"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/154 E., 2023/521 K.
Mahkemece bozmaya uyularak verilen karar, davalılardan Ovakışla Tarım Kredi Kooperatifi vekili ve ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; müvekkillerinin murisi ...'in Ovakışla Köyünde bulunan davalı Kooperatifin deposundan gübre alırken raydan çıkan demir kapının üzerine düşmesi sonucu 15.08.2008 tarihinde vefat ettiğini, kapının bakımını yaptırmayan davalıların ihmali davranışları nedeniyle kusurlu olduklarını, murisin vefatı nedeniyle müvekkillerinin maddi ve manevi zarara uğradıklarını ileri sürerek; fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla, 2.000,00 TL cenaze ve defin gideri, müvekkilleri ...., ..., ... ve ... için ayrı ayrı 2.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı ile tüm müvekkilleri için ayrı ayrı 50.000,00 TL manevi tazminatın 15.08.2008 tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, 08.05.2013 tarihli ıslah dilekçesiyle dava değerini ... yönünden 51.658,50 TL'ye, 22.11.2013 tarihli ıslah dilekçesiyle; ... yönünden 496,72 TL'ye, ... yönünden 4.857,57 TL'ye, ... yönünden 10.528,54 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekilleri; müvekkillerinin ayrı ayrı tüzel kişiliklerinin bulunduğunu, olayın Ovakışla Tarım Kredi Kooperatifinde meydana geldiğini, Ovakışla Tarım Kredi Kooperatifi dışındaki davalılara husumet yöneltilemeyeceğini, kazanın davacıların murisinin kusurlu hareketi neticesinde meydana geldiğini, maddi ve manevi tazminat koşullarınını oluşmadığını savunarak, davanın reddini talep etmişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 25.03.2014 tarihli kararıyla; davacıların murisinin vefatıyla sonuçlanan kazanın meydana geldiği taşınmazın malikinin davalılardan Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi Merkez Birliği olduğu, diğer davalılara husumet yöneltilemeyeceği, davalı Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi Merkez Birliğinin 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun yapı malikinin sorumluluğuna ilişkin hükümleri uyarınca sorumluluğunun bulunduğu, cenaze ve defin gideri talebinin ispatlanamadığı, manevi tazminat koşullarının oluştuğu gerekçesiyle; davanın davalılardan Ovakışla Tarım Kredi Kooperatifi, Ahlat Tarım Kredi Kooperatifi ve Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Malatya Bölge Müdürlüğü yönünden reddine, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi Merkez Birliği yönünden kısmen kabulüne, davacılardan ... için 26.172,77 TL, ... için 263,20 TL, ... için 2.573,90 TL, ... için 5.578,79 TL maddi tazminatın, davacılardan ... için 10.000,00 TL, diğerleri için 2.500,00'er TL manevi tazminatın 15.08.2008 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi Merkez Birliğinden alınarak davacılara ödenmesine, cenaze ve defin giderleri talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
1. Mahkemenin 25.03.2014 tarihli kararının süresi içinde davacılar vekili ve davalı Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi Merkez Birliği vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece verilen 05.05.2016 tarihli ilamla; tarafların sair temyiz itirazları reddedilerek, ölümün meydana geldiği taşınmazın Ovakışla Tarım Kredi Kooperatifinin kullanımında olduğu, kullanımında olan iş yerinde gerekli bakım ve zararı önleyici önlemleri almayarak zarara neden olduğu dikkate alınarak oluşan sonuçtan sorumlu tutulması gerektiği, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi Merkez Birliğinin taşınmazla somut bir bağı tespit edilmemesine rağmen Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi Merkez Birliğini celbolunan tapu kaydı hilafına kayıt maliki sıfatıyla oluşan zararlı sonuçtan sorumlu tutulduğu, cenaze giderleri için belge sunulmasının gerekli olmadığı, geleneklere ve dinsel kurallara göre yapılan masrafların takdiren hesaplanıp hüküm altına alınması gerektiği, Mahkemece davacıların zararının tayin ve tespiti için önceki bilirkişiler dışındaki uzman bilirkişiden mevcut raporlar arasındaki çelişkileri giderecek şekilde taraf ve Yargıtay denetimine elverişli asgari ücret düzeyini esas alan rapor alınıp oluşacak sonuç dairesinde hüküm tesisi gerekirken ölen yönünden asgari ücretin altında bir gelir düzeyini esas alarak hesaplama yapan bilirkişi raporu doğrultusnda hüküm tesis edildiği, SGK tarafından davacılara bağlanan aylıkların rücua tabi olan kısmi belirlenerek hesaplanan maddi tazminattan düşülmesi gerektiğinin gözetilmediği gerekçesiyle, kararın bozulmasına karar verilmiştir.
2. Bozmaya uyan Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; alınan kusur raporuna göre ölüme yol açan olayın meydana gelmesinde davalılardan Ovakışla Kooperatifinin %80 oranında, muris ...'in %20 oranında kusurlu oldukları, taşınmazın tapu kaydının Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi adına olduğu, bina malikinin sorumluluğundan dolayı davalı Türkiye Tarım Kredi Kooperatifinin kusursuz sorumluluk esasına göre, taşınmazı kullanan davalı Ovakışla Tarım Kredi Kooperatifinin iş yerinde gerekli bakımı yapmaması nedeniyle meydana gelen zarardan müteselsilen sorumlu oldukları, ayrı tüzel kişiliğe haiz davalılar Ahlat Tarım Kredi Kooperatifi, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi Merkez Birliği ve Malatya Bölge Müdürlüğünün taşınmazla somut bir bağlarının bulunmadığı gerekçesiyle; davanın davalılar Ahlat Tarım Kredi Kooperatifi, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi Merkez Birliği ve Malatya Bölge Müdürlüğü yönünden reddine, davalılar Ovakışla Tarım Kredi Kooperatifi ve Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri yönünden kısmen kabulüne, davacılardan ... için 51.658,50 TL, ... için 788,01 TL, ... için 2.754,60 TL maddi tazminat, 2.422,76 TL cenaze ve defin gideri ile, davacılardan ... için 10.000,00 TL, diğerleri için 3.000,00'er TL manevi tazminatın 15.08.2008 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davalılardan Ovakışla Tarım Kredi Kooperatifi vekili ve ... vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Davalı Ovakışla Tarım Kredi Kooperatifi vekili; olayın meydana geldiği yapının malikinin Türkiye Tarım Kooperatifi olduğunu, davanın müvekkili yönünden husumetten reddinin gerektiğini, meydana gelen kazada müvekkilin kusurunun bulunmadığını, davacıların murisinin kusuru nedeniyle illiyet bağının kesildiğini, davacı vekilinin ıslah dilekçesinde davacılardan Hülya için herhangi bir artırım talebinde bulunmadığını ve ıslah ile artırılan miktar bakımından faiz talep etmediği halde Mahkemece davacı tarafın ıslaha ilişkin taleplerinin aşılarak karar verildiğini, Mahkemece vekalet ücreti hesaplamalarında hata yapıldığını, müvekkilinin 1581 sayılı Kanun uyarınca harçtan muaf olduğunu, Mahkemece müvekkilinin harçtan sorumlu tutulmasının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı ... vekili; Mahkemece Türkiye Tarım Kredi Kooperatiflerine yönelik açılan davanın kısmen kabulüne karar verildiğini, davada Türkiye Tarım Kredi Kooperatiflerinin taraf bulunmadığını, Mahkemece kazanın meydana geldiği Ovakışla Beldesi 1884 nolu parselde kayıtlı taşınmazın malikinin müvekkili olduğu kabul edilerek karar verildiğini, ancak taşınmazın malikinin Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi olduğunu, ıslah için verilen süre geçtikten sonra davacı vekilinin beyan şeklinde sunduğu dilekçenin ıslah olarak kabul edilemeyeceğini, davacı tarafın toplam maddi tazminat talebinin 51.658,50 TL olarak değerlendirilmesi gerektiğini, ıslah talebinde davacılardan Hülya için herhangi bir artırım yapılmamasına rağmen Mahkemece talepten fazlasına hükmedildiğini, ıslah dilekçesinde faiz talep edilmediğini, kabul edilen kısımlar için faize hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, asgari ücret üzerinden yapılan hesaplamaya göre karar verilmesinin hatalı olduğunu, vekalet ücreti hesaplamalarında hata yapıldığını, harçtan muaf olan müvekkili aleyhine harç ödenmesi yönünde hüküm kurulmasının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, yapı malikinin sorumluluğu kapsamında tazminat istemine ilişkindir.
1. Temyiz olunan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeye, uyulan bozma ilamı doğrultusunda kararın verilmiş olmasına, bozmaya uymakla kesinleşen ve karşı taraf yararına usuli kazanılmış hak durumu oluşturan kısımlar hakkında Mahkemece yeniden inceleme yapılmasına imkan bulunmadığının anlaşılmasına göre; davalılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2. Mahkemece davada taraf olmayan Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri aleyhine hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
3. Bundan ayrı, Mahkemece; davacıların manevi tazminat istemlerinin kısmen reddedildiği dikkate alınarak, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 10. maddesinin birinci ve ikinci fıkrasındaki düzenleme uyarınca, kendisini vekille temsil ettiren davalı Ovakışla Tarım Kredi Kooperatifi yararına, ihtiyari dava arkadaşı olan her bir davacı aleyhine ayrı ayrı maktu vekalet ücreti takdir edilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile tek vekalet ücreti takdir edilmesi, usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
1. Davalılar vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Temyiz olunan Mahkeme kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3. maddesi atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428. maddesi gereğince davalılar yararına BOZULMASINA,
1086 sayılı Kanun'un 440. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,17.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.