"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1095 E., 2023/1188 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Sakarya Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2023/121 E., 2023/399 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının karıldarılmasına, yeniden hukuki yarar yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalı ... tarafından müvekkili hakkında abonesiz kullanım nedeniyle kaçak elektrik tahakkuku yapıldığını, müvekkilinin kaçak elektrik kullanmadığını, kaçak elektrik kullanıldığı düşünülse dahi faturaya konu 617.310,00 TL tutarında borcu bulunmadığını, mevzuata aykırı tahakkuk yapıldığını, arabuluculuk başvurusundan sonuç alınamadığını ileri sürerek; şimdilik davalı şirkete 100,00 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacı şirket hakkında 02.12.2022 tarihinde aboneliği bulunmaksızın elektrik kullanımı nedeniyle kaçak elektrik tutanağı düzenlendiğini, kaçak kullanıma istinaden 19.12.2022 tarihli 617.310,46 TL tutarında faturanın posta yoluyla davacıya tebliğ edildiğini, davacının 20.12.2022 tarihinde faturaya itiraz ettiğini, değerlendirme neticesinde kaçak tutanağı iptal edilerek 23.12.2022 tarihli tutanak düzenlendiğini ve 535.378,37 TL fatura tahakkuku yapıldığını, davacının itirazında kaçak kullanımı ikrar ettiğini, mevzuata uygun hareket edildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; menfi tespit talebine konu 19.12.2022 tarihli ve 617.310,46 TL bedelli usulsüz elektrik kullanımı faturasının davacının itirazı üzerine davalı tarafça dava öncesinde iptal edilerek (dava konusu yapılmayan) 535.378,37 TL tutarlı ikinci faturanın tahakkuk ettirildiği, davacı vekilinin talebinin ise 617.310,46 TL bedelli ilk faturaya ilişkin olup ikinci fatura dava konusu edilmediği gibi bu hususta ıslah yoluna da başvurulmadığı, davacı vekilinin cevaba cevap dilekçesinde dava konusu faturanın iptal edilmiş olması halinde davanın konusuz kaldığını belirterek karar verilmesine yer olmadığı şeklinde karar verilmesini talep ettiği, Mahkemenin davacı tarafın talebi ile bağlı olduğu, talepten fazlasına karar verilemeyeceği, davanın konusuz kaldığı, davacının itirazın neticesini araştırmadan eldeki davayı açtığı, faturanın davalı tarafından iptali sonrasında tahakkuk eden ikinci faturayı dava konusu yapmadığından iptal edilen 617.310,46 TL bedelli fatura sebebiyle dava açmakta haklı görülmediği gerekçesiyle, davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; müvekkili tarafından 617.310,46 TL fatura için menfi tespit davası açılmadan önce uyuşmazlığa konu faturanın akıbeti hakkında 28.01.2023 tarihinde arabuluculuğa başvurulduğunu, 28.02.2023 tarihinde anlaşmaya varılmaması nedeniyle dava açıldığını, yapılan itirazın akıbeti sorulmasına karşın davalının bilgi vermekten imtina ettiğini, davalı şirketin ihmali nedeniyle dava açılmasına sebebiyet verildiğini, gönderildiği belirtilen SMS'de ilk faturanın iptal edildiğine dair bilginin yer almadığını, elektronik tebligat yapılması zorunlu olmasına rağmen bu şekilde tebliğ yapılmadığını, dava açılmasına kusurlarının bulunmadığını, aleyhe yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilemeyeceğini ileri sürerek; kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu faturaya karşı davalı şirket nezdinde itiraz yoluna başvurulduktan sonra 02.03.2023 tarihinde eldeki menfi tespit davası açılmış ise de, davalı şirket tarafından dava tarihinden evvel iptal edildiği, dava tarihi itibariyle ortada mevcut borç tehdidi bulunmadığından menfi tespiti isteminde davacının hukuki yararının bulunmadığı, davanın hukuki yarar dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddi gerekirken konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm kurulmasının doğru görülmediği gerekçesiyle; davacı vekilinin istinaf başvurusunun kamu düzenine aykırılık yönünden kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden hukuki yarar yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf sebeplerini tekrar etmiş, ayrıca dava açılmasında davacının hukuki yararının bulunduğunu belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kaçak elektrik tahakkukundan kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 114 üncü maddesi,
2. Tahakkuk tarihinde yürürlükte olan Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği'nin 47 nci maddesi.
3. Değerlendirme
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararındaki gerekçeye, tahakkuk tarihinde yürürlükte olan Yönetmelik hükümleri kapsamında dava konusu 19.12.2022 tarihli ve 617.310,46 TL tutarında faturanın davacının 20.12.2022 tarihinde itirazı üzerine 10 günlük inceleme süresi içerisinde iptal edilerek 23.12.2022 tarihli yeni tahakkuk yapılmasının, dava tarihinden önce iptal edilen faturaya ilişkin dava açılmasında hukuki yarar bulunmamasına göre davacının temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.