"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Tüketici) Mahkemesi
EK KARAR TARİHİ : 24.09.2021
SAYISI : 2013/14 E., 2015/84 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece yetkisizlik nedeniyle dava dilekçesinin usulden reddine karar verilmiştir.
Mahkemece verilen karar ile dosyanın yetkili mahkemeye gönderilmesi için yasal süre içerisinde talepte bulunulmaması üzerine davanın açılmamış sayılmasına dair verilen ek kararın davacı asıl tarafından istinaf edilmesi üzerine, Kayseri Bölge Adliye Mahkemesince ek karara ilişkin istinaf başvurusunun reddine, asıl karara ilişkin istinaf incelemesi için dosyanın Ankara Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesinc,e Mahkemenin asıl kararına ilişkin olarak davacının dilekçesi hakkında temyiz incelemesi yapılması için Mahkemesine iade edilen dava dosyası Dairemize gönderilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, dilekçenin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı asıl; davalı şirket tarafından aleyhine icra takibi başlatıldığını, icra takibine konu telefon aboneliğinin bulunmadığını ileri sürerek; davalı şirkete borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davalı şirket merkezinin Ankara'da olduğundan yetkili mahkemenin Ankara Tüketici Mahkemesi olup davacının şu anki borcunun indirim ile birlikte 994,06 TL olduğunu, iddia edildiği gibi 3.807,39 TL olmadığını savunarak, davanın reddi ile kötüniyet tazminatına karar verilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, davalı anonim şirketin merkezinin Ankara olduğu, davalının zamanında ve usulüne uygun yetki itirazı gözetilerek Mahkemenin yetkisizliğine, taraflardan birinin 2 hafta içinde karar veren mahkemeye başvurarak talepte bulunması halinde dosyanın yetkili ve görevli Ankara Nöbetçi Tüketici Mahkemesine gönderilmesine, taraflardan birinin 2 hafta içinde gönderme talebinde bulunmaması halinde, taraflardan birinin talebi üzerine davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş, Mahkemenin 24.09.2021 tarihli ek kararı ile de yetkisizlik kararının 12.07.2021 tarihinde davacı tarafa, 03.07.2021 tarihinde ise davalı vekiline tebliğ edildiği ancak tarafların dosyanın yetkili mahkemeye gönderilmesi için yasal süre içerisinde herhangi bir talepte bulunmadığı gerekçesiyle, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen asıl ve ek kararına karşı, süresi içinde davacı asıl istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı asıl, davalı lehine vekalet ücretine hükmedilmesinin doğru olmadığını, aralarındaki uyuşmazlık miktarının 1.000,00 TL olduğunu, AAÜT 'nin 13 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre davalı lehine 1.000,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, Tüketici Mahkemesinde görülen davada yargılama gideri ve harçtan muaf olduğunu, yetkisizlik kararının doğru olmadığını, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinin de yerinde olmadığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
1. Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 01.03.2022 tarihli ve 2022/527 E., 2022/454 K. sayılı kararıyla; icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında Mahkemece mahkemenin yetkisizliğine, dosyanın yetkili ve görevli Ankara Nöbetçi Tüketici Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, kararın taraflara tebliğ edildiği, kanun yoluna başvurulmadığından kesinleştiği ve yasal süresinde gönderme talebinde bulunulmadığı gerekçesiyle davalının talebi üzerine Mahkemece 24.092021 tarihli ek kararla davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği, davacının asıl ve ek kararı ayrı ayrı istinaf ettiği, Kayseri Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresine ve görevine ilişkin düzenlemenin 02.09.2019 tarihi itibariyle uygulanmasına karar verildiği, İlk Derece Mahkemesi kararının tarihi itibariyle asıl nihai karara yönelik istinaf taleplerini inceleyerek karar vermek yetkisinin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesine ait olduğu, asıl nihai yetkisizlik karar ile ilgili davacının istinaf talebi yönünden dosyanın ve istinaf dilekçesinin incelenmesiyle ilgili olarak dairenin yetkisizliğine ve dosyanın yetkili/görevli Ankara Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesine gönderilmek ve ilgili istinaf işlemleri yapılmak üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine geri çevrilmesine kesin olarak karar verildiği, Mahkemece verilen 24.09.2021 tarihli ek karar tarihi itibariyle daire yetkili ve görevli olmakla, asıl dava olan menfi tespit talebinde dava değerinin 3.807,39 TL olduğu, ek kararın verildiği tarih itibariyle kesinlik sınırının 5.880,00 TL olduğu, miktar veya değeri 5.880,00 TL'yi geçmeyen davalara ilişkin kararlar ve asıl karara ilişkin ek kararlar da kesin olduğu gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun usulden reddine karar verilmiştir.
2. Asıl karara ilişkin dosyanın İlk Derece Mahkemesi aracılığıyla Ankara Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesinin 08.02.2023 tarihli ve 2023/231 E., 20223/220 K. sayılı ilamıyla; istinaf mahkemelerinin göreve başlama tarihinin 20.07.2016, Divriği Asliye Hukuk (Tüketici) Mahkemesinin asıl kararının 18.03.2015 tarihi olduğu, yetkisizlik kararına ilişkin asıl karar yönünden dosyanın Yargıtaya gönderilmesi gerektiği gerekçesiyle, dosyanın İlk Derece Mahkemesine iadesine karar verilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, icra takibinden sonra açılan menfi tespit istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 20, 352, 353, 354 ve 355 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Davacı asıl tarafından icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında, İlk Derece Mahkemesince davalı şirketin merkezinin Ankara'da olduğu ve süresinde yetki itirazında bulunulduğu gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliğine dair 20.02.2015 tarihinde verilen karara ilişkin olarak, taraflarca süresinde yetkili mahkemeye gönderilme talebinde bulunulmaması üzerine 24.09.2021 tarihli ek karar ile, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
2. Davacı asıl tarafından kararın istinaf edilmesi üzerine, Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince, dava değerinin istinaf sınırı altında kaldığı gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına dair ek karara ilişkin istinaf başvurusunun reddine, asıl kararın verildiği tarihte Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi henüz göreve başlamadığından yetkisizlik kararına ilişkin istinaf incelemesi yapılmak üzere o tarihte yetkili ve görevli Ankara Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesine gönderilmesine karar verilmiştir.
3. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesince, yetkisizlik kararına ilişkin olarak kararın verildiği tarih itibariyle istinaf mahkemeleri henüz göreve başlamadığından dosyanın Yargıtay'a gönderilmek üzere İlk Derece Mahkemesine iadesine karar verilmiştir.
4. 6100 sayılı Kanun'un 20 nci maddesi uyarınca, yetkisizlik kararından sonra dava dosyasının yasal süre içinde görevli mahkemeye gönderilmesinin talep edilmemesi halinde dava açılmamış sayılacak ve mahkeme talep bulunmasa dahi davanın açılmamış sayılmasına karar verecektir.
5. Davanın açılmamış sayılmasına dair karar, usule ilişkin nihai bir karar olup bu kararın verilmesi ile birlikte ilke olarak yetkisiz mahkemede açılmış olan dava, tüm hüküm ve sonuçlarıyla, geçmişe etkili bir biçimde ortadan kalkacaktır ( Tanrıver, Süha: Medeni Usul Hukuku, Ankara: 2024, s. 278).
6. Bu durumda, Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince, yetkisizlik kararının sonucu olan davanın açılmamış sayılmasına dair verilen ek karar ile yetkisizlik kararı bir bütün olarak değerlendirilmesi gerekirken asıl kararın verildiği tarih itibariyle inceleyecek mercilere gönderilmesi yerinde görülmemiştir.
7. O halde dosyanın istinaf incelemesi yapılmak üzere Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesine gönderilmesi gerekmektedir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesinin 08.02.2023 tarihli ve 2023/231 E. , 2023/220 K. sayılı kararının kaldırılmasına,
2. Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 01.03.2022 tarihli ve 2022/527 E., 2022/454 K. sayılı kararının 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi uyarınca usulden BOZULMASINA,
Dosyanın Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesine gönderilmek üzere İlk Derece Mahkemesine iadesine,
29.02. 2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.