"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın ... yönünden kabulüne, diğer davalılar yönünden ise husumet nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare, davalı Hazine ile davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, Odunpazarı ilçesi, Yenidoğan Mahallesi 8957 ada 5 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı gösterilen kişilerin davalı yerin maliki olmadıklarını, Melek Gerçek ve arkadaşları vekili tarafından Hazine aleyhine açılan Kadastro Tespitine İtiraz davası sonucu ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 19.04.1961 tarihli ve 1958/736 Esas, 1961/79 Karar sayılı kararıyla açılan davanın reddine karar verildiğini ve kararın 10.01.2020 tarihinde kesinleştiğini, ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1958/736 Esas, 1961/79 Karar sayılı karar içeriğinde de belirtildiği üzere, yargılama aşaması devam ederken söz konusu taşınmazı ... 7367 sayılı Hazineden Belediyelere Devredilecek Arazi ve Arsalar Hakkındaki Kanun (7367 sayılı Kanun) uyarınca belediyeye devrettiğini, bu hâliyle de malikin müvekkili idare olduğunu, bu sebeplerle müvekkili idarenin doğru hasım olarak davaya dahil edilmesi gerektiğini, kamulaştırma bedeli olarak tespit edilen bedelin müvekkili belediyeye ödenmesi gerektiğini beyan etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 24.01.2012 tarihli ve 2010/932 Esas, 2012/9 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ile davalılardan ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonucunda, dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinde; dava konusu taşınmazın malik hanesinde “davalı” ibaresinin yazılı olup ifrazen 1374 ada 16 parselden geldiği, tutanakların incelenmesinde Hazine adına tespit edildiği; ancak bu parsel hakkında ... vd. tarafından tespite itiraz davası açıldığı, ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1958/736 Esas, 1961/79 Karar sayılı karar ile davanın reddine karar verildiğinden, mahkemece mülkiyet ihtilafına ilişkin bu kararın usulüne uygun olarak kesinleşip kesinleşmediği araştırılarak dava kesinleşmişse sonucuna göre taşınmazın Hazineye ait olduğu hususu gözönüne alınarak karar kesinleştirilmemişse taşınmazın mülkiyetinin çekişmeli hâlde bulunduğu kabul edilip mülkiyet çekişmesine ilişkin dosyada yer alan tüm davacılar veya ölü ise mirasçıların eldeki bu davaya davalı olarak dahil edilmeleri gerekirken bu şekilde bir araştırma yapılmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Birinci Karar
Mahkemenin 14.06.2016 tarihli ve 2015/396 Esas, 2016/303 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece yapılan temyiz incelemesi sonucunda, dava konusu taşınmazın malik hanesinde “davalı” ibaresinin yazılı olup ifrazen 1376 ada 16 parselden geldiği, kadastro tespit tutanağının incelenmesinde taşınmazın Hazine adına tespit edildiği ve ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1958/748 Esas sayılı dosyasında tespite itiraz davası açıldığı, bu dosyanın da ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1958/736 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verildiği, ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1958/736 Esas, 1961/79 Karar sayılı karar örneğinin incelenmesinde ise davanın Hazineye karşı açıldığı, Hazinenin taşınmazı 7367 sayılı Kanun uyarınca Belediyeye devrettiğinden bahisle Belediyenin davaya dahil olduğu ve sonrasında davanın reddine karar verildiği anlaşıldığından, eldeki bedel tespit tescil davasında doğru hasım tespit edilerek davaya dahil edip taraf teşkili sağlandıktan sonra karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verildiğinden, hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın ... yönünden kabulüne, diğer davalılar yönünden ise husumet nedeniyle reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare, davalı Hazine ile davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için belirlenen bedelin fahiş olduğunu, bedele ilişkin itirazlarının dikkate alınmadan karar verildiğini, davaya dahil edilen idareler Yargıtay bozma ilâmı doğrultusunda ve mahkemenin talebi üzerine davaya dahil edilmiş olup bu idarelere karşı doğrudan dava açılmamış davanın ilgili idarelere mahkemesince yöneltildiği ve mahkemesince gerçek hasmın resen tespit edilmesi gerektiği hususları gözetildiğinde yargılama neticesinde taşınmazın maliki olmaması sebebiyle davalı sıfatı bulunmadığı anlaşılanlar yönünden vekâlet ücretine hükmedilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu ve lehine vekâlet ücreti verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1958/736 esas 1961/79 sayılı kararında gayrimenkulün 7367 sayılı Kanun'a göre belediyeye devredilmiş olduğu belirtilmiş ise de 7367 sayılı Kanun'un 30.07.1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanunu ile yürürlükten kaldırıldığını, davaya konu taşınmazın belediyeye devredildiğine dair belge bulunmadığını, bu nedenle belirlenen bedelin Hazineye ödenmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
3. Davalı ... vekili katılma yolu ile temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için belirlenen bedel az olup fahiş olduğu yönündeki iddiaları kabul etmediklerini, Hazine vekilinin de temyizi yönünden ise yerel mahkemece bozma ilâmına uyularak doğru hasmın tespit edilmesi amacıyla önce Büyükşehir Belediyesi davaya dahil edilmiş ilgili idare Büyükşehir Belediyesinin 08.10.2021 tarihli cevabında; dava konusu taşınmazın ... Valiliği İl İdare Kurulunun 1994/1187 sayılı kararı ile Odunpazarı Belediye Başkanlığına devrinin yapıldığı bildirildiğinden taşınmazın ilçe belediyesine devredildiğinin bildirilmesi üzerine Odunpazarı Belediye Başkanlığının davaya dahil edildiğini, arsa bedelinin belirlenmesi açısından da bilirkişiler tarafından yeterli inceleme ve emsal araştırması yapılmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ile 12 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare, davalı Hazine ile davalı ... vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı idare ile davalı ... Başkanlığından peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine, davalı Hazine harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
06.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.