"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3529 E., 2023/1372 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kızıltepe 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/261 E., 2021/567 K.
Taraflar arasındaki muarazanın önlenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; müvekkillerinin Kızıltepe ilçesi ... köyünde mesken abonesi olduğunu, davalı ... EDAŞ'ın köylere jeneratör dağıtılıp mazot satılarak elektrik ihtiyacını bu şekilde sağlamak amacıyla yeni sistem kurduğunu, borcunu ödemeyen tarımsal abonelerin elektriklerini yönetmeliğe uygun şekilde kesmek yerine ana hattan gelen elektriği toplu olarak keserek veya mono faza düşürerek köyde ikamet eden tüm abone sahiplerinin enerjiden yararlanmasını engellediğini, ayrıca köyün içme suyu kaynağının üç faz elektrikle çalıştığından dolayı içme suyuna dahi ulaşılamadığını, bu uygulamaların yürürlükteki mevzuata ve yönetmeliklere aykırı olduğunu ileri sürerek; davalı şirketin ana trafolardan toplu halde elektrik kesmek ve monofaza indirmek şeklindeki uygulamasının abonelik sözleşmesi ve yönetmeliğe aykırı olduğunun tespiti ile davalının bu surette yarattığı muarazanın menine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... EDAŞ vekili; Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği'nde şirketin elektrik dağıtımını nasıl yapması gerektiğine ilişkin bir düzenleme olmadığını, tarımsal sulamada kaçak elektriğin önüne geçebilmek için jeneratörle enerji verme yoluna gidildiğini, mağduriyete sebebiyet vermemek adına köyde su dağıtımı yapılabilmesi için yakıt ve bakım masrafları da dahil sabit jeneratör hizmeti vermek istediklerini, bölgede kaçak kullanımın fazla olduğunu, bunun da kamu zararı oluşturduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; elektrik dağıtım işlemlerinin kamu hizmeti niteliği taşıması nedeniyle yüksek önem ve intizamla yürütülmesi gerektiği, 30.05.2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği'nde elektrik dağıtımının ne şekilde yapılacağına dair esasların belirlendiği, davalı vekilinin cevap dilekçesinde ikrar ettiği üzere borcunu ödemeyen veya kaçak elektrik tüketimi yapan borçluların elektriğini kesmek amacıyla köye giden elektrik akımını trifazdan monofaza düşürmek suretiyle, borcunu ödeyen aboneliklere ise jeneratör vasıtasıyla süreli ve kesintili olarak elektrik dağıtımı yapılmasının Yönetmelikte herhangi bir karşılığı bulunmadığı, davalı şirket tarafından gerçekleştirilen elektrik dağıtımının sürekli ve kesintisiz olması gerektiği, davalı şirket tarafından köye temin edilen elektriğin trifazdan monofaza düşürülmesi nedeniyle köy ana trafosundan beslenen su tankının çalışmaması sonucu köylünün ülkemizi ve hatta dünyayı saran pandemi sürecinde susuz kaldığı, bilirkişi tarafından hazırlanan raporunda; sürekli enerji için dava dosyasına sunulan evraklarda orta ve alçak gerilim hatlarıyla elektriğin yerleşim yerlerine dağıtılmasının dağıtım şirketinin sorumluluğunda olduğunun, sürekli enerji sağlamanın dağıtım firması tarafından sağlanması gerektiğinin, su ihtiyacını sağlayan kuyu dalgıç motorların ancak trifaz elektrik akımı ile çalışabileceğinin ve jeneratör ile enerji sağlanmanın ilgili yasal mevzuata uygun olmayıp enerji sürekliliğini de sağlamadığının mütalaa edildiği, davalı şirket tarafından borcunu ödemeyen veya kaçak elektrik tüketimi olan aboneliklere karşı ne şekilde tahakkuk yapılacağının ve nasıl bir yol izlenerek elektrik kesintisi yapılacağının anılan Yönetmelikte açıkça belirlendiği, davalı şirketçe yönetmelikte öngörülen usuller izlenmeksizin yapılan bu dağıtım şeklinin açıkça yasal mevzuata aykırı olduğu gerekçesiyle, davalı şirket tarafından jeneratörle elektrik dağıtımı yapmak suretiyle gerçekleştirilen dağıtımın Yönetmelik ve abonelik sözleşmesine aykırı olduğunun tespiti ile davalı şirket tarafından jeneratörle elektrik dağıtımı yapılması ve davacı aboneliklerin bulunduğu temin edilen 3 faz (trifaz) bağlantısı olarak tesis edilmesi gereken elektrik enerjisinin monofaz seviyesine düşürülmesi suretiyle oluşan muarazanın men'ine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; müvekkili şirketin EPDK ve TEDAŞ denetimine tabi olduğunu, tüm iş ve işlemlerini Yönetmeliğe uygun olarak icra ettiklerini, davadaki amacın güncel fatura ve kaçak borcu olan tarımsal sulama abonelerine enerji temini olduğunu, meskenlere usulüne uygun olarak monafaz enerji verildiğini, trifaz enerji verilemeyeceğini, mevzuaat gereği müvekkili şirketin kaçak trafoya enerji verme yükümlülüğünün bulunmadığını, köy içme sularının...'nun sorumluluğunda olduğunu, müvekkili şirketin içme suyunu besleyen ana trafoyu jenaratör desteği ile çalıştırmak istemiş ise de köylülerin izin vermediğini, asıl amacın trifaz enerji ile çalışan tarımsal sulama motorlarının aktif hale getirmek olduğunu, bölgede yüksek oranda kaçak enerji kullanılmasından dolayı elektrik akımının güçsüzleştiğini, sürekli bu sebepten dolayı kesinti meydana geldiğini, Yönetmelik kapsamında tedarik edilen ve tüketicilere ulaştırılan elektrik enerjisi bedelinin tahsiline yönelik çalışma başlatıldığını, ancak bir kısım çiftçilerin elektrik bedellerini ödememek ve elektrik tüketimini Yönetmelikte gösterilen yükümlülükleri yerine getirmemek için her türlü yolu kullandıklarını, davacıların iddialarının mesnetsiz olduğunu, trafo merkezlerinden elektriğin tamamen kesilmediğini, trifazdan monofaza düşürüldüğünü, bu işlemde her hangi bir hukuka aykırılığın bulunmadığını, emsal kararların da bu doğrultuda olduğunu, hükme esas alınan raporun çelişkili olduğunu beyan ederek, kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; mahallindeki olası kaçak kullanımların nasıl tespit edileceği ve müeyyidesinin ne olacağının Yönetmelikte belirlenmiş olduğu, Yönetmelik kapsamında davalının elektrik kesintileri hariç anlaşma koşulları çerçevesinde taahhüt ettiği elektrik enerjisini ve/veya kapasiteyi kesintisiz olarak sağlaması gerektiğinin açıkça düzenlendiği gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı ... tarafından elektrik hizmetinin verilmesi sırasında yaratılan muarazanın önlenmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 1 inci maddesi.
2. 30 Mayıs 2018 tarihli Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği'nin Tedarikçilerin yükümlülükleri başlığı altında yer alan 38 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi.
3. Değerlendirme
1. Somut olayda; davacıların, davalı şirketin elektrik abonesi olduğu, aboneliğe konu yerleşim yeri olan köye elektrik dağıtım faaliyetinde bulunan davalı şirket tarafından, köye giden elektrik akımının trifazdan monofaza düşürülmesi suretiyle, jeneratör vasıtasıyla elektrik dağıtımının hayata geçirilmeye çalışıldığı, bu süreçte bölgede uzun süreli elektrik kesintilerinin yaşandığı, bölge halkının su ihtiyacını karşıladığı sulama kuyusuna ait trafonun çalışmadığı sabit olup, bu husus davalının da kabulündedir.
2. Derece mahkemelerince hükme esas alınan, denetime elverişli bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere; yukarıda açıklanan ilgili mevzuat uyarınca, kullanıcılarına düşük maliyetle, yüksek kalitede, kesintisiz elektrik enerjisi sunmakla yükümlü olan davalı şirket tarafından uygulamaya konulmak istenilen jeneratör ile enerji dağıtımının; uzun süreli elektrik dağıtımına uygun olmadığı, iletim şebekesinden sağlanan enerjiye göre daha maliyetli olduğu, bu durumda davalının ilgili mevzuata ve abonelik sözleşmesine aykırı davranış sergilediği anlaşılmakla, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.