"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/24 Esas, 2022/410 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan muhdesat bedelinin tespiti ve kamulaştırılan muhdesatın davacı idareye ait olduğunun tespiti davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,
6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında göre; bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar mülga 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 ... Kanun) 26.9.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 444 üncü madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
1086 ... Kanun'un 26.09.2004 gün ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 433 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca bir taraf süresinde temyiz isteğinde bulunmamış olsa bile karşı tarafın temyiz dilekçesinin kendisine tebliğinden itibaren 10 günlük süre içerisinde karşı temyiz isteğinde bulunması mümkündür.
Dosya içeriğine göre, davalı taraf gerekçeli kararın tebliği sonrası yasal süresi içerisinde temyiz talebinde bulunmamış, davacı idare vekilinin temyiz dilekçesinin 21.01.2023 tarihinde tebliği üzerine 03.02.2023 tarihli dilekçesinde katılma yolu ile temyiz talebinde bulunmuştur. Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde katılma yoluyla temyiz dilekçesinin 10 günlük yasal süresinden sonra verildiği anlaşılmakla; davalılar vekilinin temyiz dilekçesinin süre aşımı nedeniyle reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı idare vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Antalya ili, Muratpaşa ilçesi, ... Mahallesi eski 547 parsel ... taşınmaz üzerindeki davalılara ait olan yapı ve muhdesatların asgari levazım bedeli ile ağaç bedellerinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesine ekli kamulaştırma belgelerinde davalılara ait muhdesatın eksik ve hatalı olarak belirlendiğini, dilekçesinde belirtildiği gibi muhdesat ve ağaçlara ilişkin yapılan maddi hatanın yargılama sırasında yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesinde dikkate alınmasını talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 09.07.2014 tarihli ve 2011/442 Esas, 2014/287 Karar ... kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin 09.07.2014 tarihli ve 2011/442 Esas, 2014/287 Karar ... kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesince yapılan temyiz incelemesi sonucu; davalı ...'a ait 2510,61 m²lik plastik seranın 547 nolu parselde kalan kısmı 1550 m² olup, bu seranın 2004 yılından sonra yapıldığı gerekçesi ile asgari levazım bedeline hükmedilmiş ise de sözü edilen seranın 960,61 m²'lik bölümünün 546 parsel ... taşınmazda kaldığı ve Antalya 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/403 Esas, 2013/379 Karar ... dosyasında alınan bilirkişi raporunda dava tarihi itibarıyla 8 yıllık olduğu belirtildiğine göre ilgili dosya mahkemesinden getirtilip seranın yapım yılı ile ilgili çelişki giderilmeden eldeki dosyada 4 yaşında olduğu gerekçesi ile değerlendirme yapılarak asgari levazım bedeline hükmedilmiş olması, dava konusu taşınmaz üzerindeki ağaçların yaş ve cinslerine göre 2011 yılı itibarıyla rayiç fiyatlarını gösterir listenin Tarım ve Orman İl Müdürlüğünden getirtilip bilirkişi raporunun denetlenmemiş olması, yargılama aşamasında davalının enkazı kabul etmediklerine dair beyanları dikkate alınarak mahkemece bilirkişi kurulundan bu hususta ek rapor alınması gerekirken, davalı ...'a ait seranın değerinden enkaz bedelini düşen bilirkişi raporuna göre karar verilmesi, dava konusu taşınmazın üzerinde bulunan davalı ...'a ait 80 metre derinliğindeki sondaja ilişkin fiyatların Tarım ve Orman İl Müdürlüğünden getirtilip bilirkişi raporunun denetlenmemiş olması ve 27.02.2012 tarihinden karar tarihine kadar tespit edilen kamulaştırma bedeline faiz uygulanması gerekirken, faizin 26.02.2012 gününden başlatılması doğru görülmediğinden karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; kamulaştırma bedeline 27.02.2012 tarihinden ikinci karar tarihine kadar yasal faiz işletilmesinin hatalı olup davalılar ... ve ... yönünden bedel azaldığından ilk karar tarihine kadar yasal faiz işletilmesi gerektiğini, fazla depo edilen kamulaştırma bedeli ile fazla depo edilen yasal faizinin iadesine karar verilmesi gerektiğini, ağaçlar için belirlenen bedelin yüksek olduğunu, sondaj bedelinin yüksek hesaplandığını, bina yıpranma payları ile yıpranma payı gruplarının hatalı belirlendiğini ve müvekkili idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, muhdesat kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 ... Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi ve 19 uncu maddesi
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı idare vekilinin aşağıdaki bendin dışında ileri sürdüğü temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
4. Buna karşın, davalılardan ... ve ... yönünden bozma sonrası bedel azaldığından adı geçen davalılar yönünden hükmedilen bedele 27.02.2012 tarihinden ilk karar tarihi olan 09.07.2014 tarihine kadar yasal faiz işletilmesine karar verilmesi gerekirken, infazda tereddüt uyandıracak şekilde faiz işletilecek bedel gösterilmeden son karar tarihine kadar yasal faize hükmedilmesi ve bu davalılar adına fazla depo edilen bedellerin iadesine karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi yerinde değildir.
5. Davalılar ... ve ... yönünden ise ilk kararla hükmedilen bedele 27.02.2012 tarihinden ilk karar tarihi olan 07.07.2014 tarihine kadar, bozma sonrası artan bakiye bedele ise 27.02.2012 tarihinden son karar tarihine yasal faiz işletilmesi ve fazla depo edilen bedellerin iadesine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde faiz işletilecek bedel gösterilmeden son karar tarihine kadar yasal faize hükmedilmesi bozmayı gerektirmiştir.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davalıların Temyizi Yönünden
Davalılar vekilinin temyiz dilekçesinin süre aşımı nedeniyle REDDİNE,
B. Davacı İdare Vekilinin Temyizi Yönünden
1. Davacı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı tarafın temyiz isteminin kısmen kabulü ile gerekçeli kararın hüküm fıkrasının; (1) numaralı bendindeki “TESPİTİNE” kelimesinden sonra gelen kısmın hükümden çıkartılmasına, yerine “a) Davalı ... yönünden bozma sonrası bedel azaldığından ... lehine hükmedilen 29.539,26 TL bedele 27.02.2012 tarihinden ilk karar tarihi olan 09.07.2014 tarihine kadar yasal faiz işletilmesine ve davalı adına bozma öncesi 53.097,16 TL depo edildiği anlaşılmakla fazla depo edilen 23.557,90 TL’nin varsa işlemiş nemaları ile birlikte adı geçen davalıdan alınarak davacı idareye iadesine,
b) Davalı ... yönünden bozma sonrası bedel azaldığından ... lehine hükmedilen 195.228,90 TL bedele 27.02.2012 tarihinden ilk karar tarihi olan 09.07.2014 tarihine kadar yasal faiz işletilmesine ve davalı adına bozma öncesi 259.223,18 TL depo edildiği anlaşılmakla fazla depo edilen 63.994,28 TL’nin varsa işlemiş nemaları ile birlikte adı geçen davalıdan alınarak davacı idareye iadesine,
c) Davalı ... yönünden ise ilk kararla hükmedilen 54.266,56 TL bedele 27.02.2012 tarihinden ilk karar tarihi olan 09.07.2014 tarihine kadar, bozma sonrası artan bakiye 20.619,44 TL bedele ise 27.02.2012 tarihinden son karar tarihi 09.11.2022 tarihine kadar yasal faiz işletilmesine ve davalı adına bozma öncesi 65.827,57 TL ile bozma sonrası ise 40.264,96 TL olmak üzere toplam 106.092,53 TL depo edildiği anlaşılmakla fazla depo edilen 31.206,53 TL’nin varsa işlemiş nemaları ile birlikte adı geçen davalıdan alınarak davacı idareye iadesine,
d) Davalı ... yönünden ise ilk kararla hükmedilen 189.155,32 TL bedele 27.02.2012 tarihinden ilk karar tarihi olan 09.07.2014 tarihine kadar, bozma sonrası artan bakiye 33.728,24 TL bedele ise 27.02.2012 tarihinden son karar tarihi 09.11.2022 tarihine kadar yasal faiz işletilmesine ve davalı adına bozma öncesi 229.453,18 TL ile bozma sonrası ise 65.863,40 TL olmak üzere toplam 295.316,58 TL depo edildiği anlaşılmakla fazla depo edilen 72.433,02 TL’nin varsa işlemiş nemaları ile birlikte adı geçen davalıdan alınarak davacı idareye iadesine," bentlerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idareden ve davalılar ... vd.'den peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine,
13.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.