"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/137 Esas, 2022/99 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına yol olarak terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 28.11.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davacı idare vekili Avukat Ahmet Kına gelmiş, davalı vekili duruşmaya katılmamıştır.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, Sorgun ilçesi, ... köyü (eski 1275) yeni 1809 parsel sayılı taşınmazın bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili ile tapudan yol olarak terkini talep edilmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; kamulaştırılan yerde akaryakıt istasyonu ve zahirecilik ile ilgili depo sahası olduğunu, davalının ticari faaliyetlerini yürüttüğü bir yer olduğunu, tarla vasfında olmadığını, kamulaştırılacak alan dışında kalan yerin ticari ve sınai değeri üzerinden kamulaştırılması ve kamulaştırılan taşınmazın ticari işletme olarak yıllık net geliri esas alınıp zemin ile üzerindeki yapıların bedeli eklenerek değerin tespit edilmesi gerektiğini, çekme mesafeleri göz önünde bulundurulduğunda işletmenin faaliyetini sürdürmesi mümkün olmadığını, bu nedenle işletmenin zemininin tamamının kamulaştırılması gerektiği ileri sürülmüştür.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 08.05.2014 tarihli ve 2012/554 Esas, 2014/229 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı idare lehine yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 08.05.2014 tarihli ve 2012/554 Esas, 2014/229 Karar Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu taşınmazın arsa vasfına göre 20.11.2023 tarihli rapordaki m² değeri üzerinden zemine değer biçilmesi; akaryakıt istasyonu olarak kullanılan taşınmazın mevzuat gereği yol yapım işi başladıktan sonra bu şekilde kullanımına devam edemeyeceği gözetildiğinde taşınmazdaki yapıların çekme mesafesi dışında kalanlarınında başka amaçla kullanılıp kullanılamayacağı araştırılarak kmaulaştırılmasının gerekip gerekmediğinin araştırılması gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin 08.12.2017 tarihli ve 2016/134 Esas, 2017/822 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 08.12.2017 tarihli ve 2016/134 Esas, 2017/822 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; zemin bedelinin, yakıt tankları, akaryakıt pompaları, elektrik tesisatı, makine ve teçhizatının taşınması mümkün olanların demontaj, nakliye ve montaj bedellerinin uygun olduğu, ancak bedeli verilecek yapılara dava tarihi olan 2012 bayındırlık birim fiyatları üzerinden değer biçilmesi gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Son Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, davalı lehine ilk kararla hükmedilen 1500,00 TL vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, rapora itirazları olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; hükme esas alınan raporun hatalı olduğunu, taşınmazın vasfılandırılmasının hatalı olduğunu, bozma ilamı ile kapatılmış mevzularla ilgilide işlem tesis edildiğini, keşif sonrası düzenlenen kadastro teknisyeni raporuna katılmadıklarını, sadece ölçüm yapmakla yetinildiğini oysa idari bina ve kamulaştırma hattı arasındaki mesafenin belirlenmesi ve pompaların, havuz ve deponun kamulaştırma hattında kaldığının tespitinin yapılması gerektiğini, arsa bedelinin belirlenmesinin doğru olmadığını, uygun emsal incelenmediğini, nakliye bedelinin hesaplanmadığını, aynı mahaldeki akaryakıt istasyonları dikkate alınarak ve hak kaybı gözetilerek hesaplama yapılması gerekitğini, diğer hesap kalemlerinin de eksik belirlendiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, yapı bedellerinin ikincibozma ilamına uygun hesaplandığı, bozma ilamları ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; taraf vekillerinin temyiz itirazları kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
28.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.