"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1955 Esas, 2022/2124 Karar
KARAR : Kısmen Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinde geçen kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Bursa ili, Mustafakemalpaşa ilçesi, ... Mahallesi 1517, 1555, 1589 ve 1682 parsel sayılı taşınmazların ... Gölü suları altında kaldıklarını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin davalı idareden tahsilini ve ecrimisil talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekilinin cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın sular altında kalmasında idarenin herhangi bir haksız fiili mevcut olmadığını, bu durumun gölün doğal yapısından kaynaklandığını, 70'li yıllarda bu toprakların çiftçiye bedelsiz dağıtımı sonucunda ortaya çıktığını, DSİ'ye sorulmadığını, kamulaştırmasız el atma olmadığından haksız açılan davanın reddi ile yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne ve el atma tazminatının davalı taraftan tahsil edilerek davacıya ödenmesine, ecrimisil talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile sulu tarım arazi niteliğindeki taşınmaza zirai net gelir yöntemine göre değer biçilmesi %4 oranında kapitalizasyon faizi uygulanması yerleşik içtihatlara göre uygun olup, taşınmazların gerçek değerine ulaşması için objektif değer artış oranı uygulanmasının uygun olduğu, resmi verilerin dava tarihine göre alındığı, ecrimisil talebi yönünden mahkemenin ret gerekçesi davalı kurumun kötü niyeti olmadığından bahisle reddolduğundan bu gerekçe yerinde değilse de davalı dava konusu yeri 26.01.2018 tarihinde edinmiş olup, ancak taşınmazın sahibi olduktan sonraki dönemler için ecrimisil tazminatı talep edebileceği ve davanın da 02.04.2018 tarihinde açıldığı gözetildiğinde bu kısa süre içinde dava konusu yerde ürüm ekimi ve hasadı yapılamayacağından ecrimisil talebinin reddi sonuç olarak yerinde olduğu, ancak mahkemece dava konusu yere el atma tarihinin 1983 yılından sonra olması sebebiyle nispi harç ve vekâlet ücretini hükmetmiş ise de davalı vekilinin bu hususa yönelik istinafında bahsettiği üzere gerekçeli kararın üçüncü sayfasında dava şartı olarak uzlaşma şartı irdelenirken seddenin 1970 yılında yapıldığını belirttiğinden el atma tarihi 1983'ten önce olduğundan maktu vekâlet ücreti ve maktu harç verilmesi gerekirken nispi harç ve vekâlet ücretine ilişkin hüküm kurulması doğru görülmediğinden vekâlet ücreti ve harç yönünden hüküm düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu taşınmazın yüzölçümü 5000 m² olmasına rağmen, hatalı hesaplama yapılmak suretiyle fazlaya hükmedilmesi, dava tarihi olan 16.10.2018 tarihinden itibaren faiz işletilmesi gerekirken faizin maddi hata sonucu 02.04.2018 tarihinden başlatılması, ecrimisil bedelinin 23.143,05 TL olarak ıslah edildiği ve bu talep reddedildiğinden, reddedilen 23.143,05 TL ecrimisil bedeli üzerinden vekalet ücreti hesaplanması gerekirken, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 13 üncü maddesinin ikinci fıkrası gereğince 1.000,00 TL vekâlet ücretine hükmedilmesinin doğru görülmediği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne, el atma tazminatının davalı taraftan tahsil edilerek davacıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davacı adına olan tapu kaydının iptali ile taşınmaz su altında kaldığından davalı kurum lehine tapudan terkinine ve ecrimisil tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; el atma olgusunun gerçekleşmediğini çünkü fiilen ve sürekli el atmanın olmadığını, sedde ve baraj olmasa dahi taşınmazın su altında kalacağının raporda belirtildiğini, Uluabat Gölünün doğal bir oluşum olup bölgedeki yağışa bağlı olarak göldeki su seviyesinin değiştiğini, üretim masraflarının mutlak surette brüt gelirin 1/3'ü oranında alınmaması gerektiğini, uygulanan kapitalizasyon faiz oranının doğru olmadığını, toplulaştırma işlemi bekletici mesele yapılarak toplulaştırma işlemi tamamlanıncaya kadar davanın bekletilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararı.
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkan bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.