"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki görülen alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı temsilcisi tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince 27.12.2022 tarihli ek karar ile temyiz dilekçesinin miktardan reddine karar verilmiştir.
Temyiz yoluna başvuru hakkının düşmesine dair ek karar davacı temsilcisi tarafından temyiz edilmekle, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
Dosya içeriğine göre; Bölge Adliye Mahkemesince kararın kesin olarak verilmesi üzerine davacı temsilcisinin temyiz talebinin kesinlik nedeniyle reddine karar verilmiş ise de; dava dilekçesinde fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak kısmi dava açıldığı, dava konusu sözleşme hükümlerinde ücret miktarının uygulama yılına göre tespit edileceğine dair belirlemenin ileriye yönelik etkisinin bulunması karşısında verilen kararın kesinlik sınırının altında kaldığından söz edilemeyeceği anlaşıldığından, Bölge Adliye Mahkemesinin temyiz dilekçesinin reddine ilişkin 27.12.2022 tarihli ek kararın kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir.
Davacı temsilcisinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; davalıya ait taşınmazda inşa edilen yapıya ilişkin ... denetim sözleşmesi imzaladıklarını, sözleşme kapsamında üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmesine rağmen hizmet bedelinin ödenmediğini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL bedelin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; dava konusu ... denetim sözleşmesindeki imzanın kendisine ait olmadığını, davacıya borcu bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalının sözleşmedeki imzaya itiraz ettiği, davacı vekilinin beyanları ve dosyaya gelen 12.12.2019 tarihli ATK raporuna göre anılan sözleşmedeki imzanın davalıya ait olmadığı, davacının da kabulünde olduğu üzere ilgili sözleşmedeki imzanın davadışı olan yüklenici ... C.'ye ait olduğunun belirlendiği, 4708 sayılı Kanun'un 2 nci maddesindeki açık düzenleme kapsamında ... denetim hizmetinin yasal muhatabının ... sahibi olduğu, ... yüklenicisini vekil tayin edemeyeceği, vekaleten yüklenici tarafından yapılan sözleşmelerin geçersiz nitelikte bulunduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temsilcisi istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı temsilcisi; davalı ile imzalanan ... denetim sözleşmesine dayanılarak ... ruhsatı alındığını ve inşaata başlanıldığını, sözleşmeden doğan yükümlülüklerin yerine getirildiğini, mülk sahipleri tarafından fiili olarak kullanılmaya başlanıldığını, Belediyeye ... denetim hizmet bedeli yatırılmadığı için ... kullanma izni alınamadığını, ... kullanım izni alınmadığından ... bitirme tutanağı düzenlenemediğini, sözleşme sürecinin halen devam ettiğini, davalının yükleniciye yetki vererek sözleşmeyi ruhsat aşamasında imzaladığını, yapım aşamasında imzalan sözleşme olmadığını, sırf şekli sebeplerle ödeme yapılmamasının iyi niyet kuralları ile bağdaşmadığını, dava tarihindeki oranlara göre rapor hazırlanması gerektiğini ileri sürerek; kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın reddine dair kararın dosyada bulunan delillerin hukuka uygun şekilde değerlendirilmek suretiyle yasal ve hukuksal gerekçelere dayandırılarak verildiği gerekçesiyle davacı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temsilcisi temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı temsilcisi istinaf dilekçesinde sunduğu sebepleri tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; verildiği iddia edilen ... denetim hizmet alacağının sözleşmede imzası bulunmayan davalı arsa sahibinin sorumlu olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4708 sayılı ... Denetimi Hakkında Kanun'un 2 nci maddesinde; "Bu Kanun kapsamına giren her türlü ...; Bakanlıktan aldığı izin belgesi ile çalışan ve münhasıran ... denetimi ile uğraşan tüzel kişiliğe sahip ... denetim kuruluşlarının denetimine tabidir. ... denetim hizmeti; ... denetim kuruluşu ile ... sahibi veya vekili arasında akdedilen hizmet sözleşmesi hükümlerine göre yürütülür. ... sahibi, yapım işi için anlaşma yaptığı ... müteahhidini vekil tayin edemez." hükümleri getirilmiştir.
2. Aynı Kanun'un 5 inci maddesinde; ... denetimi hizmet sözleşmelerinin ... sahibi ile ... denetim kuruluşu arasında akdedileceği belirtilmiştir.
3. ... Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin "Tanımlar" başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (p) bendinde ... müteahhidi; yapım işini, ... sahibine karşı taahhüt eden veya ticari amaçla veya kendisi için şahsi finans kaynaklarını kullanarak üstlenen, ilgili meslek odasına kayıtlı, gerçek ve tüzel kişi, (r) bendinde ise ... sahibi; ... üzerinde mülkiyet hakkına sahip olan gerçek ve tüzel kişiler şeklinde tanımlanmıştır.
4. Aynı Yönetmeliğin "... sahibinin görev ve sorumluluklarını" düzenleyen 8 inci maddesi;
"(1) ... sahibi, ... denetimi hizmet sözleşmesini bizzat veya hukuken temsile yetkili vekili aracılığı ile imzalamak zorundadır.
(2) ... sahibinin aynı zamanda ... denetim kuruluşunun denetçisi olduğu hâllerde, ... sahibi olan denetçiye görev verilmemek kaydı ile, mensubu olduğu ... denetim kuruluşunca işin denetiminin üstlenilmesi mümkündür.
(3) ... sahibi, ... denetimi hizmet bedeli taksitlerini zamanında ödemek ile yükümlüdür.
(4) ... sahibi projede, mahal listesinde, metrajda ve ... yaklaşık maliyetinde bulunmayan herhangi bir imalatı, ruhsata bağlanmadığı müddetçe ... müteahhidinden ve ... denetim kuruluşundan isteyemez ve bu gibi istekler yerine getirilemez.
(5) Tamamlanan ..., ... kullanma izni belgesi düzenlenmeksizin kullanıma açılamaz.
(6) ... kullanma izni belgesi alınmış bir yapıda, ruhsat düzenlenmeksizin değişiklik yapılamaz. İşin fiziki olarak bittiğini gösteren ... bitirme tutanağının ilgili idarece onaylanmasından sonra yapılacak olan değişikliklerden ... sahibi sorumludur." şeklinde düzenlenmiştir.
3. Değerlendirme
1. Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davalı ile yüklenici arasında inşaat yapım anlaşması imzalandığı, 16.02.2006 tarihli ... ruhsatına göre ... sahibi davalının maliki olduğu taşınmaza inşa edilecek yapıya ilişkin dava konusu ... denetim sözleşmesi imzalandığı, davacı tarafın beyanı, davalının imza inkarı ve imza incelemesi neticesinde sözleşmenin ... sahibi tarafından imzalanmadığının belirlendiği, söz konusu imzanın dava dışı yüklenici tarafından atıldığının ifade edildiği görülmektedir.
2. Sözleşmedeki imzanın ... sahibine ait olmadığı tespit edilmekle, verildiği iddia edilen ... denetim hizmet bedelinden ... sahibinin sorumlu tutulup tutulmayacağının belirlenmesi gerekmektedir.
3. ... sahiplerince ... denetim şirketine yapılacak ödemeden, ... Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin 8 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca ... sahibi sorumludur. Bu ödeme yüklenici namına değil, kendi nam ve hesaplarına yapılan ödeme niteliğinde olduğu için Kanun’dan kaynaklanan ... denetim ücretinden ... sahiplerinin sorumluluğu bulunmaktadır. Aksi halde ... denetim hizmetinden yararlanan ... sahiplerinin haksız zenginleşmesi sonucu ortaya çıkacaktır.
4. O halde; İlk Derece Mahkemesince, davalı ... sahibinin ... denetim hizmet bedelinden sorumlu olacağı gözetilerek, davacı şirketin ... denetim hizmeti verip vermediği, bu kapsamda hizmet karşılığı bedeli hak edip etmediğinin belirlenmesi amacıyla uzman bilirkişiden rapor alınması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373 üncü maddesi uyarınca davacı yararına BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.10.2023 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; arsa sahiplerinin, imzalamadığı ... denetim hizmet bedelinden sorumlu olup olmayacağı noktasındadır. 4708 sayılı ... Denetimi Hakkında Kanun'un 2 nci maddesinde; "Bu Kanun kapsamına giren her türlü ...; Bakanlıktan aldığı izin belgesi ile çalışan ve münhasıran ... denetimi ile uğraşan tüzel kişiliğe sahip ... denetim kuruluşlarının denetimine tabidir. ... denetim hizmeti; ... denetim kuruluşu ile ... sahibi veya vekili arasında akdedilen hizmet sözleşmesi hükümlerine göre yürütülür. ... sahibi, yapım işi için anlaşma yaptığı ... müteahhidini vekil tayin edemez." denilmektedir.
Madde hükmünde açıkça ... sahibine sorumluluk getirilmiştir. Arsa sahibi, dosyadaki belgelere göre ... sahibi olmadığına göre; kanun gereği sorumlu tutulması mümkün değildir. Davacı tarafça hizmet verilmiş olması, davalı arsa sahibinin haksız zenginleşmesi sonucunu da doğurmaz. Zira, davalının aldığı bu hizmet, ... sahibinin davacı ile yaptığı hizmet sözleşmesine dayanmaktadır. Mahkemenin ve istinaf mahkemesinin davanın reddine ilişkin hükmünde bir isabetsizlik bulunmadığından; kararın ONANMASI görüşündeyim.
Açıkladığım sebeplerle, Sayın Çoğunluğun BOZMA gerekçesine iştirak edilmemiştir. 05.10.2023