"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1640 E., 2023/3517 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 9. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/497 E., 2023/42 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili ile davalı şirket arasında, İstanbul İli, Beşiktaş İlçesi, ... Mahallesi, 1279 ada 14 parselde kayıtlı taşınmazın 11.200.000,00 TL bedelle satışı konusunda 31.03.2022 tarihinde adi nitelikte satış vaadi sözleşmesi düzenlendiğini, ancak satışın gerçekleştirilemediğini, davalılarca verilen bir kısım kaparo bedelinin de iade edildiğini, davalı şirketin talebi üzerine davacının sözleşmede yazılı cezai şart bedelini şirket yetkilisi ...'ye ait hesaba 18.05.2022 tarihinde ödediğini, adi yazılı şekilde yapılan taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ve işbu sözleşmeye bağlı olarak düzenlenen cezai şartın da geçersiz olduğunu, başlatılan icra takibine davalılar tarafından haksız itiraz edildiğini beyan ederek; itirazın iptali ile takibin devamına, davacı lehine icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili; davacı tarafından daha yüksek bir bedel teklif eden farklı bir alıcı bulunduğu iddia edilerek akdedilen sözleşmenin feshedilmek istenildiğini ve yine davacının maddi ve manevi zararların tazmini amacıyla sözleşmede yer alan cezai şartı kendi isteğiyle ödediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
2.Davalı şirket vekili; davanın müvekkili şirket yönünden husumetten reddi gerektiğini, davacı tarafından müvekkili şirkete hiçbir ödeme yapılmadığını, diğer davalıya yapılan ödemenin ise taşınmazın tüm malikleri adına yapıldığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; imzalanan sözleşmenin şekil şartına aykırılık dolayısıyla geçersiz olduğu ve geçersiz sözleşmeye istinaden tarafların aldıklarını sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iade ile mükellef oldukları gerekçesiyle; davanın kabulü ile icra dosyasına yapılan itirazın iptaline, takibin kaldığı yerden devamına, icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalılar vekili; Mahkemenin delilleri toplamadan yargılama usulüne aykırı bir şekilde tahkikatı sonlandırdığını, tefhim edilmeden sözlü yargılamaya geçilerek yasaya aykırı, karar tesis edildiğini, takip talebinde ve ödeme emrinde borcun sebebi ve kaynağının belirtilmediğini, yapılan ödeme taşınmazın tüm malikleri adına yapıldığından davacının dava açma hakkı ve ehliyeti bulunmadığını, davacı tarafça hiçbir baskı altında kalmadan tüm malikler adına ödeme yapıldığını belirterek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; resmi şekil şartına uyulmadan düzenlenen taşınmaz satış vaadi sözleşmesi geçerli olmadığından, geçersiz sözleşmede fer'i hak olarak yer verilen cezai şartın da geçersiz bulunduğu, tarafların geçersiz sözleşmeye göre geri verdiklerini sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca geri isteyebilecekleri gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı şirket temsilcisine gönderilen cezai şart bedelinin iadesine yönelik yapılan takibe karşı itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 77 ve devamı maddeleri ile 179 ile 182 nci maddeleri.
3.Değerlendirme
Adi yazılı yapılmakla tapuda kayıtlı taşınmazların satışına ilişkin sözleşmelerin TMK m. 706, TBK m. 237 ve Noterlik Kanun'un 60. maddelerine göre resmi şekilde yapılması gerektiğinden kanun gereği geçerli olmayan sözleşmede bulunan hükümlerin de geçersiz bulunması nedeniyle tarafların sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre aldıklarını geri vermekle yükümlü oldukları, davacı ile davalı şirket arasında imzalanan geçersiz sözleşmede yer alan cezai şart hükmüne istinaden, diğer davalı şirket yetkilisi ...'ye bizzat davacı hesabından ''31.03.2022 tarihli taşınmaz satış sözleşmesi 4. maddesi gereği cezai şart bedeli/ cayma bedeli'' açıklamasıyla yapılan ödemenin davalılardan iadesi talebinin haklı olduğu anlaşılmakla, davalılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.