"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/213 Esas, 2022/536 Karar
KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasındaki imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığının artırılması davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi eski 552 parsel sayılı taşınmazda 13.02.1989 tarihinde tapuya tescil edilen imar uygulaması ile kendi payı ile murislerinden gelen payının 65 metrekaresinin bedele dönüştüğünü,her türlü talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile bedele dönüşen kısım için takdir edilen bedelinin artırılarak, bu bedele ödeme yapılmış olması halinde ödeme tarihinden, ödeme yapılmamışsa dava tarihinden itibaren yasal faiz uygulanarak davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle görev itirazında bulunarak görevli yargı yerinin İdari Yargı olması nedeniyle görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini, ayrıca 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 35 inci maddesi hükmüne istinaden davalı ... tarafından imar uygulaması yapıldığını ileri sürerek haksız açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 09.09.2021 tarihli ve 2021/225 Esas, 2021/213 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz istemindi temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 6745 sayılı Kanun'un 35 nci maddesi ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen geçici 12 nci maddesi uyarınca uygulamanın tapuda tescil edildiği tarih değerlendirme tarihi olarak esas alınıp, emsal karşılaştırması sonucu tespit edilen bedelin, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosuna göre dava tarihine güncellenmesi suretiyle değer biçilmesinde yöntem itibarıyla bir isabetsizlik görülmediği, ancak dava konusu taşınmaz ile aynı mahallede yakın konumda bulunan ve aynı tarihte tapuya tescil edilen imar uygulamasına tabi tutulan 510 parsel sayılı taşınmaza, imar uygulamasının tapuya tescil edildiği 1989 yılı itibarıyla 0.47 TL/m² değer biçildiği ve bu bedelin Dairemizin de denetiminden geçerek onandığı ve 2021/9537 Esas, 15536 Karar sayılı ilam ile karar düzeltme talebi reddedildiği anlaşıldığından, bilirkişi kurulundan benzer konumda bulunan parseller için tespit edilen m² değerinden ayrılma nedenleri konusunda ek rapor alınmadan eksik inceleme ile hüküm kurulduğu, ayrıca dava açıldıktan sonra yürürlüğe giren kanun düzenlemesi nedeniyle bedel düştüğünden; reddedilen kısım üzerinden davalı idare lehine vekâlet ücreti takdir edilmemesi ve yargılama giderlerinin tamamından idarenin sorumlu olması gerektiğinin düşünülmemesi ve harcın maktu olarak hesaplanmaması gerekçeleriyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; bozma gereklerinin yerine getirilmediğini, hükme esas alınan bilirkişi raporunun Kanun ve Yargıtay içtihatlarına aykırı olarak düzeltildiğini ve eksik inceleme ile bozma ilamında belirtilen emsal metrekare birim fiyatından ayrılma nedenleri hususunda hiç bir gerekçe gösterilmeden metrekare birim fiyatının çok düşük belirlendiğini,uygulama tarihi 1989 tarihi olduğundan nispi vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına idarece takdir edilen karşılığının artırılması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.092004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 6745 sayılı Kanun'un 35 nci maddesi ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen geçici 12 nci maddesi.
3.2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Yerleşik Yargıtay içtihatları gereğince; bir Mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince karar verme mükellfiyeti meydana gelir ve bu itibarla mahkemece yapılacak iş, uyulan bozma ilamı doğrultusunda inceleme ve araştırma yapıldıktan sonra hasıl olacak durum uyarınca yeni bir karar vermekten ibarettir, aksi halde hem uyulan bozma kararına ve hem de bozmaya uyulmakla meydana gelen usuli kazanılmış hak kuralına aykırı davranılmış olur.
3.Mahkemece Dairemizin 12.05.2022 tarihli ve 2021/13239 Esas, 2022/8254 Karar sayılı bozma ilamına uyulmuş ise de bozma gerekleri yerine getilmemiştir.
4.Dosya içindeki hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazın sadece kendi satışı ile Dairemizin bozma ilamında geçen metrekare birim fiyatından ayrılma nedenleri husunda ek rapor alınması istenen emsal olan 510 parsel sayılı taşınmazın kendi satışı emsal alınarak soyut ifadelerle metrekare birim fiyatı belirlendiği gibi tapudaki bu satışların taşınmazın gerçek karşılığını gösterdiğine ilişkin bölgedeki emsal satışlarla kıyaslaması yapılmadan ve bozma gerekleri yerine getirilmeden metrekare birim fiyatı tespit edildiğinden hükme esas alınan bilirkişi raporu hüküm kurmaya elverişli değildir.
5.Bu nedenle; Dairemizin bozma ilamı gereği yerine getirilerek dava konusu taşınmaz ile aynı mahallede yakın konumda bulunan ve aynı tarihte tapuya tescil edilen imar uygulamasına tabi tutulan 510 parsel sayılı taşınmaza, imar uygulamasının tapuya tescil edildiği 1989 yılı itibarıyla 0.47 TL/m² değer biçildiği ve bu bedelin Dairemizin de denetiminden geçerek onandığı ve 2021/9537 Esas, 15536 Karar sayılı ilam ile karar düzeltme talebi reddedildiği anlaşıldığından, bilirkişi kurulundan benzer konumda bulunan parseller için tespit edilen m² değerinden ayrılma nedenleri konusunda ek rapor alınmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden hükmün açıklanan nedenle BOZULMASINA
Davacılardan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
28.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.