"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2024/516 E., 2024/516 K.
HÜKÜM/KARAR : Davanın kabulü/ Davalının İtirazının Reddi
SAYISI : 2019/56614
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda Uyuşmazlık Hakem Heyetince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karara davalı vekili tarafından itiraz edilmesi üzerine, İtiraz Hakem Heyetince itirazın kısmen kabulü ile başvurunun kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece 29.03.2022 tarihli karar ile İtiraz Hakem Heyeti kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyetince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; itirazın reddine karar verilmiştir.
Kararın, davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece 02.05.2023 tarihli karar ile İtiraz Hakem Heyeti kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyetince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; itirazın reddine karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyeti kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin yolcu olarak bulunduğu, davalıya Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası (ZMMS) Poliçesi ile sigortalı aracın karıştığı kazadan dolayı davacının yaralanarak malul kaldığını, belirsiz alacak davası olarak ikame edilen davada şimdilik 16.000,00 TL tazminatın kaza tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile; sürekli iş göremezlik tazminatını 115.916,55 TL, geçici iş göremezlik tazminatını 15.372,09 TL, geçici bakıcı giderini 4.059,00 TL, 1.200,00 TL adli tıp rapor ücreti olmak üzere toplam talebini 136.547,67 TL’ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; kazada kusurları olmadığını, geçici iş göremezlik tazminatının teminat kapsamında olmadığını, maluliyet raporunun hatalı olduğunu, Sosyal Güvenlik Kurumunca (SGK) ödeme yapılıp yapılmadığının araştırılması gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III. UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile maluliyet raporunun mevzuata uygun olduğu, davalının geçici iş göremezlik tazminatından sorumlu olduğu gerekçesiyle alınan bilirkişi raporu doğrultusunda başvurunun kabulü ile 135.347,64 TL’nin 21.03.2019 tarihinden itibaren avans faiz işletilerek başvurana ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. İtiraz Sebepleri
Davalı vekili itiraz dilekçesinde; davalının geçici bakıcı gideri, geçici iş göremezlik tazminatı ve tedavi gideri taleplerine ilişkin sorumluluğunun bulunmadığını, bilirkişi raporunda bakiye ömrün TRH 2010 Yaşam Tablosuna göre hesaplanmasının hatalı olduğunu, kaza tarihindeki yaşına göre 75 yaşına kadar hesaplama yapılmasının gerekmekte olduğunu, kazazedenin geçirdiği trafik kazası nedeniyle husule gelen yaralamaları ile birlikte yapılmış olan tedavisine ilişkin tıbbi evrak referans alınarak yapılan değerlendirme neticesinde düzenlenen raporda bildirilen özür oranının olması lazım gelenden yüksek olduğunu ve eldeki verilere göre kabul edilebilir oranının %13 olabileceğinin değerlendirilmiş olduğunu, vekalet ücretinin 1/5 oranında olması gerektiği gerekçeleri ile Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararına itiraz etmiştir.
B. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin 11.11.2019 tarih, 2019/İHK-16613 sayısı belirtilen kararı ile geçici iş göremezlik tazminatının ve geçici bakıcı giderinin teminat kapsamında olmadığı, maluliyet raporunun mevzuata uygun olduğu, hesap raporu ve vekalet ücretinin doğru olduğu gerekçesiyle itirazın kısmen kabulü ile başvurunun kısmen kabulüne, 115.916,55 TL sürekli iş göremezlik tazminatının 21.03.2019 tarihinden itibaren avans faiz işletilerek başvurana ödenmesine, geçici iş göremezlik tazminatı ve geçici bakıcı gideri talebinin ise reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. 1.Bozma Kararı
1.İtiraz Hakem Heyeti kararına süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz yoluna başvurulmuştur.
2.Dairenin 29.03.2022 tarihli ve 2021/12298 Esas, 2022/6171 Karar sayılı ilamıyla;
"1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerekçeye, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2-Davacının diğer temyiz itirazlarının incelenmesinde:
Dava, trafik kazası sonucu yaralanma nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları, 14/05/2015 gün ve 29355 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak 01.06.2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Olay tarihinde yürürlükte bulunan 2918 sayılı KTK’nın 90. maddesinde “Zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamındaki tazminatlar bu Kanun ve bu Kanun çerçevesinde hazırlanan genel şartlarda öngörülen usul ve esaslara tabidir. Söz konusu tazminatlar ve manevi tazminata ilişkin olarak bu Kanun ve genel şartlarda düzenlenmeyen hususlar hakkında 11/01/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun haksız fiillere ilişkin hükümleri uygulanır.” şeklindeki düzenleme ve zorunlu mali sorumluluk sigortası teminatı kapsamı dışında bulunan hallerin düzenlendiği 92/i maddesindeki “Bu Kanun çerçevesinde hazırlanan zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartları ve ekleri ile tanımlanan teminat içeriği dışında kalan talepler.” şeklindeki düzenleme Anayasa Mahkemesinin 17/07/2020 tarihinde 2019/40 E - 2020/40 K. sayılı kararı ile KTK’nın 90. maddesinin birinci cümlesinde yer alan “...ve bu Kanun çerçevesinde hazırlanan genel şartlarda…” ibaresi ile ikinci cümlesindeki “…ve genel şartlarda…” ibaresinin ve 92. maddesinin (i) bendinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararı ile zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamındaki tazminatların zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartlarına göre belirleneceğine dair düzenleme iptal edilmiştir.
T.C. Anayasası’nın 153/6. maddesinde, “Anayasa Mahkemesi kararları Resmî Gazetede hemen yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlar.” düzenlemesi mevcut olup, bu düzenlemenin doğal sonucu olarak Anayasa Mahkemesince bir kanun veya kanun hükmünde kararnamenin tümünün ya da bunların belirli hükümlerinin Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edildiğinin bilindiği halde görülmekte olan davaların Anayasa’ya aykırılığı saptanan kurallara göre görüşülüp çözümlenmesi, Anayasa’nın üstünlüğü prensibine ve hukuk devleti ilkesine aykırı düşeceği için uygun görülmeyeceği kabul edilmektedir. Anayasa Mahkemesinin somut norm denetimi neticesinde verdiği iptal kararlarının Resmî Gazetede yayımlanması ile sonuç doğuracağı ve eldeki tüm uyuşmazlıklara uygulanması gerektiği uyulması zorunlu yargısal içtihatlar ile kabul edilmiştir.
Anayasa Mahkemesinin 17/07/2020 tarihinde 2019/40 E - 2020/40 K. sayılı kararı ile KTK’nın 90. maddesinin birinci cümlesinde yer alan “...ve bu Kanun çerçevesinde hazırlanan genel şartlarda…” ibaresi ile ikinci cümlesindeki “…ve genel şartlarda…” ibaresinin ve 92. maddesinin (i) bendinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiş olması nedeniyle davacının zararının ve zararın kapsamının KTK’nın ve TBK’nın haksız fiile ilişkin hükümlerine ve Yargıtay uygulamalarına göre belirlenmesi gerekir.
25.02.2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 13.02.2011 tarihli 6111 sayılı Kanun’un 59. maddesi ile KTK’nın 98. maddesi değiştirilmiş, buna göre "trafik kazaları nedeniyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer resmi ve özel sağlık kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedellerinin kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacağı", geçici 1. maddesi ile de "Bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce meydana gelen trafik kazaları nedeniyle sunulan sağlık hizmet bedellerinin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacağı, söz konusu sağlık hizmet bedelleri için bu Kanun'un 59. maddesine göre belirlenen tutarın %20'sinden fazla olmamak üzere belirlenecek tutarın üç yıl süreyle ayrıca aktarılmasıyla anılan dönem için ilgili sigorta şirketleri ve Güvence Hesabının yükümlülüklerinin sona ereceği" öngörülmüştür. Sigorta şirketi, motorlu aracın işletilmesinden kaynaklanan kaza nedeniyle zarar görenlerin tedavisi için ödenen giderleri zorunlu olarak teminat altına alır. Sigorta şirketinin, işleten ve sürücünün yasadan ve sözleşmeden doğan bu yükümlülüğü, 6111 sayılı Kanun ile getirilen düzenleme ile sona erdirilmiş bulunmaktadır. KTK’nın 98. maddesinde belirtilen tedavi giderleri yönünden sorumluluğun dava dışı Sosyal Güvenlik Kurumuna geçmiştir.
Somut olayda, İtiraz Hakem Heyeti tarafından geçici iş göremezlik ve geçici bakıcı giderinden davalının sorumlu olmadığı kabul edilmiş ise de, yukarıda açıklandığı üzere geçici iş göremezlik ve geçici bakıcı gideri yönünden sigorta şirketlerinin sorumluluğu devam ettiğinden bu talepler yönünden ret kararı verilmesi doğru görülmemiştir. Dosya arasında bulunan 29.05.2019 tarihli SGK yazısında davacıya 1.454,48 TL geçici iş göremezlik ödemesi yapıldığı bildirildiğinden, hesaplanan tazminat miktarından ödenen bedel düşüldükten sonra bakiye kısmın hüküm altına alınması gerekirken yazılı şekilde hüküm tesis edilmiş olması doğru değildir. Kararın bu nedenle bozulması gerekir." denilerek bozma kararı verilmiştir.
B. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin 21.01.2023 tarihli ve KIT-/2023-163 sayısı ile belirtilen kararı ile; Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararına davalının itiraz ettiği, itirazın kısmen kabulü ile geçici iş göremezlik tazminatı ve geçici bakıcı giderinin reddine karar verildiği, tarafların kararı temyizi üzerine Yargıtay kararı ile geçici iş göremezlik tazminatı ve geçici bakıcı giderinden davalının sorumlu olduğu ve Sosyal Güvenlik Kurumunun davacıya ödediği geçici iş göremezlik tutarının düşülerek karar verilmesi gerektiği yönünde bozma kararı verildiği, bilirkişi raporunda geçici iş göremezlik tazminatının 16.626,57 TL olarak hesaplandığı ve Sosyal Güvenlik Kurumunun 1.454,58 TL ödeme yaptığı bu miktarın tenzili ile bakiye 15.372,09 TL geçici iş göremezlik tazminatının belirlendiği, Uyuşmazlık Hakem Heyetince SGK'ca yapılan ödeme düşülerek geçici iş göremezlik tazminatına hükmedildiği gerekçesiyle davalının itirazının reddine karar verilmiştir.
C. 2. Bozma kararı
1. İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 02.05.2023 tarih, 2023/4466 Esas, 2023/5801 Karar sayılı kararı ile;
"1. Dosya kapsamından, Dairemiz bozma ilamı öncesinde verilen İtiraz Hakem Heyeti kararında Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararına yönelik itirazın kısmen kabulü ile başvurunun kısmen kabulüne dair yeni hüküm kurulduğu anlaşılmakla; Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararı ortadan kaldırılmakla artık mevcut bir karar bulunmadığından İtiraz Hakem Heyetince bozma ilamı sonrası itirazlar değerlendirilerek sonucuna göre yeniden HMK'nun 297 nci maddesi hükmü gözetilerek infaza elverişli bir hüküm kurulması gerekirken itirazın reddine karar verilmekle yetinilmiş olması doğru değildir. Kararın bu nedenle bozulması gerekir.
2. Bozma neden ve şekline göre, davacı vekili ve davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir. " denilerek bozma kararı verilmiştir.
D. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararına davalının itiraz ettiği, itirazın kısmen kabulü ile geçici iş göremezlik tazminatı ve geçici bakıcı giderinin reddine karar verildiği, tarafların kararı temyizi üzerine Yargıtay kararı ile geçici iş göremezlik tazminatı ve geçici bakıcı giderinden davalının sorumlu olduğu ve Sosyal Güvenlik Kurumu'nun davacıya ödediği geçici iş göremezlik tutarının düşülerek karar verilmesi gerektiği yönünde bozma kararı verildiği, bilirkişi raporunda geçici iş göremezlik tazminatının 16.626,57 TL olarak hesaplandığı ve Sosyal Güvenlik Kurumunun 1.454,58 TL ödeme yaptığı bu miktarın tenzili ile bakiye 15.372,09 TL geçici iş göremezlik tazminatının belirlendiği, Uyuşmazlık Hakem Heyetince SGK'ca yapılan ödeme düşülerek geçici iş göremezlik tazminatına hükmedildiği gerekçesi ile davalının itirazının reddine karar verildiği, kararın tarafların temyizi üzerine bozma kararı sonrası Hakem Heyetince infaza elverişli hüküm kurulmadığı gerekçesi ile bozulduğu bu nedenle davalının itirazının reddine, Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararının kaldırılarak yeniden hüküm kurulmasına, başvurunun kabulüne, 115.916,55 TL sürekli iş göremezlik tazminatı, 15.372,09 TL geçici iş göremezlik tazminatı, 4.059,00 TL geçici bakıcı gideri tazminatının 21.03.2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; bozma kararı sonrasında güncel asgari ücret ve TRH 2010 Yaşam Tablosu ve progresif rant yöntemine göre hesaplama yapılması gerektiği gerekçeleri ile kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalı ... tarafından ZMMS Poliçesi ile teminat altına alınan aracın karıştığı 11.07.2018 tarihli trafik kazası sonucu yaralanıp malul kalan davacı yolcunun uğradığı sürekli iş göremezlik ve geçici iş göremezlik tazminatı ile geçici bakıcı gideri talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 51 ve 54 üncü maddesi, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 85,89,90,91 inci maddeleri, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 30 uncu maddesi ve Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik'in 16 ıncı maddesinin on üçüncü fıkrası, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 17 inci maddesi, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı, bilirkişi raporuna göre davanın ıslah edilmiş olmasına ve Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararına itiraz etmeyerek hesaplama yönteminin davacı tarafından kabul edilmiş olmasına göre davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan İtiraz Hakem Heyeti kararının ONANMASINA,
Aşağıda dökümü yazılı temyiz peşin harcının onama harcına mahsubuna,
Dosyanın mahkemeye gönderilmesine,23.10.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.