"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/150 E., 2024/430 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Konya 2. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2020/119 E., 2022/766 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacı şirketin Karaman İlinde lisanssız güneş enerjisi santrali kurmak için gerekli bütün proje ve belgeleri tamamlayarak 30.10.2015, 29.12.2015 ve 29.02.2016 tarihlerinde davalı şirkete müracaatta bulunduğunu, üç başvurunun da mevzuata aykırı olarak reddedildiğini, red gerekçelerinin ilgili yönetmelik hükümlerine aykırı olduğunu ileri sürerek; 30.10.2015, 29.12.2015 ve 29.02.2016 tarihli başvurularının davalı tarafça reddinin haksızlığının tespitine; bağlantı başvurusunun kabulü ile çağrı belgesi verilmesine; verilecek çağrı belgesi ve santral yapım süresi de nazara alınarak kâr kaybı, üretim maliyetleri düzeyindeki artışın döviz cinsinden olması ve maliyetlerdeki aşırı artıştan kaynaklı zararı için şimdilik 10.000,00 TL'nin haksız işlem tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline; çağrı belgesi verilmesine hükmedilmemesi halinde 31.12.2017 tarihine kadar geçici kabulü yapılacak tesislerin dağıtım sistemi kulanım bedellerinin indirimli uygulanması mümkün iken bu tarihten sonra geçici kabulü yapılacak tesislerin bu indirimden yararlanması mümkün olmadığından ve 2017 yılının sonuna kadar tesisi bitirmesi imkansız olduğundan, dağıtım sistemi kullanımı bedeli alacak olan davalının başvuru esnasındaki mevzuat ve kurul kararları çerçevesinde indirimli tahsil etmesine; çağrı belgesi verilmesi taleplerinin imkansızlık sebebiyle reddi halinde davanın haksız eylemi sonucu üretim tesisi yapması imkansız hale geldiğinden, uğradığı kâr kaybının ve zararından şimdilik 10.000,00 TL'nin haksız işlem tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; alternatif enerji üretimi başvurularının kurulan komisyonda bağlanabilirlik oranı, bağlantı hattının kesiti, hat kapasitesi, bağlantı hattının gerilimi, gerilim değişikliği, santralin şebekeye olan mesafesi, kapasitesi, maximum-minimum yük ve üretim analizi gibi kriterler dikkate alınarak değerlendirildiğini, davacının başvurusuna konu bölgedeki hatların büyük bir kısmının kısa devre direncinin çok düşük olduğunu, TEİAŞ tarafından hesaplanan kısa devre arıza akım limiti olan 16 KA şartını sağlamadığını, GES vb. üretim tesislerinden elde edilen enerjinin bu iletkenlere bağlanması halinde tekrarlayan kısa devrelerin oluşma ihtimalinin çok yüksek olduğu gibi bu hatların uzun yıllardır kullanılmakla yıprandığını, tam kapasiteyle kullanılmalarının bu hatların ömrünü kısaltacağını ve arızalara neden olacağını, bu nedenle hat kapasitelerinin %70-80 oranında kullanılmasının kararlaştırıldığını, iletim esnasında oluşacak kayıpların önlenmesi ve diğer teknik nedenlerle bağlantı yapılan noktanın trafo merkezine kuş uçuşu 5 km'den uzak olmaması gerektiğini, davacının "dağıtım sistemine bağlanabilecek teknik yönden uygun bir dağıtım hattı bulunmaması nedeniyle" reddedilen ilk başvurusu sonrası eldeki davanın süresinde açılmadığını, davacının henüz yatırım bile yapmadığını, kurmadığı tesis için tazminat talep etmesinin mümkün olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; alınan bilirkişi raporunda red işleminin mevzuata uygun olduğunun belirtildiği, başvuru ve değerlendirme tarihleri itibariyle davacıya tahsis edilebilecek bir kapasitenin bulunmadığının, özellikle dosyaya gelen TEİAŞ Planlama ve Yatırım Yönetim Dairesi Başkanlığının 28.07.2021 tarihli müzekkere cevabından anlaşıldığı, başvuruların reddine ilişkin kararın mevzuata uygun olduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; söz konusu başvuru tarihinde Karaman OSB TM'nin Teiaş kapasitesinde GES kurulumu için boşluk olup olmadığının sorulduğunu, TEİAŞ Genel Müdürlüğünün başvuru tarihinde Mülga Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik kapsamında Karaman OSB TM'de Meram EDAŞ için ilan edilen kapasitenin 25,1MW olduğunu, red gerekçesinin tesis ve şebeke arasında 5 km'den fazla olması iken bilirkişi incelemesinde mevcut kapasitelerinin yeterli olmaması olduğunun öğrenildiğini ancak davalının usul kuralları gereği iddia ve savunmasını değiştirip genişletemeyeceğini, kapasite olmasına rağmen başvurularının reddi gerekçesi olarak cevabi yazıda belirtilen 5 km sınırının mevzuatta olmadığını, müvekkilinin bağlantı noktalarının 5 km'lik mesafeyi aşan bir mesafesi olmadığını, dava dışı .... San. ve Tic. A.Ş. nin başvurusunun müvekkilinin başvurusundan önce onaylandığını, müvekkilinin bu şirketin bağlantı hattına bağlantı yapabileceği düşünüldüğünde müvekkilinin tesisi ile ... Enerjinin şebekesi arasındaki mesafe 1,5 km olduğunu, bu nedenlerle başvuru tarihinde yeterli kapasitenin mevcut olduğunu ve müvekkilin davalı şirkette hukuki dayanak ve geçerli sebepten yoksun olarak başvurusunu reddettiğinin sabit olduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, Lisanssız Güneş Enerjisi Santrali Bağlantı Başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali ile maddi tazminat istemine ilişkindir.
Temyiz olunan kararda belirtilen gerekçeye, hükme esas alınan ve birbiriyle örtüşen bilirkişi raporları ile uygun dağıtım hattı bulunmadığının anlaşılmasına göre; davacı tarafın temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,26.02.2025 tarihinde oy birliği ile karar verildi.