"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Ret
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın tapudan yol olarak terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı idare tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Kocaeli ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 653 (yeni 170 ada 25) parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın tapudan yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili dava konusu taşınmazın arsa vasfında olduğunu, acele el koyma dosyasında taşınmazın üzerindeki yapının detaylı incelenmediğini, bedelin düşük belirlendiğini, kamulaştırmadan arta kalan bölümde ciddi değer kaybı olduğunu ileri sürerek taşınmazın gerçek bedelinin belirlenmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece 13.05.2019 tarihli ve 2018/599 Esas, 2019/170 sayılı karar ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile dava konusu taşınmazın kamulaştırılan bölümünün tapudan yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve numarası belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 28.01.2020 tarihli ve 2019/1262 Esas, 2020/138 Karar sayılı kararıyla; arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek davalıya ödenmesine karar verilmesinin doğru olduğunu, bu hususta tarafların istinaf sebebi olarak ileri sürdüğü hususların yerinde görülmediğini, böylece mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V.BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A.Bozma Kararı
1. ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda, aynı kamulaştırma kapsamında dava konusu taşınmaza komşu olan 167 ada 28 parsel sayılı taşınmaza aynı değerlendirme yılı itibarıyla 382 TL/m² değer biçilip, Dairemiz denetiminden geçtiği gözetildiğinde, dava konusu taşınmaza 307 TL/m² değer biçilmesi inandırıcı görülmeyerek ek rapor alınıp sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi, dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan yapıların 2018 yılı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan Yapı Yaklaşık Birim Maliyetler hakkında tebliğe göre ve yıpranma payı da düşülmek suretiyle bedellerinin belirlenmesi gerekirken, yapıların niteliği ve üzerindeki ağaçların yaş, cins ve verim durumları gösterilmeden, acele el koyma dosyasında belirlenen yapı ve ağaç bedellerinin denetime olanak vermeyecek şekilde artırılması suretiyle eksik inceleme ile karar verilmesi, dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan 1.964,78 m²lik kısmının bedeline hükmedildiği halde bu kısmın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile ... adına tesciline karar verilmemesi, davacı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi ve bedelin derhal ödenmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru görülmediğinden Bölge Adliye Mahkemesinin esastan ret kararı ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesince bozma ilamına uyularak araştırma ve inceleme yapılmış, ek bilirkişi raporu ile tespit edilen bedel üzerinden ortaya çıkan fark bedelin idarece depo edilmemesi nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde verilen sürelerin usulüne uygun olmadığını, usul ekonomisinin gözetilmesi gerektiğini ileri sürerek mahkeme kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma bedelinin tespiti ve idare adına tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Tespit edilen kamulaştırma bedelinin bloke edilmesi için davacı idare vekiline verilen süreler içerisinde kamulaştırma bedeli depo edilmemiş ise de, sunulan banka dekontuna göre davacı idarenin Mahkemenin karar tarihinden sonra 09.09.2022 tarihinde depo kararını yerine getirdiği anlaşıldığından, usul ekonomisi gözetilerek davalı tarafın işin esasına girilerek karar verilmesini isteyip istemediği yönünden beyanı da alınmak suretiyle sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan temyiz olunan ... 2.Asliye Hukuk Mahkemesi
kararının BOZULMASINA,
23.03.3023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.