"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında
İLK DERECE MAHKEMESİ : Haymana Asliye Hukuk Mahkemesi
Asıl dava taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili istemi, karşı dava ise kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil istemine ilişkin olup yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince taraf vekillerinin istinaf itirazlarının ecrimisil talebi yönünden miktar itibarıyla reddine, diğer yönlerden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı-karşı davalı idare vekili dava dilekçesinde; Ankara ili, Haymana ilçesi, Evliyafakı Mahallesi 1601 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-karşı davalı cevap ve karşı dava dilekçesinde hakkaniyete uygun kamulaştırma bedelinin tespiti ile dava konusu taşınmaza karşı davalı idare vekili tarafından kamulaştırma yapılmadan el atılmış olduğundan el atma nedeniyle tazminat ve taşınmazı 2015 yılından itibaren kullanamadıklarından ecrimisil bedelinin tahsiline karar verilmesini talep etmektedir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin bloke ettirilerek davalı tarafa derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline, karşı davada ise kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat talebi konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, Ecrimisil talebinin ise kabulüne, karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı-karşı davacı idare vekili istinaf dilekçesinde; taşınmaz bedelinin yüksek belirlendiğini zira tarım verilerine uyulmadığını, taşınmazın kuru arazi vasfında olduğunu, uygulanan münavebenin ve kapitalizasyon faiz oranının da yanlış olduğunu, bedel tespit tescil davası yönünden idare lehine de vekalet ücretine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
Davalı-karşı davacı vekili istinaf dilekçesinde; bedelin az belirlendiğini, taşınmaz yerleşim yerlerine yakın olduğu halde bu durumun göz önüne alınmadığını, objektif değer artışı uygulanması gerektiğini, masraf kalemlerinin yüksek alındığını, ecrimisil isteminin kabul edilmesi ve karşı davada nispi vekalet ücretine karar verilmesi gerektiğini, ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; arazi niteliğindeki taşınmaza net gelir metoduna göre değer biçilmesinin ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek davalıya ödenmesine karar verilmesinin doğru olduğunu ancak; sulu arazide münavebeye alınan kavunun verim miktarı yönünden ek rapor alınarak belirlenen 20,99 TL/m² birim bedeli üzerinde kamulaştırma bedeli belirlenmek ve dava konusu taşınmazın davacı idare adına tapuya tescili talep edildiğinden taşınmazın davacı idare adına tapuya tesciline karar verilmek suretiyle ve Bölge Adliye Mahkemesince 11.01.2021 tarihli ara kararı ile bedelin ödenmesine karar verildiği gözetilerek ödeme ve faize ilişkin bentler düzeltilerek 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'un(6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin 3 numaralı alt bendi gereğince ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında karar verilmiş, ecrimisil yönünden istinaf incelemesine konu edilen mahkeme kararı ile kabul edilen tutar 6100 sayılı Kanun'un 341 inci maddesinin ikinci fıkrasında kesinlik sınırı olarak belirlenen 5.390,00 TL'den aşağı olduğundan, aynı Kanun'un 352. maddesi uyarınca taraf vekillerinin istinaf başvuru dilekçelerinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı-karşı davalı idare vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ile resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
Davalı-karşı davacı vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler yanında faiz oranının çok düşük kaldığı, belirlenen kamulaştırma bedelinin enflasyon karşısında eridiği resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesi, adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesi, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usûl ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasın yer olmadığına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,09.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.