"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, kesinlik, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... Aşağı Mahallesi 291 ada 7 ve 278 ada 42 parselde kayıtlı taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ile davacı idare adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; bilirkişi raporu alınarak hak ve hakkaniyete uygun kamulaştırma bedeli belirlenmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporlarında ... ilçesi, ... Mahallesinde bulunan 186 ada 22 parsel sayılı, içinde iki katlı ev bulunan, ilgisi olmayan bir parselin emsal alınarak, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin hatalı ve yanlı olarak yüksek bedelli arsa hesaplandığını, kamulaştırma alanındaki parsellerin, ... ili, ... ve ... ilçelerinin sınırları içinde bulunmakta olduğunu, kısmen ve tamamen kamulaştırılacak bütün taşınmazların her iki ilçe belediyesinin nazım ve uygulama imar planı sınırları dışında kaldığının saptandığını, belde belediyeleri tarafından yapılmış ve usulüne göre onaylanarak yürürlüğe konulmuş uygulama imar planlarının olmadığını, belde belediyelerinin sınırları içinde kalan ve fiilen iskana ayrılmamış parsellerin tamamının tarım arazisi olarak kullanılmakta olduğunu veya boş bırakıldığını, söz konusu parsellerin arsa kabul edilmemesi gerektiğini, taşınmazların bulunduğu yerin etrafının meskun olmamasının, belediye tarafından sunulan yol, su, toplu taşıma, aydınlatma, kanalizasyon gibi hizmetlerden tam olarak yararlanmamasının arsa sınıfında olmadığının kanıtı olduğunu ileri sürmüştür.
2. Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; ağaçların yaşının hatalı değerlendirilmesinin davalının taşınmazının değerini düşürdüğünü, hakkaniyete uygun bir kamulaştırma bedeli belirlenmesini engellediğini, dava konusu 291 ada 7 parsel sayılı taşınmazda bulunan ceviz, kiraz ve badem ağaçlarının 12-13 yaşında olduğunu, dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgede kamulaştırma işlemlerinin 2014 yılında başladığını, bilirkişilerce dava konusu taşınmazın 2009-2010-2011-2012-2013 tarihlerindeki renkli uydu görüntülerinden ağaçların yaşının tespit edilebileceğini, ayrıca dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan kısmına uygulanan %13,43'lük değer düşüklüğü oranına da itiraz ettiklerini, kamulaştırılan taşınmazın % 50'den fazlasının kamulaştırılmakta olduğunu, davalının taşınmazının alt tarafında bulunan yolun sular altında kalacağını, bu hususun da taşınmazdan elde edilen ürünlerin üretimi, hasatı ve nakliyesinde davalının oldukça zorlanmasına sebebiyet vereceğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki ... ili, ... ilçesi, .../Aşağı Mahallesi 278 ada 42 parsel sayılı taşınmaza, 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin (g) bendi uyarınca kamulaştırma gününden önceki özel amacı olmayan emsalin satış değeri alınarak, emsalin ve dava konusu taşınmazın birbirlerine üstünlük oranları tartışılıp, değerlendirme tarihi itibarıyla dava konusu taşınmazın ve satışı tarihi itibarıyla somut emsalin imar planı içerisinde kadastro parseli olup, düzenleme ortaklık payı düşülmemiş olması değerlendirilerek; kapama karışık meyve bahçesi niteliğindeki dava konusu ... ili, ... ilçesi, .../Aşağı Mahallesi 291 ada 7 parsel sayılı taşınmaza %4 kapitalizasyon faizi uygulanmak suretiyle, İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine dayanılarak 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması hâlinde getireceği net geliri esas alınarak, yasal koşulları oluşmadığından objektif değer artışı uygulanmaksızın değer biçilmesinde ve kamulaştırılan taşınmazların tapusunun iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; değer kaybı oranının düşük belirlendiği iddialarını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci ve 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.