"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1980 Esas, 2022/2232 Karar
KARAR : Esastan ret/Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 24. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/310 Esas, 2022/221 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın davalı ... yönünden kabulüne, davalı ... yönünden husumetten reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın, her iki davalı idare yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idareler vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı ... vekilinin başvurusunun esastan reddine, davalı ... vekilinin başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulması suretiyle, davanın davalı ... yönünden husumetten reddine, davalı ... yönünden kabulüne karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idareler vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,
Miktar veya her paydaş için değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın her paydaş için değeri kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun'un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun'un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
Davacılar ..., ..., ..., ..., ... ve ... yönünden hüküm altına alınan bedel Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibarıyla kesinlik sınırı olan 107.090,00 TL'nin altında kaldığı anlaşılmakla, işbu davacılar yönünden davalı idareler vekillerinin temyiz dilekçelerinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı idareler vekillerinin, davacılar ... ve ... ile ilgili olarak gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Ankara ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 91758 ada 8 parsel sayılı taşınmaza fiilen oto pazarı alanı olarak el atıldığından. bedelinin kamu alacaklarına uygulanacak en yüksek faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza fiilen el atmadıklarını, sorumluluğun ilçe belediyesine ait olduğunu, uzlaşma başvurusunda bulunulmadığını, 1/5000 ölçekli imar planının iptal edildiğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın otopazarı olarak hissedarlar tarafından kiraya verilen 3. kişi tarafından kullanıldığını, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının sorumlu olduğunu, davanın idari yargıda görülmesi gerektiğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. nin
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne taşınmaz bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idarelerden alınarak davacılara verilmesine, bedeline hükmedilen taşınmazın davacılar hisselerinin tapusunun iptali ve davacı idareler adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idareler vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; idari yargının görevli olduğunu, idarelerince taşınmaza fiilen el atılmadığını, bedelin yüksek belirlendiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; parselin yüzölçümü itibarıyla çok büyük olması nedeniyle ilçe belediyesinin sorumluluğunun bulunmadığını, metrakere birim bedeline ilişkin itirazlarının karşılanmadığını, taşınmazın hissedarların bir kısmı tarafından 3. kişiye kiraya verildiğini ve otopazarı olarak kullanıldığını, belediye tarafından kiraya verilmediğini, ruhsatın iptali nedeniyle otopazarını işleten şirketin de dava konusu yeri terk ettiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı ... tarafından oto pazarı işletme belgesinin iptal edildiği ve kullanıcı tarafından taşınmazın boşaltıldığı, yapılan keşif sonucunda taşınmaza fiilen el atmaya son verildiği anlaşılmış olduğundan, dava konusu 91758 ada 8 parsel sayılı taşınmazın en son yapılan 1/5000 ölçekli nazım imar planının kesinleşen yargı kararı ile iptal edildiği ancak 2013 onay tarihli 1/1000 ölçekli en son onaylanan imar planının yürürlükte olduğu ve özel spor alanı kullanımında bulunduğu ancak plan gereğince minimum ifraz koşulu 5.000 m² olduğundan davacıların müstakil imar hakkı bulunmadığı ve fiili el atmanın varlığı kabul edilerek, dava konusu alanın 30.000 m² den büyük oluşu nedeniyle taşınmazın tamamından davalı ... Başkanlığının sorumlu olduğunun kabulü ile davalı ... yönünden davanın reddine, davalı ... yönünden ise kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile her iki idare yönünden de davanın kabulüne karar verilmiş olması nedeniyle, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idareler vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; fiili ve hukuki el atmalarının bulunmadığını, taşınmazın kamuya özgülenmiş donatı alanı olmadığını, özel spor alanı olduğunu, m² değerinin piyasa rayicinden % 10 oranında daha fazla belirlenidğini, harcın maktu olarak hüküm altına alınması gerektiğini beyan ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekcesinde özetle; lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu malikleri ile davalı idareler arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) Ek Madde-1 inci maddesi ile 26.11.2020 tarihli ve 32025 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 7421 sayılı Kanun'un 2 nci maddesi ile Ek Madde-1 in maddesinin birinci fıkrasına eklenen cümlesi.
3. 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi doğru olup, hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda tespit edilen metrekare birim fiyatı Dairemiz denetimden geçen dosyalar ile uyumludur.
3. Dava konusu taşınmazın bir bölümünün, hissedarların bir kısmının 3. kişiye kiraya verilmesi suretiyle oto pazarı olarak kullanıldığı, dava derdest iken davalı ... tarafından ruhsatın iptal edilmesi nedeniyle taşınmazın boşaltılmış olduğu, taşınmazın halihazırda yürürlükte bulunan 2013 yılı onaylı 1/1000 ölçekli imar planında “özel spor alanı” olarak planlanmış olması nedeniyle, taşınmaza fiiilen el atılmamış olsa dahi mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlanması nedeniyle kamulaştırmasız el atma olgusunun gerçekleştiğinin kabulü ile Keçiören Blediye Başkanlığı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak, bedelin tamamının Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığından alınması yönünde yeniden esas hakkında karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
4. Davalı ... lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi yerindedir.
5. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre, davalı ... vekilinin tüm, davalı ... vekilinin ise aşağıdaki paragraf haricindeki sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
6. 16.11.2022 tarihinde kabul edilerek 26.11.2022 tarihli ve 32025 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7421 sayılı Kanun’un 5 inci maddesi ile 2942 sayılı Kanun’a eklenen ek madde 4’ün son fıkrasındaki; “Bu Kanun kapsamında açılan davalarda verilen bedel ve tazminat kararlarına ilişkin mahkeme ve icra harçları davalı idare tarafından ödenmek üzere maktu olarak belirlenir.” hükmü gereğince maktu harca hükmedilmesi gerekirken, nispi harcın hüküm altına alınmış olması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davalı İdareler Vekillerinin Temyiz Taleplerinin, Davacılar ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ya İlişkin Temyiz Talepleri Yönünden
Davalı idareler vekillerinin temyiz dilekçelerinin miktar yönünden REDDİNE,
B. Davalı İdareler Vekillerinin, Davacılar ... ve ...'ye İlişkin Temyiz Talepleri Yönünden
1. Davalı ... vekilinin tüm davalı ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının (6) numaralı bendinin çıkartılmasına, yerine “Alınması gereken 80,70 TL harcın, peşin ve ıslah harcından mahsubu ile bakiye peşin ve ıslah harcının davacılara iadesine” cümlesinin, devamla (8) nolu bendin çıkartılmasına, yerine “ Davacı tarafından karşılanan 80,70 TL ilk masraf, 2.200,00 TL bilirkişi ücreti, 733,90 TL keşif harcı, 530,00 TL keşif araç ücreti ve 263,80TL posta ücreti olmak üzere toplam 3.808,40 TL yargılama giderinin davalı ... Başkanlığından alınarak davacılara verilmesine,” cümlesinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.