"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2011/111 E., 2022/320 K.
Mahkeme kararının asıl ve birleşen davalarda davacı ... San. Ltd. Şti. vekili ve birleşen 2008/3 E. sayılı davada davacı ...-Park Medikal vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece kararın onanmasına dair verilen kararın asıl ve birleşen davalarda davacı ... San. Ltd. Şti. vekili ve birleşen 2008/3 E. davada davacı ... Medikal vekili tarafından düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Miktar veya değeri 5219 ve 5236 sayılı Kanunlar ile değişik 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 440/III-1 maddesinde belirtilen sınırın altında olan davalara ait hükümlerin onanması veya bozulmasına ilişkin Yargıtay kararları hakkında karar düzeltmesi yoluna gidilemez. Karar düzeltmeye konu edilen miktarın bu sınırın altında kalması hâlinde anılan hüküm uyarınca karar düzeltme dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
Dosya içeriğine göre birleşen 2008/47 E. ve 2008/43 E. sayılı davalarda karar düzeltmeye konu edilen toplam miktarlar, Dairece temyiz incelemesi sonucunda verilen karar tarihi itibari ile karar düzeltme sınırı olan 126.570,00 TL’nin altında kalmaktadır. Açıklanan sebeple birleşen 2008/47 E. ve 2008/43 E. sayılı davalarda, davacı vekilinin karar düzeltme dilekçesinin miktar itibarıyla reddine karar vermek gerekmiştir.
Asıl, birleşen 2008/257 E., 2008/3 E., 2014/64 E. ve 2014/63 E. sayılı davalar yönünden ise; karar düzeltme dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Asıl davada davacı ... Ltd. Şti. vekili; davalılar ile birlikte noterde düzenledikleri 28.08.2006 tarihli "iş ortaklığı beyannamesi" başlığı altında Çukurova Devlet Hastanesi tarafından ihaleye çıkarılan "sonuç karşılığı laboratuvar tetkik hizmet alımı" işinin bitirilmesi ve ifası amacıyla ortaklık kurduklarını, ortaklıkta ... . Yargının %40, müvekkilerinin %30, ... Tahliller Laboratuvarı Tic. Ltd. Şti.nin %25 ve ... İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin %5 ortak olduğunu, aynı sözleşmede .... Yargının pilot ortak olduğunun kararlaştırıldığını, müvekkilinin hastanede kurulan laboratuvara malzeme temini ile sonuç okuma cihazlarını temin ettiğini ve cihazları kiraladığını, ancak bunların bedellerini diğer ortakların ödemediğini, 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun (818 sayılı Kanun) 527. maddesi uyarınca yaptığı masrafların tahsili için davalılar hakkında icra takibi başlattığını ancak itiraz edildiğini ileri sürerek; Adana 9. İcra Müdürlüğünün 2007/4548 Esas sayılı icra takip dosyasına vaki itirazın iptalini istemiştir.
2. Birleşen 2008/257 E. sayılı davasında davacı ... Ltd. Şti. vekili; davaya konu adi ortaklığın müşterek amaç olarak belirtilen amacına ulaşıldığından son bulduğunu ileri sürerek; adi ortaklığın tasfiyesi ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL kâr payı ve katılım payının davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
3. Birleşen 2008/3 E. sayılı davada davacı .... Medikal vekili, Adana 14. İcra Müdürlüğünün 2007/7326 E. sayılı icra takibinden dolayı borçlu olmadığının tespitine ve kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
4. Birleşen 2014/63 E. ve 2014/64 E. sayılı davalarda davacı ... Ltd. Şti. vekili; dava dışı .... San. Ltd. Şti.nin müvekkili ve ortakları aleyhine açtığı itirazın iptali davasında davanın kabulüne karar verildiğini, kararın kesinleştiğini, icra dosyasına tek başına 599.988,62 TL ödediğini, diğer ortakların ödeme yapmadığını, davalı .... Medikal'in ortaklığın %40 hissedarı olup payına düşen miktarı ödemediğinden 239.995,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsilini, 2014/64 E. sayılı dosyasında da aynı alacak hakkında davalı ... Tic Ltd Şti.nin payına düşen 149.997,00 TL nin avans faizi ile birlikte davalı şirkettin tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
Asıl ve birleşen davalarda davalılar; davanın reddini istemişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 13.10.2009 tarihli ve 2007/359 E. 2009/381 K. sayılı kararıyla; davalıların Adana 9. İcra Müdürlüğünün 2007/4548 E. sayılı dosyasına yapmış oldukları itirazın kısmen iptaline, ... yönünden 147.442,46 TL, ... Lab. Ltd. Şti. yönünden 92.151,54 TL ve.... San. Ltd. Şti. yönünden 18.430,30 TL asıl alacak üzerinden takibin devamına ve takip tarihinden itibaren asıl alacağa avans faizi yürütülmesine, birleşen 2008/43 E. sayılı davasında davalıların Adana 12. İcra Müdürlüğünün 2007/6922 E. sayılı dosyaya yapmış oldukları itirazın kısmen iptaline,. .... yönünden 22.240,00 TL, ... Tah. Lab. Ltd. Şti. yönünden 13.900,50 TL ve .... San. Ltd. Şti. yönünden 2,780,10 TL asıl alacak olmak ve takip tarihinden itibaren asıl alacağa faiz yürütülmek suretiyle takibin devamına, davacının inkar, davalılardan .... ve ... . Lab. Şti.nin ise kötü niyet tazminatı istemlerinin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
1. Mahkemenin 13.10.2009 tarihli kararının süresi içinde davalılardan ... Tic. Ltd. Şti. ile ... Medikal tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 28.12.2010 tarihli ilamıyla; eldeki davanın adi ortaklık sözleşmesinden kaynaklandığı, taraflar arasındaki adi ortaklığın fesih ve tasfiyesi ile ilgili olarak da dava açıldığı, davaların aynı sebepten doğması ve eldeki davadaki taleplerin açılmış bulunan fesih ve tasfiye davasında değerlendirilerek tasfiye kapsamında sonuçlandırılması gerekeceğinden her iki dava dosyasının birleştirilerek hasıl olacak sonuca uygun karar verilmesi gerektiğinden bahisle, kararın bozulmasına karar verilmiştir.
2. Bozmaya uyan Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 08.06.2021 tarihli celsede, tasfiye memuru atanmasına ve belirlenen tasfiye memuru ücretinin davacı tarafından 2 haftalık kesin süre içinde karşılanmasına karar verildiği, 09.11.2021 tarihli bir sonraki celsede, hazır bulunan davalı ... vekiline tasfiye memuru ücretini karşılamak konusunda müvekkili ile görüşüp beyanda bulunmak üzere süre verildiği, ayrıca birleşen 2011/173 E. sayılı davada, tasfiye payının ödenmesi talebinde bulunan ... Ltd. Şti.ne tasfiye memuru ücreti konusunda kesin süreli davetiye tebliğine karar verildiğini, tasfiye memuru ücretinin karşılanmadığı ve bu konuda herhangi bir beyanda bulunulmadığı, asıl davanın açılmasından 3 ay kadar sonra adi ortaklığın sona erdiği, ortaklığın amacının gerçekleştiğinden ortaklığın tasfiye edilmesinin gerektiği, Yargıtay bozma ilamında tüm taleplerin tasfiye kapsamında değerlendirilmesinin gerektiğinin belirtildiği, bozma ilamı gereğince işlem yapılması gerektiği, bu nedenle adi ortaklık tasfiye edilmeden sadece diğer talepler hakkında karar verilmesinin mümkün olmadığı, adi ortaklık beyannamesi ile belirlenen bir tasfiye memurunun olmadığı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (6098 sayılı Kanun) uyarınca tasfiyenin yapılmasının gerektiği, verilen kesin süreler içinde tasfiye memurunun ücreti karşılanmadığı için ortaklığın tasfiyesinin gerçekleştirilemediği, mevcut raporlara göre; tasfiye memuru yerine geçerek bir tasfiye bilançosu hazırlanmasının mümkün olmadığı, ... San. Ltd. Şti.nin 2008/257 E. sayılı ve ortaklığın tasfiyesi ile ortaklıktan kaynaklanan kâr payı ve sermaye hissesinin tahsiline ilişkin davanın, ayrıca ... Ltd. Şti.nin açtığı ve 2011/173 E. sayısına kaydedilen ve esasen tasfiye payına yönelik olduğu anlaşılan davaların reddine karar verilmesi gerektiği, birleşen diğer davaların ise tasfiye kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, ortaklardan hiçbirinin sermaye koyduğunu ileri sürmediği, 6098 sayılı Kanun gereğince işlem yapılması, tasfiye sürecinde alacakların tahsil edilmesi, varlıkların paraya çevrilmesi, borçların ödenmesi, daha sonra ortakların verdiği avanslar veya ortaklık için yaptığı giderler ve varsa katılım payları ödendikten sonra kalan tutarın ortaklar arasında paylaştırılması gerektiği, dolayısıyla tasfiye yapılmadan hangi ortağın ne kadar alacaklı ya da borçlu kalacağı, zarara ne miktarda katılacakları vs. hususları belli olmadığı, bu durumda birleşen diğer davaların da reddine karar verilmesi gerektiğinden bahisle; asıl ve birleşen davaların reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde asıl ve birleşen davalarda davacı ... San. Ltd. Şti. vekili ve birleşen 2008/3 E. sayılı davada davacı ... Medikal vekili temyiz isteminde bulunmuştur. Dairece hükmün onanmasına karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde asıl ve birleşen davalarda davacı ... San. Ltd. Şti. vekili ve birleşen 2008/3 E. sayılı davada davacı ... Medikal vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
VI. KARAR DÜZELTME
Dairece verilen 25.04.2024 tarihli ilamla; hükmün onanmasına karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde asıl ve birleşen davalarda davacı ... San. Ltd. Şti. vekili ve birleşen 2008/3 E. sayılı davada davacı ... Medikal vekili karar düzeltme isteminde bulunmuşlardır.
A. Karar Düzeltme Sebepleri
1. Asıl ve birleşen davalarda davacı ... Ltd Şti. vekili; Mahkemece eksik inceleme ve hatalı değerlendirme neticesinde karar verildiğini, adi ortaklığı oluşturan şeriklerden birinin şirket işleri için yaptığı masraflar veya iltizam ettiği borçlardan dolayı diğer şeriklerin ona karşı sorumlu olduğunu, bu neviden doğan alacaklar davalıların şahsi alacakları olup ortaklığın tasfiyesini beklemeye gerek olmayan alacak olduğunu, müvekkil şirket tarafından talep edilen alacakların adi ortaklığın tasfiyesinin beklenmesini gerektirmeyecek alacak olduğunu, Mahkeme tarafından dava dosyasının yeterli ve titizlikle incelenmediğini, müvekkil tarafından davalılar aleyhine başlatılan takip dosyalarına yapılan itiraz dilekçelerinde davalı borçluların masraflara ilişkin itiraz etmediklerini, davalıların müvekkil şirkete borçlarının olduğunu kabul ettiklerini, buna rağmen davanın reddine karar verildiğini, adi ortaklık tarafından talep edilmemiş bir alacağın müvekkilin alacağından mahsup edilemeyeceğini, davanın adi ortaklığın genel alacak/borç ilişkisini içeren bir dava olmadığını, müvekkil şirketin adi ortaklıktan, fatura, ticari defterler ve nihayet bilirkişi raporu ile sabit olan net bir alacağa karşı açılmış bir itirazın iptali davası olduğunu, adi ortaklık tarafından herhangi bir yolla talep etmediği bir alacağın, müvekkilin alacağından mahsup edilmesinin mümkün olmadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunda hata yapıldığını, mahkeme tarafından usul ve yasaya uygun olarak tahkikat bitirilmeden sözlü yargılama aşamasına geçildiğini, taraflarca sunulan tüm delillerin incelenmediğini, taraflarca yemin deliline başvuru yapılmasına rağmen bu hususta taraflara bir yemin teklifine hakkı olduğu hatırlatılmadan hüküm kurulduğu ileri sürülerek, kararın düzeltilmesini ve Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Birleşen 2008/3 E. sayılı davada davacı ... Medikal vekili; Yargıtay bozma ilamına göre husumetin tasfiye içerisinde ele alınması gerektiğinin vurgulandığını, Mahkemece ulaşılan sonucun dosya münderecatına uygun düşmediğini, müvekkil tarafından açılan menfi tespit davasına konu olan faturaların müvekkil şirkete değil adi ortaklığa keşide edilen faturalar olduğunu, takip dosyasına konu faturanın muhatabı müvekkil olmadığından takip yolu alacağın talep edilebilmesinin mümkün olmadığını, itirazın iptali ve menfi tespit davalarının aynı anda reddedilmesinin bir çelişki oluşturduğunu, menfi tespite ilişkin davaya ilişkin tüm delillerin toplandığını, karar verilmesine engel bir hal bulunmadığını, müvekkil davalı şirketin bir ortak olarak davacı ... Şirketinin taleplerini ispat bakımından yargılama giderine katlanmasının usul hukukuna aykırı bir durum olduğunu, tasfiyenin yapılamamasının menfi tespit davası yönünden red gerekçesi yapılmasının haksız bir sonuç doğurduğunu ileri sürerek; kararın düzeltilmesini ve Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
B. Gerekçe ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, adi ortaklığın fesih ve tasfiyesi istemine ilişkindir.
Karar düzeltme yoluyla incelenen kararda belirtilen gerekçelere, Mahkemece yapılacak adi ortaklığın tasfiyesinin Kanun'da belirtilen usuller çerçevesinde tasfiye memuru tarafından yapılması gerektiği, İlk Derece Mahkemesince verilen kesin süreye rağmen tasfiye memuru ücreti karşılanmadığı için ortaklığın tasfiyesinin gerçekleştirilemediği, ispatlanan maddi vaka karşısında yemin deliline dayanılamayacağının anlaşılmasına göre, asıl ve birleşen davalarda davacı ... Sanayi ve Tic. Ltd. Şti., birleşen 2008/3 E. sayılı davada davacı ... Medikal vekillerinin karar düzeltme istemlerinin reddine karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı ... San. Ltd. Şti. vekilinin birleşen 2008/47 E. ve 2008/43 E. sayılı davalar yönünden karar düzeltme dilekçelerinin miktar itibariyle REDDİNE,
2. Asıl ve birleşen 2008/257 E., 2014/64 E., 2014/63 E. sayılı davalarda davacı ... San. ve Tic. Ltd. Şti., birleşen 2008/3 E. sayılı davada davacı ... Medikal vekillerinin karar düzeltme istemlerinin REDDİNE,
Aşağıda yazılı bakiye karar düzeltme harcının davalıya ve para cezalarının karar düzeltme isteyen taraflara yükletilmesine,
Fazla alınan karar düzeltme harcının istek halinde karar düzeltme isteyen davacıya iadesine,05.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.