"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/196 E., 2022/262 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Taraf vekilleri tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacının maliki bulunduğu dava konusu taşınmazı 10 yıl süreyle, aylık 32.500,00 TL bedelle, 01.04.2009 tarihinde başlayacak şekilde kiralamak isteyen davalı Kurum ile ön anlaşma sağlandığını, davalı Kurumun 13.01.2009 tarihinde 0322/3247012 numaralı faksı ile taslak kira sözleşmesini gönderdiğini, ayrıca ... Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünce kira ilişkisine onay verildiğini, gayrimenkulde bir takım tadilatların yapılmasının istenildiğini, yapılacak tadilata dair davalı Kurum tarafından düzenlenen projeye göre tadilatlar bitirildiği halde kira sözleşmesini akdetmekten ve kira ilişkisini başlatmaktan imtina ederek müvekkilinin zarara uğramasına neden olduğunu, Mahkeme aracılığıyla yapılan tespitte yeni projeye göre imalat değerinin 112.255,87 TL olduğunun, projenin eski haline getirilmesi için ise 111.319,97 TL harcama yapılması gerektiğinin belirtildiğini, taraflar arasındaki ön anlaşma nedeniyle taşınmazı başkasına kiraya vermek için girişimde bulunulmadığını, tadilatlar nedeniyle taşınmazın ayrı ayrı dükkanlar olarak kiraya verilmesi ihtimalinin de kalmadığını ileri sürerek, davalı Kurumca talep edilen tadilatların yapımı için sarfedilen 112.000,00 TL, projenin eski hale getirilmesi için gereken 111.000,00 TL ve yoksun kalınan kâr olmak üzere 34 aylık kira bedeli tutarı olan 1.105.000,00 TL'nin faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacıya ait taşınmazın 10 yıl süre ile kiralanması için önsözleşme imzalanmadığını, tadilat yapılması talebi ve sonrasında kira sözleşmesi yapılacağına dair beyanlarının olmadığını, hazırlanan teknik rapora göre taşınmazda belirlenen eksikliklerin 15 gün içinde giderilmesi davacıdan istenildiği halde belirtilen sürede eksiklikler giderilmediği gibi herhangi bir şekilde bilgi de verilmediğini, taraflar arasında bir görüşme olsa bile taşınmazın tam olarak hazır hale getirilmediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece verilen 08.09.2015 tarihli ve 2013/433 E., 2015/398 K. sayılı kararla; davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 19.12.2017 tarihli ve 2017/10491 E., 2017/17801 K. sayılı ilamla; kira sözleşmesinin yazılı yapılması zorunlu olmadığından sözlü olarak yapılacak önsözleşmenin de geçerli olduğunun kabulü gerektiği, yapılan araştırma ve alınan bilirkişi raporlarının hüküm vermeye yeterli olmadığı, taşınmazın 2007 yılı deprem yönetmeliğine uygun olarak yapılıp yapılmadığı ve bu yönetmeliğe uygun hale getirilip getirilemeyeceği, bunun için yapılması gereken işlemlerin neler olduğu ve idarece verilen 15 günlük sürenin makul olup olmadığı, davacının bu sürede tadilat ve güçlendirme için girişimde bulunup bulunmadığı, sözleşmeden dönme hakkının ancak makul süre verildikten sonra kullanılabileceği, önsözleşmede işin başlama ve teslim tarihinin kararlaştırılmadığı ve somut olayın özelliği de dikkate alınarak Yargıtay denetimine uygun nitelikte rapor hazırlanması sağlandıktan sonra hasıl olacak sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yetersiz bilirkişi raporuna dayalı olarak karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen 08.07.2021 tarihli ve 2019/2 E., 2021/202 K. sayılı kararla; taşınmazın 2007 yılı deprem yönetmeliğine uygun olarak yapılmadığı ve bu yönetmeliğe uygun hale getirilebileceği, bunun için yapılması gereken işlemlerin yapı dayanım testi, yapının mevcut statik yapısının çözümü, yeniden güçlendirme projesi çizilmesi ve uygulanması olduğu ve idarece verilen 15 günlük sürenin makul olmadığı, bunun için 45 ile 60 gün arasında süre gerektiği, davacının bu sürede tadilat ve güçlendirme için girişimde bulunmadığı, sözleşmeden dönme hakkının ancak makul süre verildikten sonra kullanılabileceği, ön sözleşmede işin başlama ve teslim tarihinin kararlaştırılmadığı, davacının dava konusu taşınmazlardan dolayı 1.192.976,92 TL kira kaybı, 111.000,00 TL eski hale getirme bedeli ve 112.000,00 TL tadilat bedeline ilişkin zararı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, taleple bağlı kalınarak dava konusu taşınmaza ilişkin eski hale getirme bedeli 111.000,00 TL, tadilat bedeli 112.000,00 TL ve kira kaybı 1.192,976,92 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Dairece verilen 02.11.2021 tarihli ve 2021/6210 E., 2021/10746 K. sayılı ilamla; davalının sair temyiz itirazları reddedildikten sonra, taraflar arasındaki görüşmelerin ve mutabakatın önsözleşme olarak kabulü doğru olduğu gibi davalının kusuru nedeniyle kira sözleşmesinin kurulamadığının kabul edilmiş olmasında da bir isabetsizlik bulunmadığı, taraflar arasında kira sözleşmesinin kurulmaması nedeniyle davacı lehine, sözleşmenin feshine bağlı olan makul süre kira bedeli veya cezai şart mahiyetinde olan kira kaybına hükmedilmesinin mümkün olmadığı, bu itibarla davacının kira kaybı isteminin reddine karar verilmesi gerektiğinden bahisle, karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilamı doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile taleple bağlı kalınarak dava konusu taşınmaza ilişkin eski hale getirme bedeli olan 111.000,00 TL ile tadilat bedeli olan 112.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kira kaybına ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairece verilen 13.02.2024 tarihli ve 2023/2650 E., 2024/597 K. sayılı ilamla, hükmün onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
1. Davacı vekili; kira kaybı talebinin müspet zararın tazmini istemi olup kabulü gerektiğini, davanın reddine dair ilk kararın bozulmasına dair ilamla lehlerine bu hususta usuli kazanılmış hak oluştuğunu ileri sürerek, kararın düzeltilmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili; kurulan bir sözleşme olmadığından davanın tümden reddine karar verilmesi gerektiğini, kar kaybı talebi reddedilmesine rağmen diğer taleplerin kabulünün hatalı olduğunu ileri sürerek, kararın düzeltilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kira sözleşmesinin kurulamamasına bağlı tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 29 uncu maddesi.
2. 09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK.
3. Değerlendirme
Mahkemece uyulan bozma kararında belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verilmiş olmasına, bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin ileri sürülen sebeplerin incelenmesinin artık mümkün olmamasına, taraflar yararına oluşan usuli müktesep haklar da gözetilerek hüküm kurulmasına göre taraf vekillerinin 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 440. maddesinde sayılan hallerden hiçbirini ihtiva etmeyen karar düzeltme taleplerinin reddine karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin karar düzeltme talebinin REDDİNE,
2.320,00 TL para cezasının karar düzeltme isteyene yükletilmesine,
18.12.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.