"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2273 E., 2023/2106 K.
HÜKÜM/KARAR : Davanın Kısmen Kabulüne
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 10. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/309 E., 2020/604 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasında İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf incelemesinde davalı İETT vekilinin istinaf başvurunun esastan reddine, davacılar vekili, davalılar ... ve ...vekili ve davalı ...Ş. vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile yeniden hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararının davacılar vekili ile davalı ... tarafından temyiz edilmesi üzerine yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar ...ve ...ile davalı ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; 05.02.2009 tarihinde davalı ... ...un yönetimindeki ... plakalı otobüsün yaya konumundaki müvekkili ...'e çarpması sonucunda müvekkilinin yaralanarak %93 oranında malul kaldığını, kendi ihtiyaçlarını karşılayamayacak ... geldiğini, maddi ve manevi olarak büyük yıkım yaşadığı, olay sebebiyle davacı ...'in ailesi olan diğer davacıların da büyük üzüntü ve ızdırap çektiklerini belirterek; tedavi giderleri ile ilgili hakları ile fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik, davacı ... için 500.000,00 TL maddi ve 500.000,00 TL manevi, davacı baba ... için 150.000,00 TL anne ... için 200.000,00 TL, kardeşleri ...için 50.000,00 TL, ... için 50.000,00 TL, ..........., için 50,000,00 TL, ... için 50.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davalı ... şirketinin maddi tazminat açısından poliçe limiti ile sınırlı sorumlu tutulmasına karar verilmesi talep ve dava edilmiştir.
II. CEVAP
Davalılar Abdulkerim ve ...vekili cevap dilekçesinde; meydana gelen kazada müvekkiline atfı kabil kusur bulunmadığını, tüm kusurun davacı ...'de olduğunu, olay sonrasında ifade veren tanıkların beyanlarının gerçeği yansıtmadığını ve ceza davası sırasında alınan bilirkişi raporlarının da afaki beyan ve tespitler içerdiğini, müvekkili ..........,'in olaydan sonra iyi niyetli olarak davacı ... ile ilgilendiğini ve babası ...'e 10.000,00 TL ödeme yaptığını, talep edilen maddi ve manevi tazminat miktarlarının fahiş olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ...Ş. vekili cevap dilekçesinde; kazaya karışan ... plakalı aracın müvekkili nezdinde Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) poliçesi bulunduğunu, sorumluluklarının poliçe limiti ile sınırlı olup, limitin de maktuen ödenecek bir rakam olmadığını, müvekkili nezdinde ayrıca "mebdeinden" iptal edilmiş Kasko sigorta poliçesi olmakla birlikte, bu sigorta ile üçüncü şahıslara verilen zararların değil, araç sahibi zararlarının karşılanmasının esas olduğunu, bu nedenle müvekkilinin sorumluluğundan söz edilemeyeceğini, davacının 6111 sayılı Kanun gereğince tedavi masrafları talebinde bulunamayacağını belirterek davanın davanın reddini savunmuştur.
Davalı İ.E.T.T. vekili cevap dilekçesinde; dava konusu kazanın Fatih İlçesi sınırları içinde meydana geldiğinden davaya bakmaya yetkili mahkemenin Fatih Asliye Hukuk Mahkemesi olması sebebiyle yetki itirazlarının bulunduğunu, kazaya karışan aracın özel halk otobüsü olup müvekkilinin araç maliki ve işleteni olmadığını, halk otobüslerinin kendi nam ve hesaplarına çalıştıklarını, husumet itirazları olduğunu, istenilen maddi ve manevi tazminat miktarlarını kabul etmediklerini, talebin yüksek olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi'nin 11.11.2020 tarihli ve 2018/309 Esas-2020/604 Karar sayılı kararıyla; İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi'nin kaldırma kararından sonra İstanbul Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas Dairesi'nden alınan maluliyet raporunda davacının %81.0 oranında meslekte kazanma gücünden kaybettiğinin tespit edildiği, davalılar lehine usuli kazanılmış hak teşkil ettiği gözetilerek mahkemece en son alınan maluliyet oranı daha yüksek olmakla usuli kazanılmış hak ihlal edilmeksizin mahkemece ilk raporun hükme esas alındığı, ülkenin ekonomik koşulları, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, olayın ağırlığı, olayın gelişim biçimi, olay nedeniyle davacıların çektiği elem ve ızdırabı için manevi tazminata hükmedildiği gerekçesiyle maddi tazminat davasının kısmen kabulü ile; 449.725,39 TL'nin davalı ... sigorta limiti ile sınırlı olarak ve dava tarihi olan 15.02.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi, diğer davalılar yönünden 15.02.2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacı ...'e verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile; davacı ... için 60.000,00 TL, davacı ... için 20.000,00 TL, davacı ... için 25.000,00 TL, davacı ... için 5.000,00 TL, davacı ... için 5.000,00 TL, davacı ... için 5.000,00 TL, davacı ... için 5.000,00 TL olmak üzere toplam 125,000,00 TL'nin 15.02.2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...Ş. dışındaki diğer davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü vekilinin, davacılar vekili, davalılar ... ve ...vekili ile davalı ...Ş. vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9.Hukuk Dairesi'nin 16.09.2021 tarihli ve 2021/830 Esas, 2021/1424 Karar sayılı kararıyla; davacılar lehine verilen manevi tazminat miktarının, manevi tazminat müessesinin amacına ve hakkaniyete uygun, yeterli ve makul olduğu kanaatine varıldığı, ihtiyari dava arkadaşı olan davacıların her birinin ayrı ayrı manevi tazminat talebinde bulunduğu, davalılar yararına yazılı olduğu şekilde tek vekalet ücretine hükmedilmesinin doğru olmadığından davacı ve davalı istinaf taleplerinin kabulü ile hükmün düzeltilmesi, davalı ... şirketinin poliçe limiti ile sorumlu olduğu yazılı olmakla birlikte poliçe limitinin açıkça gösterilmemiş olması, yine sigorta limitini geçen maddi tazminata hükmedildiği halde poliçe limitinin tazminat miktarına oranına göre harç ve yargılama giderinin hesaplanmamış olması, avukatlık ücretinin de poliçe limiti üzerinden hesaplanmamış olması doğru olmadığı hükmün bu yönlerden de düzeltilmesi gerektiği gerekçesiyle davalı İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü vekilinin istinaf başvurusunun reddine, davacılar vekili, ... ve ...vekili ve davalı ...Ş. vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının, HMK'nın 353/1-b/2. maddesi gereğince düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmek üzere kaldırılmasına, maddi tazminat davasının kısmen kabulü ile; 449.725,39 TL'nin davalı ... sigorta limiti olan 150.000,00 TL ile sınırlı olarak ve dava tarihi olan 15.02.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi, diğer davalılar yönünden 15.02.2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacı ...'e verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile; davacı ... için 60.000,00 TL, davacı ... için 20.000,00 TL, davacı ... için 25.000,00 TL, davacı ... için 5.000,00 TL, davacı ... için 5.000,00 TL, davacı ... için 5.000,00 TL, davacı ... için 5.000,00 TL olmak üzere toplam 125,000,00 TL'nin 15.02.2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... dışındaki diğer davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Karar
Bölge Adliye Mahkemesi'nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ile davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Dairenin 2021/27089 Esas, 2022/11910 Karar sayılı 11.10.2022 tarihli kararı ile; davacılar ..., ..., ... ve ... bakımından temyize konu edilen miktar yukarıda belirtilen temyiz kesinlik sınırının altında kaldığı,davalı İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğü vekilinin tüm ve davacılar ..., ... ve ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile; davacı ...'in yaralanma derecesi, olayda kusurunun olmaması, olay tarihi ve davacı anne ... ve davacı baba ...'in kızlarının yaralanması karşısında yaşadıkları üzüntü ile yukarıdaki ilkeler göz önüne alındığında bu davacılar yararına hükmedilen manevi tazminat miktarının az olduğu, daha üst düzeyde manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesi'nin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Yargıtay bozma ilamına uyularak yapılan yargılamada; somut uyuşmazlıkta olay tarihi, kazanın oluş şekli, davalı sürücünün %100 kusurlu olması, davacı ...'in yaralanmasının ağırlığı ve sürekli bakıma muhtaç olması ve iyileşme süresi ile tarafların dosyaya yansıyan ekonomik ve sosyal durumları ile manevi tazminatın belirlenmesinde hakim olan ilkeler ile birlikte değerlendirildiği gerekçesiyle maddi tazminat davasının kısmen kabulü ile; 449.725,39 TL'nin davalı ... sigorta limiti olan 150.000,00 TL ile sınırlı olarak ve dava tarihi olan 15.02.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi, diğer davalılar yönünden 15.02.2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacı ...'e verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile; davacı ... için 300.000,00 TL, davacı ... için 150.000,00 TL, davacı ... için 60.000,00 TL manevi tazminatın kabulü ile ...'in yargılama sırasında vefatı nedeniyle duruşmaya çağrıldığı halde hazır bulunmayan ve kendisini vekil ile temsil ettirmeyen mirasçısı ... dışındaki mirasçıları olan ..., ..., ..., ..., ...'e ayrı ayrı 12.000,00 TL, davacı ... için 5.000,00 TL, davacı ... için 5.000,00 TL, davacı ... için 5.000,00 TL, davacı ... için 5.000,00 TL manevi tazminatın 15.02.2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... dışındaki diğer davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak belirtilen miktarlarda ayrı ayrı olmak üzere davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar ...ve ...vekili ile davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar ...ve ...vekili temyiz dilekçesinde; hükmedilen manevi tazminat tutarlarının hakkaniyete aykırı olduğunu, haksız fiilde esas olanın kaza tarihi olması gerektiğini, hükmolunan manevi tazminat tutarlarını kabul etmemekle birlikte; kararda baba ...'in vefatı nedeniyle yapılan paylaştırmada hataya düşüldüğünü ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; husumet yönünden itirazları olduğunu, özel bir halk otobüsünün trafik kazasında sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, işleten sıfatından sorumlu tutularak sorumluluk genişletilemeyeceğini, dava konusu olayda kusur yönünden yeterli incelemenin yapılmadığını, davacının maluliyet oranını belirleyen raporun Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas Kurulu tarafından düzenlense de oldukça yüksek bir maluliyet tespiti olduğunu, davacılar yararına hükmedilen manevi tazminat tutarının son derece yüksek olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalıların işleteni, malik ve sürücüsü olduğu davalı ... tarafından Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) poliçesi ile teminat altına alınan aracın karıştığı trafik kazası sonucu yaralanıp malul kalan davacı sürücünün uğradığı sürekli iş göremezlik tazminat talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369, 370 ve 371 inci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 54 üncü maddesi, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 85, 89, 90 ve 91 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla temyiz eden taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı, davacının iyileşme süresinde elde edeceği ek ücretler tespit edilerek karar verilmesinde bir usulsüzlük bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle
Davalılar ...ve ...vekili ile davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davalılara yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.