"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2446 E., 2022/2858 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/337 E., 2021/116 K.
Taraflar arasındaki muarazanın önlenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; ... Başkanlığı ve... Birliği arasında akdolunan sözleşme uyarınca müvekkilinin Sosyal Güvenliğe tabi hastaların ilaçlarını karşılayarak davalı Kuruma fatura ettiğini, davalının herhangi bir inceleme araştırma ve müfettiş raporu olmaksızın gönderdiği 30.11.2016 tarih ve 420460020/16.681.537 sayılı yazıyla, Protokolün 5.1 hükmü gereğince sözleşmenin yazının tebliği tarihinden itibaren 1 ay sonra feshedileceğini ve ... sisteminin kapatılacağını bildirdiğini, işlemin hukuka aykırı olduğunu belirterek, kurum tarafından uygulanan gerekçesiz fesih işleminin haksızlığının tespiti ile önlenmesini, Kurum işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; eczane sahibi ve mesul müdürü olan ...'in FETÖ/PDY kapsamında kapatılan ... Üniversitesi mütevelli heyetinde olduğunu, sözleşmenin 5.1 maddesine göre sözleşmeyi feshetme hakkının bulunduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 28.05.2019 tarihli, 2018/317 E., 2019/283 K. sayılı kararı ile; davanın kısmen kabulü ile davalı kurumun fesih işleminin haksız olduğunun kabulüne ancak kurum işleminin iptali talebinin sözleşme serbestisi gereğince reddine karar verilmiş, karara karşı taraflar süresi içinde istinaf yoluna başvurmuş, ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 14.10.2020 tarihli, 2019/2156 E., 2020/1403 K. sayılı ilamı ile ... Cumhuriyet Başsavcılığının 2018/6213 Soruşturma sayılı dosyası celp edilip incelenmek sureti ile eldeki davaya etkisinin karar yerinde tartışılması, soruşturmanın geldiği aşama ve niteliğine göre sonucunun beklenmesine gerek olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiği, değinilen bu yön gözetilerek söz konusu ceza soruşturmasının “bekletici sorun” yapılması gerekmekte olup, mahkemece ceza soruşturmasının sonucu beklenmeden karar verilmesinin isabetli olmadığı, tarafların iddia ve savunmalarının esaslı unsurlarını oluşturan ve eldeki davanın niteliği itibariyle mahkemenin hüküm kurmasını sağlayacak tüm esaslı delillerin toplanmadığı ve mahkemece değerlendirilmediği gerekçesiyle yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
2. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı kurum tarafından, davacının eczanesine ilişkin sözleşmenin 15 Temmuz darbe teşebbüsünden sonra terör örgütleri ile bağlantılı olduğu gerekçesiyle feshedildiği ve davacıya bunun 1 ay öncesinden yazılı olarak tebliğ edildiği, davacının FETÖ /PDY silahlı terör örgütü ile irtibatının ... 6. Ağır Ceza Mahkemesinin 2019/150 E. 2019/388 K. sayılı dosyası ile sabit olmakla, ayrıca davalının fesih işlemini davacının FETÖ ile irtibatı nedeniyle kapatılan ... Üniversitesi mütevelli heyetinde yer alması nedeni ile yaptığı görülmekle, davalı kurumun sözleşmeyi feshinin haklı olduğu gerekçesiyle; açılan davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; taraflar arasındaki sözleşmenin 5.1 maddesinde "Taraflar bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedebilir." şeklinde hüküm bulunduğunu, aynı protokolün 1.1. "Taraflar" başlıklı maddesinde ise "... ve... Birliğidir." şeklinde düzenleme bulunduğunu, dolayısıyla feshedildiği belirtilen sözleşmenin taraflarının kim olduğu açıkça görülmekle birlikte, bırakın müvekkilinin bu sözleşmenin tarafı olup olmamasını, davalı kurumun kendi içerisinde dahi çeliştiğini, sözleşme özgürlüğünün hâkim olduğu hukuk sisteminde; dürüstlük ilkesinin de mevcut olduğunu, davalı kurumun sahip olduğu kurumsal kimliği ile güçlü olup, sözleşmesel sorumluluklarını kötüye kullandığını, müvekkilinin hayatının hiçbir evresinde FETÖ/PDY terör örgütü ile fikir ve eylem birliği içinde olmadığını, davalı yanın işlem gerekçesi olarak sunduğu tek gerekçenin, ... Üniversitesinin mütevelli heyetinde oluşu olduğunu, bu durumun söz konusu terör örgütü yararına hareket ettiğini göstermediğini belirterek, verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının 2016 yılı eczane protokolünün 5.1 maddesinde ki; "Taraflar bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedebilir." düzenlemesini bilerek ve kabul ederek taraflar arasındaki sözleşmeyi imzaladığı, davalı SGK'nın kamu zararına yol açmamak amacıyla taraflar arasındaki sözleşme ve ilgili mevzuat kapsamında konuyu araştırmak ve gerekli tedbirleri almak zorunda olduğu, davacının terör örgütüne üye olmak suçuyla yargılandığı, 2016 yılı eczane protokolünün 5.1 maddesindeki düzenleme uyarınca davalı kurumun fesih işleminin taraflar arasındaki sözleşmeye uygun olduğu, mahkemece verilen kararda bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf başvuru dilekçesinde yer alan beyanlarına ilaveten davalı kurum tarafından 01.09.2016 tarihinde herhangi bir yasal tebligat veya bildirim yapılmadan davacı müvekkilin ... isimli sistem ekranının kapatıldığını, daha sonrasında 30.11.2016 tarihinde "31702994-030.02-E.6477241 " sayılı yazı ile sözleşmenin feshedileceği bilgisinin davacı müvekkile tebliğ edildiğini, yani bakıldığı zaman yazılı fesih bildiriminden iki aydan daha uzun bir süre önce davacı müvekkilin ekranı kapatılmak suretiyle sözleşmenin esasen fiili ve gerekçesiz olarak adeta feshedildiğini, Kurumun, müvekkil ile olan sözleşmeyi feshedeceğine dair uyarı yazısını 30.11.2016 tarihinde gönderdiğini ancak müvekkilin ... sistemine erişimi 01.09.2016 tarihinde engellenerek mesleğine devam etmesinin önüne geçildiğini, kurumun henüz sözleşme feshedilmeden önce ... sistemine erişimi engellemesinin hukuka aykırı olduğunu beyan ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında imzalanan protokolün haksız feshedildiği iddiasıyla sözleşmenin feshine ilişkin işlemin iptaline karar verilerek muarazanın giderilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 19/1 inci maddesi.
2.6098 Sayılı Kanun'un 26 ncı maddesi.
3.Değerlendirme
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesine ve kararda belirtilen gerekçelere göre, taraflar arasında 01.01.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere ''... Kapsamındaki Kişilerin... Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin'' protokol imzalandığı, protokolün 5.1. maddesinde; ''Taraflar bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedebilir.'' hükmünün yer aldığı, bu hüküm gereği sözleşmeyi fesheden tarafın herhangi bir sebep göstermek zorunda olmadığı, davacı vekili her ne kadar temyiz başvuru dilekçesinde fesih yazısının tebliğinden önce ... ekranının kapatıldığını ve şekilde yapılan işlemin hukuksuz olduğunu beyan etmişse de dava dilekçesindeki talebin yalnızca fesih işleminin haksızlığının tespitine ilişkin olduğu, davacı vekilinin davalı kurumun derdestlik itirazına karşı sunduğu beyan dilekçesinde ... 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/518 E. sayılı dosyasının SGK'nın ekran kapatma işlemine istinaden açılmış bir dava olduğunu, bu davanın konusunun ise SGK'nın 30.11.2016 tarihli fesih yazısına ilişkin olarak açıldığına yönelik olduğunu beyan ettiği, ayrıca istinaf başvurusunda ileri sürülmeyen hususların temyiz aşamasında ileri sürülmesinin de mümkün olmadığı, sonuç olarak tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgeler, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları, dava şartları, yargılamaya hakim olan ilkeler, ispat kuralları ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olarak kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.