara alınan nedenlerle kararın kaldırılmasına ve yeniden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkiline ait eczanede davalı Kuruma fatura edildiği halde 60 günü aşkın süredir hastalara teslim edilmeyen ilaçların bulunduğundan bahisle İlaç Teminine İlişkin Protokolün (5.3.5.) maddesinin bir yıl içerisinde ikinci kez ihlal edildiği belirtilerek 4.019,72 TL ilaç bedelinin tahsiline, on katı oranında 40.197,20 TL cezai şart uygulanmasına ve sözleşmenin feshi ile 6 ay süreyle sözleşme imzalanmamasına, yazının tebliğinden itibaren sağlık giderleri kurumca karşılanan kişilerin reçetelerdeki ilaçların karşılanmaması gerektiğine ve iki adet sahte reçete bedeli olan 1.039,51 TL 'nin yasal faizi ile birlikte tahakkuk etmiş alacaklardan tahsil edileceğine karar verildiğini, söz konusu işlemin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek; 07.06.2016 tebliğ tarihli işleminin iptaline, taraflar arasında var olan ilaç teminine ilişkin protokolün geçerliliğinin tespiti ile uygulamasının devamına karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; kurumca yapılan işlemlerin protokol ve SUT hükümlerine uygun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; fiille ilgili ilk cezai şart ve yaptırımın tebliğ tarihi itibarı ile yürürlükte olan 2015 yılı SGK Eczane protokolünün geçerli olduğu, ikinci fiilin gerçekleştiği ve bu fiile istinaden uygulanacak cezai şart ve fesih işleminin tebliğ tarihinde ise 2016 yılı SGK Eczane Protokolünün imzalandığı, Protokolün (6.5) maddesinde "dönem" ifadesinin kullanıldığı, bu ifadenin taraflar arasında karşılıklı olarak imzalanan "protokol dönemi" olarak kabul edildiği, davacıya uygulanan cezai şart ve fesih işlemleri ile ilgili olarak tebliğ tarihleri nazara alındığında her iki tebligatın farklı sözleşme dönemlerinde yapıldığı, davacıya Protokolün (6.5) maddesi göz önüne alınarak işlem yapıldığında dava konusu fiilin ilk tespit gibi uygulanması gerekeceği, hastaya teslim edilmeyen ilaç bedelinin 4.019,72 TL olduğu, protokolün (5.3.5) maddesine göre iki katı olan 8.039,44 TL cezai şart uygulanmasının yerinde olacağı gerekçesiyle; davacının fesih şeklinde uygulanan cezai işlemin iptaline yönelik talebinin kabulü ile davalı Kurum tarafından davacıya uygulanan 07.06.2016 tebliğ tarihli sözleşmenin feshine ve reçete bedeline yönelik işleminin iptaline, taraflar arasındaki sözleşmenin aynı şartlarda devamına, davacının para cezası şeklinde uygulanan cezai işlemlere yönelik işlemin iptaline talebinin kısmen kabulü ile davalı Kurum tarafından davacıya uygulanan 07.06.2016 tebliğ tarihli verilen para cezasının 8.039,44 TL olduğunun tespiti ile 32.157,76 TL'lik kısım için cezai şart işleminin iptaline, davacının reçete bedelinin iadesi şeklinde uygulanan cezai işlemlerin iptaline yönelik talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili; Mahkemenin idare yerine geçerek cezayı kısmi belirlemesinin mümkün olmadığını, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, ilaçların gerçek satış olduğu ve sahiplerine teslim için bekletildiğini, eksik inceleme ile karar verildiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
2. Davalı vekili; davacıya ait eczanede 60 günü aşkın süredir hastalara teslim edilmeyen ilaçlar olduğunun tespit edilmesi nedeniyle ilk olarak 06.07.2015 tarihli yazı ile davacının uyarıldığını, 25.01.2016 tarihinde yapılan fiili denetimde yine 60 günü aşkın süredir hastalara teslim edilmemiş ilaçların olduğu tespit edilince 2016 yılı Protokolünün (5.3.5) maddesi uyarınca teslim edilmeyen ilaç bedeli 4.019,72 TL’nin 10 katı (40.197,20 TL) tutarında cezai şartın uygulandığını, fiilin bir yıl içinde tekrarı nedeniyle sözleşmenin feshedildiğini, teslim edilmeyen ilaç bedeli 4.019,72 TL borç olarak çıkarıldığını, 2016 yılı Protokolünün “cezai şart ve feshe ilişkin genel hükümler” başlıklı kısmın (6.4) maddesinde fiilin tekrar işlendiğinin nasıl tespit edileceğinin açıkça belirtildiğini, davacıya yapılan ilk uyarının 06.07.2015, ikincisinin de 03.06.2016 olduğunu, feshe dayanak fiilin (bir) yıl içerisinde 2 (iki) kez tespit edildiği için fesih işleminin yerinde olduğunu, feshe dayanak fiilin ikinci kez tespitinin Mahkemece ilk tespit gibi kabul edilmesi hatalı olduğundan tahakkuk ettirilen cezai şartın da Mahkemece hatalı şekilde hesaplandığını, 08.06.2016 tarihli ihtiyati tedbir kararı nedeniyle Kurumca davacıdan tahsilat yapılmadığından davacının dava konusu reçete bedeli ve cezai şarta ilişkin olarak ödeme talebinde bulunamayacağını savunarak, kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; İlk cezai şart ve yaptırımın tebliğ tarihi itibarı ile yürürlükte olan 2015 yılı Eczane Protokolü dönemine ait olduğu, ikinci fiilin gerçekleştiği ve bu fiile istinaden uygulanacak cezai şart ve fesih işleminin tebliğ tarihinin ise 07.06.2016 olduğu, bu tarihte 01.04.2016 tarihi itibarı ile SGK - TEB arasında yeni Protokol imzalanmış olup cezalar aynı Protokol dönemine isabet etmediğinden cezai şartın ilk tespit gibi uygulanması gerektiğinin kabulü gerekçesiyle fesih cezasının uygulanamayacağı, ilaç bedelinin iki katı tutarında ve ilaç bedeli olan 4.019,70 TL cezai şart uygulanması gerektiği yönünde kanaat içeren bilirkişi raporu esas alınarak hüküm kurulmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, eczanede bulunan 2 adet sahte reçete nedeniyle SUT’un (1.6) maddesi uyarınca ilaç bedeli 1.039,51 TL yönünden Sağlık Uygulama Tebliğinin (1.6) kimlik tespiti maddesine istinaden yaptırım uyguladığı, ilgili maddenin sağlık kuruluşları ile ilgisi olması karşısında bu cezai şartın mevzuata uygun olmadığı, bu anlamda bu cezai şartın iptaline yönelik hüküm kurulmasının yerinde olduğu, kabule göre de; bu bedel yönünden alınması gereken karar ilam harcının hesaplanmaması ve hüküm fıkrası yönünden reçete bedellerine yönelik kabul edilen ve reddedilen miktarın açıkça yazılmadığı gerekçesiyle; taraf vekillerinin istinaf başvurularının reddine, anılan eksiklik yeniden yargılamayı gerektirmediğinden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulü ile sözleşmenin 6 ay süreyle ilgili feshine ve 1.039,51 TL reçete bedelinin tahsiline yönelik cezai işlemin iptaline, davacı hakkında protokolün (5.3.5) maddesi uyarınca uygulanan 40.197,20 TL tutarında cezai işlemin iptaline ilişkin talebinin kısmen kabulü ile 07.06.2016 tebliğ tarihli verilen para cezasının 8.039,44 TL olduğunun tespiti ile 32.157,76 TL'lik kısım için cezai şart işleminin iptaline, 4.019,72 TL tutarında reçete bedelinin iadesi şeklinde uygulanan cezai işlemin iptaline yönelik talebinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı Kurum tarafından davacı eczacıya uygulanan cezai işlemlerin iptali talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13 üncü maddesi ve 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu'nun 36. maddesi
2. Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin 2016 yılı Protokolünün (5.3.5) maddeleri
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen kararda belirtilen gerekçeye, hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli bulunmasına, feshe dayanak fiilin ilk tespit gibi kabul edilmesinin yerinde olmasına göre, davalı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Kamu düzenine ilişkin olarak yapılan temyiz incelemesinde; yukarıda yer verilen ilgili hukuk kuralları gereği davalı kurum harçtan muaf olduğu halde, Bölge Adliye Mahkemesince davalı Kurumun davacı tarafça ödenen harçtan sorumlu tutulmuş olması, usul ve kanuna aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (III) numaralı bendinin (b) alt bendinde yer alan ..."davacı tarafça yatırılan 775,46 TL peşin ve tamamlama harcının davalıdan alınarak davacıya verilmesine," ibaresinin çıkartılarak yerine "davalı Kurum harçtan muaf olduğundan davacı tarafça yatırılan 775,46 TL peşin ve tamamlama harcının talep halinde davacıya iadesine," ibaresinin eklenmesi suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.11.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.