"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinine ilişkin asıl ve birleştirilen davalarda verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl ve birleştirilen davaların kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare ve davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 197 parsel (ifrazen 2372 parsel) sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 17.11.2014 tarihli ve 2014/187 Esas, 2014/710 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 17.11.2014 tarihli ve 2014/187 Esas, 2014/710 Karar sayılı karşı süresi içinde davacı vekili ile davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Kapatılan 18. Hukuk Dairesi tarafından yapılan inceleme sonucunda, hükme esas alınan bilirkişi raporu ve ... İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünce gönderilen veri cetveline göre münavebeye alınan nohutun gelir getirmediği anlaşıldığı halde münavebe planına dahil edilerek eksik bedele hükmedilmesi, dosyadaki kıymet takdir raporu bulunmamakla birlikte, takdir komisyonu enkazın mal sahibine ait olduğunu belirtmiş, mal sahibi de buna itiraz etmemiş ve dava konusu yapmamış ise enkaz değerinin tespiti ile kamulaştırma bedelinden düşülmesi gerektiği böyle bir durum yoksa enkaz, belirlenen bedelden düşülemeyeceğinden Mahkemece, mal sahibinin enkazı alıp almadığı, isteyip istemediği belirlenerek, enkazın mal sahibi tarafından alındığının anlaşılması halinde enkazın tespit edilen kamulaştırma bedelinden düşürülmesi, aksi halde düşülmemesi gerekirken, yeterli araştırma yapılmadan enkaz bedelinin düşülmesine karar verilmesi, ve davacı idarenin tapu maliki ölü ... ve ... hakkında dava açtığı anlaşıldığından, yalnızca adı geçen davalılar yönünden paylarına düşen bedelin tespiti yapılarak bu bölüme ait tapunun iptali gerekirken, haklarında dava açılmayan malikleri de kapsar şekilde bedel tespiti yapılıp tapularının iptali doğru görülmediğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin 24.06.2020 tarihli ve 2019/68 Esas, 2020/136 Karar sayılı kararı ile bedel depo edilmediğinden davanın usulden reddine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 30.06.2020 tarihli ve 2017/209 Esas, 2020/231 Karar sayılı karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda, tespit edilen kamulaştırma bedelinin bloke edilmesi için davacı idare vekiline verilen süreler içerisinde kamulaştırma bedeli depo edilmemiş ise de, temyiz dilekçesi ekinde sunulan banka dekontuna göre davacı idarenin depo kararını yerine getirdiği anlaşıldığından, taraflara davanın esası hakkında beyanları sorularak ve usul ekonomisi de gözetilerek işin esasına girilip sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Verilen Son Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl ve birleştirilen davaların kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; tespit edilen kamulaştırma bedelinin çok yüksek olduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli olmadığını, taşınmazın gerçek karşılığının belirlenmemiş olduğunu ileri sürerek kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; tespit edilen bedele uygulanan faiz oranının düşük olduğunu, ilk karar tarihinden günümüze enflasyon oranında güncelleme yapılması gerektiğini, taşınmazın değerinin düşük tespit edildiğini, eksik, hatalı inceleme ile karar verildiğini, kapitalizasyon faizinin %4, objektif değer artış oranının ise %300-500 oranında alınması gerektiğini ileri sürerek kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kuru tarım arazisi niteliğindeki ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 197 parsel (ifrazen 2372 parsel) sayılı taşınmazın zemininin 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net geliri üzerinden bilimsel yolla değerinin tespit edilmesinde, bedele uygulanan faiz ve kapitalizasyon faizi ile objektif değer artışı oranında bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ve davalı ... vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
13.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.