"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2567 E., 2022/2916 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 9. Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2018/82 E., 2021/430 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... ... Bankası A.Ş. ( ... ) tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, davalının istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraflarca temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; ONS Tüketim Malları Otomotiv Gıda İnşaat Pazarlama ve Ticaret A.Ş. (ONS şirketi) ile imzalanan 13.06.2014 tarihli gayrimenkul satış sözleşmesi ile Ankara ili, Gölbaşı ilçesinde bulunan ONS İncek Residence isimli konut projesinden C Blok C-216, 858 numaralı bağımsız bölümü 297.000,00 TL bedelle satın aldığını, 74.250,00 TL peşin ödeme ve davalı bankadan kullandığı 222.750,00 TL konut kredisi (bağlı kredi) ile satış bedelini ödediğini, taşınmazın kat irtifakı tapusunun alındığını, taşınmazın teslim tarihi 30.09.2016 olmasına rağmen, dava dışı ONS şirketi tarafından bir başka alıcıya gönderilen yazı ile mücbir sebep nedeniyle taşınmazların belirtilen tarihlerde teslim edilemeyeceğinin ve teslim tarihinin Ekim 2017 olarak belirlendiğinin bildirildiğini, bildirimdeki sürelerin mücbir sebep olarak kabul edilemeyeceğini, teslim tarihinden 4 ... önce 26.09.2016 tarihinde Gölbaşı 2. Asliye Hukuk Mahkemesi 2016/125 D.iş sayılı dosyası ile yaptırılan tespite göre, ana taşınmazlardan A blok %9, C blok %8 oranında tamamlandığını, taşınmazın sözleşmede belirtilen sürede teslim edilmemesi ve tespit edilen tarihte de teslim edilemeyeceği belli olduğundan sözleşmeden döndüğünü, bu durumu bildirir 17.10.2016 tarihli ihtarnamesinin keşide edildiğini, Banka tarafından bu ihtarnameye dönüş yapılmadığını, Bankanın Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 35 ... maddesi kapsamında müteselsilen sorumlu olduğunu, alacağın tahsili için başlatılan icra takibine davalı tarafından itiraz edildiğini ileri sürerek, icra takibine yapılan itiraz iptali ile takibin devamına, %20 icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı; davacıya kendisinin bulunduğu ve belirlediği bir taşınmazın alımı ile ilgili olarak davacının talebi üzerine Banka tarafından sadece konut finansmanı sağlandığını, herhangi bir talepten Bankanın sorumlu tutulmasının hukuken mümkün olmadığını, Banka yönünden husumet yokluğu nedeniyle reddedilmesi gerektiğini, Bankanın kullandırmış olduğu krediyi dava konusu taşınmaza hasretmediğini, Ön Ödemeli Konut Satışları Hakkında Yönetmeliğe göre satıcı tarafından Bankaya satış bedelinin iade edilmemesi durumunda, Bankanın müşteriye karşı yerine getirmesi gereken bir yükümlülüğünün olmadığını, bağlı kredi ilişkisi olmadığını, bir an için ilişkinin bağlı kredi ilişkisi olduğu düşünülse bile, 6502 sayılı Kanun'un 35/2 maddesine göre dava konusu talep ve iddiaların Banka yönünden 1 (bir) yıllık hak düşürücü süre içerisinde talep edilmediğinden, davanın Banka açısından reddi gerektiğini, dava dışı üçüncü kişilere yazılan yazılara itibar edilemeyeceğini, dosyaya sunulan tespit raporunun dikkate alınamayacağını savunarak, davanın öncelikle hak düşürücü süre içerisinde açılmadığından reddine, davacının tüm talepleri yönünden reddine ve davanın haksız ve kötüniyetli olması nedeniyle davacı aleyhine % 20'den ... olmamak üzere tazminatına mahkum edilmesini karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı tüketicinin, davalı Bankanın anlaşmalı proje olarak lanse ettiği siteden konut satın aldığı, dosyadaki delillere göre (davalılar arasındaki protokol ve kredi sözleşmesi içeriği) kullanılan kredinin bağlı kredi vasfında olduğu, davacıya satışı yapılan taşınmazın sözleşme ile belirlenen sürede tesliminin sağlanamadığı, davanın kanunda öngörülen hakdüşürücü süre içinde açıldığı, satıcı/yüklenici tarafından mücbir sebebe dayalı geç teslim beyanı bulunmadığı, mahkemece yaptırılan keşif neticesinde dava konusu bağımsız bölümün sözleşmeye uygun ve teslim safhasında olmadığı, keşif tarihi itibariyle davaya konu bağımsız bölümün kullanılmasının mümkün olamayacağının belirtilmiş olduğu, davacının 6502 sayılı Kanun'un 11/1-a maddesi gereği sözleşmeden dönme hakkını kullanabileceği, yine bu yasanın 35 ... maddesi gereği bankanın bağlı kredi kapsamında taşınmazın süreside teslim edilmemesi nedeniyle kullanılan kredi miktarı ile sınırlı olmak üzere davacının uğradığı zarardan satıcı/yüklenici ile birlikte müteselsilen sorumlu olduğu gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüyle; Ankara 3. İcra Müdürlüğü'nün 2017/4127 sayılı icra takibine vaki itirazın kısmen iptaline, tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla takibin 74.250,00 TL peşin ödeme, 105.000,00 TL banka kredi ödemesi, 11.800,00 TL tapu harcı, 370,00 TL döner sermaye bedeli, 2.970,00 TL konut satış KDVsi, 1.300,00 TL konut kredisi masrafı, 376,40 TL delil tespit masrafı, 133,15 TL noter masrafı olmak üzere toplam 196.199,55 TL asıl alacak ve 6.763,57 TL işlemiş faiz üzerinden devamına, asıl alacak belirli ve likit olduğundan asıl alacak olan 196.199,55 TL üzerinden %20 oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı istinafında; bağlı kredi nedeniyle davalı Bankaya talep yöneltilebilmesi için belirlenen 1 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğini, revize edilen konut teslim tarihine yönelik anlaşmaya muvafakat etmediklerini, bilirkişi raporlarının bilimsel ve objektif olmadığı gibi davada bağlı kredinin varlığına ilişkin tespit yapmak görevinin mahkemeye ait olduğunu, davacının 74.205,00 TL peşinat ödedeğini kanıtlanamadığını, dava dilekçesinde vakıaların hangi delillerle ispat edileceğinin açıklanmadığı gibi başka yerlerden getirtilecek belgeler konusunda açıklama da yapılmadığını, Bankanın bu konuda açık muvafakatinin alınmadığını, davacının kendi bulduğu konut için kredi kullandığını, Bankanın krediyi dava konusu taşınmaza hasretmediğini, Ön Ödemeli Konut Satışları Yönetmeliği uyarınca tüketiciye bağlı kredi kullandırmış olan bir konut finansmanı kuruluşunun iade yapabilmesinin ancak satıcının satış bedelinin bağlı kredi kullandıran konut finansmanı kuruluşuna iade etmesine bağlı olduğunu, avans faizine hükmedilmesinin doğru olmadığını belirterek, Mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı tüketicinin davalı Bankanın anlaşmalı proje olarak tanıttığı siteden konut satın aldığı (davalı ile dava dışı şirket arasındaki protokol ve kredi sözleşmesi içeriği göz önünde bulundurularak), davacıya kullandırılan konut kredisinin bağlı kredi niteliğinde olduğu, dava tarihi 02.03.2018 olmakla beraber, teslim tarihinin 30.09.2016 olarak belirlendiği fakat dava dışı şirket tarafından teslim tarihinin Ekim 2017 olarak revize edildiği ve davacı tarafın 17.09.2016 tarih ve 30574 yevmiye nolu Ankara 24 üncü Noterliği üzerinden davalıya ve dava dışı şirkete ihtarname keşide ettiği, 01.03.2017 tarihinde davaya konu icra takibinin başlatıldığı göz önüne alındığında, davanın davacı tarafından hak düşürücü süre içinde açıldığı, davalı Bankanın tacir ve dava konusunun davalının ticari işletmesiyle ilgili bulunması nedeniyle, hüküm altına alınan bedeller için avans faizine hükmedilmesinde bir isabetsizlik olmadığı, bağlı kredilerde konut finansman kuruluşunun sorumluluğunun kullanılan kredi miktarı ile sınırlandırılmış olduğu, davalı bankanın, kullanılan kredi miktarı ve 6502 sayılı Kanun'un 11 ... maddesinde belirtilen seçimlik haklar ile sınırlı olmak üzere, davacı tarafından, dava dışı satıcı şirkete ödenen 74.250,00 TL, 2.970,00 TL KDV ve ödenen kredi taksitlerinden (105.000,00-TL) müteselsilen sorumlu olduğu, ancak kredinin kullandırılması ve dava konusu sözleşme kapsamında davacı tarafından ödenen 11.800,00 TL tapu harcı, 370,00 TL döner sermaye bedeli, 1.300,00 TL konut kredisi masrafı, 376,40 TL delil tespit masrafı ve 133,15 TL noter masrafı zarar kapsamında olmakla beraber seçimlik haklar kapsamında istenemeyeceği gerekçesiyle, davalının istinaf başvurusunun kabulü ile yerel Mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüyle; Ankara 3. İcra Müdürlüğü'nün 2017/4127 sayılı icra takibine vaki itirazın kısmen iptaline, tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla takibin 74.250,00 TL peşin ödeme, 105.000,00 TL banka kredi ödemesi, 2.970,00 TL konut satış KDV'si olmak üzere toplam 182.220,00 TL asıl alacak ve 6.279,09 TL işlemiş faiz üzerinden devamına, asıl alacak belirli ve likit olduğundan asıl alacak olan 182.220,00 TL üzerinden %20 oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraflarca temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1-Davacı; Bölge Adliye Mahkemesince, seçimlik haklar kapsamında bulunmadığı gerekçesi ile reddine karar verilen alacakların seçimlik hakkın kullanılmasına bağlı olarak ortaya çıkan masraflar olduğunu, 6098 sayılı TBK uyarınca tazminin gerektiği ve seçimlik haklar ile birlikte talep edilmesinin yasal olduğunu, delil tespiti işleminin yargılama gideri olarak HMK uyarınca ödenmesi gerektiğini belirterek, öncelikle yargılamayı gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanmasına, mümkün olmadığı takdirde bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2-Davalı; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı ile dava dışı yüklenici arasındaki konut satış sözleşmesi uyarınca konutun süresinde teslim edilmemesi nedeniyle yapılan ödemelerin bağlı kredi sağlayan Banka tarafından iadesi için başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali ile icra inkar tazminatına hükmedilmesi istemine ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
1- 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 11 ve 35 ... maddeleri
3. Değerlendirme
1-Davalı ...'nın temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede; hukuki ilişkinin ve bu ilişki nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarının doğru şekilde belirlendiği, dosya içerisinde yer ... ve davalılar arasında imzalanan garantörlük sözleşmesi, kullanılan kredinin davalı şirket hesabına aktarılmış olması, inşaatın tamamlanması seviyesi dikkate alındığında kullanılan kredinin bağlı kredi kapsamında olduğu, davacının davalılara gönderdiği 17.10.2016 tarihli ihtarname ile satış ve kredi sözleşmesinden döndüğünü bildirdiği ve 22.02.2017 tarihinde icra takibini başlattığı, bu burumda davanın kanununda öngörülen bir yıllık hak düşürücü süre içinde açıldığı, 26.06.2014 tarihli ONS Tük. Mal. Otm. Gıda İnş. Paz. Tic. ve A.Ş. tarafından düzenlenen tahsilat makbuzuyla 34.250 TL, 16.06.2014 tarihli banka havalesiyle de 40.000 TL konut peşinat bedelinin şirkete ödenmiş olduğunun anlaşılmasına göre de, davalının temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Davacının temyiz itirazlarının incelenmesinde; 6502 sayılı Kanun'un 35 ... maddesinde, tüketicinin sözleşmeden dönme hakkını seçtiği durumlarda, ödemiş olduğu bedelin tümünün tüketiciye iade edileceği, seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya çıkan tüm masrafların tüketicinin seçtiği hakkı yerine getiren tarafça karşılanacağı düzenlenmiştir. Davacı tarafından sözleşmeden haklı nedenlerle dönülmüş olması nedeniyle, kullanılan kredi miktarıyla sınırlı olmak kaydıyla, satış sözleşmesi ve kredi sözleşmesi kapsamında ödenen ve yapılan masrafları talep etme hakkı mevcuttur.
Hal böyle olunca kredinin kullandırılması ve dava konusu sözleşme kapsamında davacı tarafından ödenen 11.800,00 TL tapu harcı, 370,00 TL döner sermaye bedeli, 1.300,00 TL konut kredisi masrafı, 376,40 TL delil tespit masrafı ve 133,15 TL noter masrafının tahsiline karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde bu kısım alacaklar yönünden davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalının temyiz itirazlarının REDDİNE
2. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının davacı yararına BOZULMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edenlerden davalıya yükletilmesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.