"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2023/25 Değişik İş, 2023/17 Karar
SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU İTİRAZ HAKEM HEYETİ
SAYISI : KIT/2022-2613
HÜKÜM/KARAR : Davanın Kabulü/ İtirazın Kısmen Kabulü
SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ
SAYISI : K-2020/55681
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda, Uyuşmazlık Hakem Heyetince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karara davalı vekili tarafından itiraz edilmesi üzerine, İtiraz Hakem Heyetince davalı vekilinin itirazının reddine karar verilmiş, karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Daire'nin bozma ilamı sonrasında yapılan yargılama neticesinde İtiraz Hakem Heyetince davalı vekilinin itirazının vekalet ücreti yönünden kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyeti kararı davacı vekili ile davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; aleyhine başvuru yapılan Doğa Sigorta A.Ş. tarafından düzenlenen 30.01.2018-30.01.2019 vadeli Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta (ZMSS) poliçesi ile sorumluluğu teminat altına alınan aracın karıştığı kaza sonucunda araçta yolcu konumunda olan ...'ın yaralanarak malul kaldığını, bu nedenlerle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 15.900,00 TL sürekli iş göremezlik tazminatı, 100,00 TL geçici iş göremezlik tazminatı ve 100,00 TL geçici bakıcı gideri tazminatının temerrüt tarihinden itibaren yasal faizi ile davalıdan tahsilini talep etmiş, talebini 360.000,00 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; maluliyet raporu ile davacının mevcut durumu arasında illiyet bağı bulunmadığını, raporun hükme esas alınmasının mümkün olmadığını, bakıcı gideri, tedavi gideri ve geçici iş göremezlik zararından davalı ... şirketinin sorumlu olmadığını, tazminattan hatır taşıması ve müterafik kusur indirimi yapılması gerektiğini , tazminat hesabında TRH 2010 Yaşam Tablosu ve 1,8 teknik faizin esas alınması gerektiğini, vekalet ücretinin 1/5 olarak verilmesi gerekitğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin 17.07.2020 tarihli ve K-2020/55681 sayılı kararı ile; başvuru sahibi tarafından dosyaya sunulan 14.01.2020 tarihli Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanlığı tarafından hazırlanan Sağlık Kurulu Raporu'nda başvuru sahibinin engellilik oranının %54, geçici iş göremezlik süresinin 1 yıl, geçici olarak başkasının bakımına muhtaç olduğu sürenin 150 gün olduğu, dosyada mübrez kaza tespit tutanağına göre sigortalı araç sürücüsünün %100 oranında kusurlu olduğu, yine ara karar uyarınca alınan aktüer bilirkişi raporunda trafik kazası sonrası %54 oranında engellilik oranı bulunan ... için sigortalı araç sürücüsünün kazanın oluşumundaki %100 kusuru üzerinden Yargıtay'ın içtihatlarına uygun olarak TRH 2010 Yaşam Tablosu ve 1,8 teknik faiz esas alınarak hesaplanan sürekli iş göremezlik tazminatının 425,576,24 TL geçici iş göremezlik tazminatının 24.928,48 TL geçici bakıcı gideri tazminatının ise 9.959,26 olduğu, raporun taraflara tebliğ edilmesi akabinde başvuru sahibi tarafından taleplerin ıslah edildiği, bilirkişi raporunun denetime açık ve objektif olduğu, temerrüt tarihinin sigorta şirketine başvuru tarihi olan 10.02.2020'den 8 iş günü sonrası olan 20.02.2020 olduğu belirtilerek talebin kabulü ile davacı için hesaplanan 100,00 TL geçici iş göremezlik, 100,00 TL bakıcı gideri ve 359.800,00 TL sürekli iş göremezlik tazminatı olmak üzere toplam 360.000,00 TL tazminatın davalı ... şirketinden 20.02.2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsili ile davacı tarafa verilmesine karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. İtiraz Sebepleri
Davalı vekili itiraz dilekçesinde; dosyada mübrez maluliyet raporunun Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde hazırlanmadığı ve akabinde başvuru sahibinin sigorta şirketine başvurusunun usulsüz olduğu, geçici iş göremezlik tazminatından sigorta şirketinin sorumlu olmadığı, geçici bakıcı giderinden sigorta şirketinin sorumlu olmadığı ve her halükarda %50 oranında hakkaniyet indirimi yapılması gerektiği, bilirkişi raporunda yapılan hesaplama yönteminin hatalı olduğu, başvuru sahibi sigortalı araçta yolcu konumunda olduğundan hatır taşıması indirimi yapılması gerektiği, ayrıca tazminat miktarından müterafik kusur indirimi de yapılması gerektiği ve başvuran lehine tam vekalet ücretine hükmedilemeyeceği gerekçeleriyle Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararına itiraz etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin 01.11.2020 tarih ve 2020/İHK-23613 sayılı kararı ile davalı vekilinin itirazlarının reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
İtiraz Hakem Heyetinin 01.11.2020 tarih ve 2020/İHK-23613 sayılı kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi'nin 2021/19872 E., 2021/10802 K. sayılı ve 22.12.2021 tarihli ilamında özetle "...İtiraz Hakem Heyetince davacının kazadan sonraki psikiyatrik şikayetleri ile uygulanan tedaviye yönelik tüm belgelerin (psikiyatri poliklinik kayıtları , reçeteler, ilaç raporları) davacı taraftan sorulup, ilgili yerlerden temin edilmesinden sonra Adli Tıp Kurumu İhtisas Dairesi veya Üniversite Hastanelerinin Adli Tıp Anabilim Dalından içerisinde psikiyatri uzmanının da bulunduğu bilirkişi heyetinden davacının gerekirse yeniden muayenesi yapılarak kaza nedeniyle kalıcı maluliyeti oluşup oluşmadığının varsa maluliyet oranının ve kazadaki yaralanma ile maluliyet arasındaki illiyet bağı bulunup bulunmadığının 30.03..2013 tarihli Özürlülük Ölçütü Sınıflandırılması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümleri ile ekindeki cetvellere göre belirlenmesi için rapor alınıp oluşacak sonuca göre (maluliyet oranı bakımından temyiz eden davalı Allianz Sigorta lehine oluşan usuli kazanılmış haklar dikkate alınarak) karar verilmesi gerekirken hatalı maluliyet raporuna göre karar verilmesinin bozmayı gerektirdiği, ayrıca davacının sigortalı araçta yolcu konumunda olduğu, davalı vekilinin cevap dilekçesinde; olayda hatır taşıması olduğunu savunduğu, Uyuşmazlık Hakem Heyetince hatır savunmasının tartışılmadığı, bu durumda İtiraz Hakem Heyetince, ceza dosyasının tamamının celbi suretiyle davalı vekilinin hatır taşıması savunması üzerinde durularak taşımanın hatır için olup olmadığı, tarafların yakınlığı, varsa hatır için taşımanın kimin arzusu ve ne amaçla yapıldığı gibi olayın özel şartları göz önüne alınarak, tazminattan %20 oranında hatır taşıması indirimi yapılıp yapılmaması gerektiği hususları tartışılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmadığı" gerekçeleri ile karar bozulmuştur.
B. İtiraz Hakem Heyetince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; iddia, savunma ve taraf delilleri doğrultusunda yapılan değerlendirme ve gerekçeler doğrultusunda; Yargıtay 4.Hukuk Dairesinin 2021/19872 E., 2021/10802 K. sayılı ve 22.12.2021 tarihli bozma ilamı doğrultusunda 17.07.2020 tarih ve K-2020/55681 sayılı Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararı ile bu karara karşı sigorta şirketi tarafından yapılan itirazın reddine ilişkin 01.11.2020- 2020/İHK-23613 sayılı İtiraz Hakem Heyeti kararının kaldırılmasına, başvuru sahibinin taleplerinin kabulü ile başvuran ... lehine sürekli iş göremezlik tazminatı için 359.800,00 TL, geçici iş göremezlik tazminatı için 100,00 TL, geçici bakıcı gideri için 100,00 TL olmak üzere toplam 360.000,00 TL tazminatın 20.02.2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ...den alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; davacı lehine 1/5 oranında vekâlet ücretine hükmedilmesinin normlar hiyerarşisine, Anayasaya, ilgili Kanunlara ve hukuka aykırı olduğunu, kararın vekâlet ücreti yönünden bozularak davacı lehine tam nispi vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini belirterek kararı temyiz etmiştir.
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davacının maluliyete ilişkin arazının sinir sistemi kaynaklı post travmatik bir araz olup; davacının tam teşekküllü bir hastanenin ruh ve sinir hastalıkları kliniğinde 6 ay boyunca düzenli psikiyatrik takip ve tedavi alması sonrasında 3 psikiyatri uzmanında oluşan bir heyet tarafından düzenlenecek şahsın olaya bağlı psikiyatrik hastalığı olup olmadığını, varsa psikolojik hastalığının kalıcı olup olmadığını (tedavi ile işlevselliği tam düzelen, kısmen düzelen, düzelmeyen şeklinde) belirtir bir rapor aldırılması gerektiğini, karara esas alınan bilirkişi raporunda TRH 2010 Yaşam Tablosu ve 1,8 teknik faiz uygulanması gerektiğini, vekalet ücretinin 1/5 olarak verilmesi gerektiğini belirterek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe:
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalı ... şirketi tarafından Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) poliçesi ile teminat altına alınan aracın karıştığı trafik kazası sonucu yaralanıp malul kalan davacı yolcunun uğradığı sürekli iş göremezlik ve geçici iş göremezlik tazminatı ile bakıcı gideri talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 89, 90 ve 91 inci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 54 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Somut olayda davacı tarafından Daire'nin bozma ilamı sonrasında dosyaya sunulan ve İtiraz Hakem Heyetince karara esas alınan 25.10.2022 tarihli Marmara Üniversitesi Adli Tıp Kurulu raporunda, davacının davaya konu trafik kazasından kaynaklı olarak ağır stres tepkisi ve uyum bozukluğu, sol kalça hareket kısıtlılığı, sol siyatik sinir hasarı nedeni ile maluliyetinin %56 olduğu belirtilmiştir. İtiraz Hakem Heyetince bu rapor hükme esas alınmış ise de, ağır stres tepkisi ve uyum bozukluğu nedeni ile maluliyet oranı verilen arazının davacının bakiye ömrü boyunca aynı oranda devam edip etmeyeceği hususunun tespit edilmediği anlaşıldığından karar vermeye elverişli bir rapor değildir. Eksik inceleme ile karar verilemez.
Bu durumda,davacının kazadan kaynaklı olarak maluliyetinin tespiti için tüm tedavi evraklarının getirtilip, değerlendirilmek (eksik varsa tamamlanarak) üzere İstanbul Adli Tıp Kurumu İhtisas Dairesinden kaza tarihinde yürürlükte olan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde, kazadan sonra oluştuğu belirtilen travma sonrası stres bozukluğu nedeniyle davacıda kalıcı maluliyet bulunup bulunmadığı ve varsa oranının ne olduğu, maluliyetinin davacının bakiye ömrü boyunca aynı oranda devam edip etmeyeceği hususlarında bizzat muayenesi de yapılarak ayrıntılı, gerekçeli, kaza ile illiyet bağı kuran, denetime elverişli bir rapor alınarak temyiz eden davalının usuli kazanılmış hakları da gözetilmek suretiyle karar verilmesi gerekirken; eksik incelemeyle, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
VI. KARAR
1- Değerlendirme bölümünün (1) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2- Değerlendirme bölümünün (2) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile temyiz olunan İtiraz Hakem Heyeti kararının BOZULMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davacıya yükletilmesine,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine,
Dosyanın mahkemeye gönderilmesine,
22.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.