"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Tüketici) Mahkemesi
SAYISI : 2021/264 E., 2022/328 K.
DAVA TARİHİ : 11.07.2012
KARAR : Asıl ve birleşen davaların kısmen kabulü
Taraflar arasındaki birleştirilerek görülen tazminat davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak asıl ve birleşen davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacılar vekili ile davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacılar; davacı ...'un, davalı belediyenin maliki olduğu ve davalı şirketin işlettiği, davalılar .... ve ...'in yöneticisi olduğu Su Oyunları Parkı ve Yüzme Havuzunda 18.07.2008 tarihinde meydana gelen kaza neticesinde yaralandığını, bütünüyle iş ve güç kaybına uğradığını, söz konusu kazanın meydana geldiği işletmede gerekli önlemlerin alınmadığını, denetimin yapılmadığını ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, davacıların her biri için ayrı ayrı 50.000'er TL manevi tazminat, davacı ... için 10.000 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemişler, maddi tazminat talebi yönünden dava değerini 25.04.2014 tarihinde 1.000.000 TL 'ye yükseltmişlerdir.
2. Davacı ...; birleşen 2018/150 E. sayılı davada meydana gelen olay nedeniyle ek 410.578,22 TL maddi tazminat, birleşen 2019/47 E. sayılı dosyasında 313.213,95 TL maddi tazminat, birleşen 2022/328 E. sayılı dosyasında ise 3.145.809,00 TL maddi tazminatın davalılardan müştereken tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar ..., ... ve ... Gıda Hayvancılık Oto. İnş.ve Mal. Tem. Tarım San. ve Tic Ltd. Şti. vekili; davaya konu kazanın meydana gelmesinde davalılara atfedilebilecek bir kusur veya ihmalin bulunmadığını, olaya ilişkin düzenlenen olay yeri inceleme raporunda da kazanın tamamen dikkatsizlikten meydana geldiği kanaatine varıldığını belirterek davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... vekili; idarenin eylem ve işlemleri nedeniyle doğan zararlardan dolayı davanın idari yargıda açılması gerektiğini, ayrıca davacının iddialarının zamanaşımına uğradığını, olayın meydana gelmesinde davalının hiçbir kusur ve kabahatinin bulunmadığını, olayın gerçekleştiği Su Oyunları Parkı ve Yüzme Havuzunun işletmesinin diğer davalı şirkete kiralandığını, sözleşme uyarınca tüm sorumluluğun kiracı şirkete ait olduğunu belirterek, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 28.03.2016 tarihli ve 2012/43 E., 2016/417 K. sayılı kararıyla; davacıların manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulü ile davacılardan Emin ve Kafiye için ayrı ayrı 20.000 TL, Onur için 35.000 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara ödenmesine, davacı ...'un maddi tazminat talebinin kabulü ile 1.000.000 TL tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 10.10.2017 tarihli ve 2016/23379 E., 2017/9340 K. sayılı ilamıyla; davaya bakmaya tüketici mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemenin 14.03.2019 tarihli ve 2018/64 E., 2019/131 K. sayılı kararıyla; davacı muris Emin için 30.000 TL manevi tazminatın mirasçılarına verasetteki iştirak oranlarında, davacı ... için 30.000 TL, davacı ... için 50.000, TL manevi tazminatın olay tarihi itibariyle işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davacı ...'un maddi tazminat isteminin kabulü ile 1.000.000 TL tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, birleşen 2018/150 Esas sayılı dosya üzerinden talep olunan 250.000 TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı ...'a ödenmesine, birleşen 2019/47 Esas sayılı dosya üzerinden talep olunan 313.213,95 TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı ...'a ödenmesine karar verilmiş, karara karşı, davacılar vekili ile davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 23.06.2020 tarihli ve 2019/3540 E., 2020/5065 K., sayılı kararıyla; bozma öncesi kurulan hükmün davacılar tarafından temyiz edilmemiş olması nedeniyle davalı yararına usuli müktesep hak oluşturduğu, bozma sonrası mahkemece davalının usuli müktesep hakkı ihlal edilecek şekilde hüküm kurulmuş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
C. Üçüncü Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemenin 27.05.2021 tarihli ve 2021/99 E., 2021/101 K. sayılı kararıyla; davacı muris Emin için 20.000 TL manevi tazminatın mirasçılarına verasetteki iştirak oranlarında, davacı ... için 20.000 TL, davacı ... için 35.000 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, 1.000.000 TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı ...'a ödenmesine, mahkemenin birleşen 2018/150 Esas sayılı dosyası üzerinden talep olunan maddi tazminat istemi ile birleşen 2019/47 Esas sayılı dosyası üzerinden talep olunan maddi tazminat isteminin reddine karar verilmiş, karara karşı, davacılar vekili ile davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 21.10.2021 tarihli ve 2021/5942 E., 2021/10576 K. sayılı ilamıyla; davacıların ve davalı belediyenin sair temyiz itirazları reddedilerek, yargılamanın devamı sırasında davacı ...'un Bafra Atatürk Anadolu Lisesinde hizmetli kadrosunda çalıştığının anlaşılması nedeniyle Adli Tıp Kurumundan davacının maluliyetinde azalma olup olmadığını gösterir rapor alınması ve ayrıca usuli kazanılmış hakkın sadece ilk kararı temyiz eden davalı ... lehine oluşacağı belirtilerek karar bozulmuştur.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilamı doğrultusunda alınan Adli Tıp Kurumu raporunda davacının maluliyetinde herhangi bir azalma olmadığının, %100 oranında maluliyetinin bulunduğunun belirtildiği ve başka birisinin bakımına sürekli muhtaç durumda olduğu, ilk karar ile oluşan usuli kazanılmış hakkın sadece davalı ... Belediyesi lehine olacağı gerekçesiyle; davacı muris ... için 50.000 TL manevi tazminatın ( davalı ... Belediyesinin 20.000,00 TL manevi tazminattan sorumlu olmak üzere) mirasçılarına verasetteki iştirak oranlarında, davacı ... için 50.000 TL manevi tazminatın (davalı ... Belediyesinin 20.000,00 TL manevi tazminattan sorumlu olmak üzere), davacı ... için 50.000,00 TL manevi tazminatın ( davalı ... Belediyesinin 35.000,00 TL manevi tazminattan sorumlu olmak üzere), olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı ... yönünden verasetteki iştirak oranlarında mirasçılarına, diğer davacılar yönünden davacı asillere ödenmesine, 1.000.000 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı ...'e ödenmesine, birleşen 2018/150 E. sayılı dosya üzerinden talep olunan maddi tazminat isteminin davalılar ... ve ...Gıda ... Şti. yönünden kabulü ile 410.578,22 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile adı geçen davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı ...'e ödenmesine, birleşen davada 19 Mayıs Belediyesine yönelik istemin reddine, birleşen 2019/47 E. sayılı dosya üzerinden talep olunan maddi tazminat isteminin davalılar ... ve ...Gıda ... Şti. yönünden kabulü ile 313.213 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile adı geçen davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı ...'e ödenmesine, birleşen davada 19 Mayıs Belediyesine yönelik istemin reddine, birleşen 2022/328 E. sayılı dosya üzerinden talep olunan maddi tazminat isteminin davalılar ... ve ...Gıda ... Şti yönünden kabulü ile 3.145.809 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile adı geçen davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı ...'e ödenmesine, birleşen davada 19 Mayıs Belediyesine yönelik istemin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacılar vekili ile davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1-Davacılar vekili; bozma ilamına uyulmayarak ve davaların tüm davalılar yönünden kabulüne karar verilmesi gerektiğini, usuli kazanılmış hak iddiası ve kabulünün açıkça haksız ve yasalara aykırı olduğunu, geçici ödeme talebinin reddedilmiş olmasının da hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2-Davalı ... vekili; Mahkemece bozma kararının gereklerinin tam olarak yerine getirilmediğini, vekalet ücretlerinin lehine eksik hüküm altına alındığını, olayın meydana gelmesinde hiçbir kusur ve kabahatinin bulunmadığını, bilirkişi raporları denetime ve hüküm kurmaya elverişli olmamasına rağmen itibar edilerek karar verildiğini, davacı ...'in hizmetli olarak göreve başlamış olması nedeniyle %100 malul kaldığı kabul edilerek hüküm altına alınan maddi tazminatın ve maluliyet oranının gerçekleri yansıtmadığını, fahiş olarak hesaplanan bakıcı gideri yönünden hiçbir indirim yapılmamasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacıya bağlanan gelir varsa tazminat miktarından mahsup edilmesi gerekirken, bu konuda hiçbir hesaplama yapılmadığını, davacılar yararına takdir edilen manevi tazminatın da fahiş olduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, asıl davada, haksız fiilden kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine, birleşen davalarda ise haksız fiilden kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. Usuli kazanılmış hak olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
2. Bundan başka, Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş olan bu kısımları lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK).
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararda; bozma ilamı doğrultusunda alınan Adli Tıp Kurumu raporunda davacının maluliyetinde herhangi bir azalma olmadığının tespit edildiği, bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin taraflarca ileri sürülen sebeplerin incelenmesinin artık mümkün olmadığı, hükmedilen vekalet ücretlerinin doğru olarak hesaplandığı ve manevi tazminatların yerinde olduğu anlaşılmakla; davacıların ve davalının temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı (Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davalı belediyeye yükletilmesine,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi geregince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
12.06.2023 tarihinde oy birligi ile karar verildi.