"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/698 E., 2023/1737 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Şanlıurfa 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/756 E., 2021/1463 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, müvekkilinin tarımsal aboneliğinin bulunduğunu, davalı tarafından tahakkuk ettirilen fatura ve cezalar nedeniyle Şanlıurfa 4. İcra Dairesinde 2018/12710 Esas nolu dosya ile 111.915,36 TL, 2019/19485 Esas nolu dosya ile 49.186,59 TL, 2019/17974 Esas nolu dosya ile 144.482,51 TL üzerinden icra takibi başlatıldığını, tahakkuk edilen borcu kabul etmediklerini, müvekkilinin tarlasından elde ettiği gelirin dahi bu miktarlar kadar olmadığını, tutanağın Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğine aykırı olduğunu ileri sürerek; şimdilik 30,00 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiş, 03.10.2021 tarihli ıslah dilekçesiyle talebini belirtilen takip miktarları kadar arttırmıştır.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının kaçak elektrik kullanması nedeniyle tutanak tutularak borç tahakkuku yapıldığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflara ellerinde bulunan belgeleri sunmaları için usulüne uygun olarak süre verilmiş olmasına rağmen alacak iddiasında bulunan davalının ilgili kaçak tespit tutanağı vb. evrakı sunmaması nedeniyle iddiasını ispat edemediği gerekçesiyle, davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; cevap dilekçesinde delillerini gösterdiklerini, müvekkilinin gelen giden evrak trafiğinin yoğun olması ve çok sayıda birim ve müdürlüğünün bulunması nedeniyle tarafından 2 hatalık süre içinde belgelerin Mahkemeye sunulması mümkün olmadığından ilgili belgelerin temini için müzekkere yazılmasının talep edildiğini, davacının da dava dilekçesinde müzekkere yazılarak belgelerin getirtilmesini talep ettiğini, Mahkemece müzekkere cevabının beklenilmesi gerektiğini, tekid yazılmadığını, davacının kaçak elektrik kullandığını, mahkemece yapılacak bir keşif ile haklılıklarının ortaya konulacağını, her icra dosyası için ayrı ayrı vekalet ücretine hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek, kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı tarafça alacağa dayanak belgeler sunulmadığından, dosya mahiyeti itibariyle verilen kararın yerinde olduğu; davacının talebi her bir icra takibi yönünden ayrı ayrı olduğundan, her bir talep yönünden ayrı ayrı vekalet ücretine hükmedilmesinde mevzuata aykırı bir durum bulunmadığı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kaçak elektrik kullanımı nedeniyle tahakkuk edilen alacağın tahsili amacıyla başlatılan icra takibi nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 137, 139, 140 ve 219 uncu maddeleri,
3. Değerlendirme
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 137 nci maddesi gereği dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra ön inceleme yapılır. Mahkeme ön incelemede; dava şartlarını ve ilk itirazları inceler, uyuşmazlık konularını tam olarak belirler, hazırlık işlemleri ile tarafların delillerini sunmaları ve delillerin toplanması için gereken işlemleri yapar.
2. 6100 sayılı Kanunun 22.07.2020 tarihli 7251 sayılı kanunla değiştirilen 139 uncu maddesinde mahkemece taraflara öninceleme duruşması için çıkartılacak davetiyede "Davetiyenin tebliğinden itibaren iki haftalık kesin süre içinde tarafların dilekçelerinde gösterdikleri, ancak henüz sunmadıkları belgeleri mahkemeye sunmaları veya başka yerden getirtilecek belgelerin getirtilebilmesi amacıyla gereken açıklamayı yapmaları, bu hususların verilen süre içinde yerine getirilmemesi hâlinde o delile dayanmaktan vazgeçmiş sayılacaklarına karar verileceği." hususunun ihtar edileceği belirtilmiş; 140 ıncı maddenin beşinci fıkrasında, ön inceleme duruşmasında ihtara rağmen dilekçelerinde gösterdikleri belgeleri sunmayan veya belgelerin getirtilmesi için gerekli açıklamayı yapmayan tarafın bu delillere dayanmaktan vazgeçmiş sayılmasına karar verileceği öngörülmüştür.
3. 6100 sayılı Kanunun 219 uncu maddesine gereği taraflar; kendilerinin veya karşı tarafın delil olarak dayandığı ve ellerinde bulunan tüm belgeleri mahkemeye ibraz etmek zorundadır.
4.Taraflar arasındaki menfi tespit davasında yapılan yargılama sonucunda davanın, davalının ihtara rağmen alacağın dayanağını oluşturan kaçak elektrik tespit tutanakları ile sair evrakı sunmayarak iddiasını ispat edemediği gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.
5.Dosyanın incelenmesinde; Mahkemece 15.12.2020 tarihli tensip tutanağı ile DEDAŞ'a ve DEPSAŞ'a müzekkere yazılarak tutulan kaçak elektrik tespit tutanaklarının, çekilen fotoğrafların aboneye ait tüketim kayıtları ile sözleşmenin istenilmesine karar verildiği, davalı vekilinin daha sonra verdiği cevap dilekçesiyle tutanaklar ile kaçak tahakkuk dökümünün müvekkili DEDAŞ'tan müzekkere ile istenilmesini talep ettiği, Mahkemece 18.01.2021 tarihli ön inceleme tensip tutanağı ile müzekkere akıbetinin sorulmasına ve ön inceleme duruşması için taraflara meşruatlı davetiye çıkartılmasına karar verildiği, ara karar doğrultusunda aynı gün müzekkere yazıldığı ancak taraflara çıkartılan tebligatta duruşma gün ve saati yazmadığı gibi 6100 sayılı Kanunun 139 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde belirtilen ihtaratın da yer almadığı, yalnızca ön inceleme tensip tutanağının tebligat evrakına eklenmesi ile yetinildiği, yine 21.04.2021 tarihli ön inceleme duruşması sonucunda da tarafların verilen süre içinde delil listesi ile bildirecekleri delillerin toplanılması için ilgili yerlere müzekkere yazılmasına karar verildiği, müzekkere ile istenilen evrakların gelmediğinin anlaşılması üzerine 22.12.2021 tarihli 3.celsede davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
6. 6100 sayılı Kanun'un 139 inci maddesine göre tarafın dilekçesinde gösterdiği bir belgeye delil olarak dayanmaktan vazgeçmiş sayılabilmesi için; ön inceleme duruşması için gönderilecek davetiyede, davetiyenin tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde belgeyi mahkemeye sunması veya başka yerden getirtilecek ise gereken açıklamayı yapması aksi takdirde o delile dayanmaktan vazgeçmiş sayılacağının ihtar edilmiş olması gerekir. Somut olayda ise; Mahkemece ön inceleme duruşmasına davet için gönderilen tebligat mazbatasında belirtilen ihtarata yer verilmediği gibi, ilk tensiple resen davaya konu belgelerin DEDAŞ'tan müzekkere ile istenilmesine, ön inceleme tensip tutanağında ise müzekkere akıbetinin araştırılmasına karar verilerek, davalı taraf nezdinde belgelerin müzekkere yolu ile DEDAŞ'tan temin edileceği yönünde bir beklenti oluşturulmuştur.
7. Hal böyle olunca, İlk Derece Mahkemesince; delil olarak dayanılan belgelerin sunulması için usulüne uygun olarak yapılan ihtarat ile süre verildiğinden söz edilemeyeceğinden, yazılı gerekçeyle verilen davanın kabulüne dair karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 373 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının aynı Kanun'un 371 inci maddesi uyarınca usulden BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının isteği halinde temyiz edene iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.