"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/887 Esas, 2022/2882 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Isparta 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/206 Esas, 2021/389 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Isparta ili, ... ilçesi, Gelincik köyünde bulunan 3.170,71 m² yüzölçümlü 4621 parsel (geldisi 1884 parsel) ile aynı yerde bulunan 370,30 m² yüzölçümlü 4646 parselin (geldisi 1934 parsel) kamulaştırılmasına karar verildiğini, taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazların keşif ve bilirkişi incelemesi yapılarak emsal sürüm değerine uygun değerlendirme yapılmasını talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazların davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; arta kalan kısım için değer azalışı takdirinin hatalı olduğunu, dava konusu taşınmazın sulu kabul edilmesi halinde sulama giderlerinin kamulaştırma bedeline yansıtılması gerektiğini, münavebe deseninin doğru oluşturulmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu Isparta ili, ... ilçesi, Gelincik köyü 4621ve 4646 parsel sayılı taşınmazların sulu tarım arazisi vasfında kabul edilerek net gelir yöntemi ile kamulaştırma bedelinin tespitinde yöntem olarak isabetsizlik bulunmadığı, münavebe desenin o yörede yetişen yaygın olarak yetişen ürünlerden birinci yıl patates, ikinci yıl salçalık domates şeklinde oluşturulduğu, net gelirin hesabında karar tarihi itibarıyla 2021 yılı verileri oluşmadığından münavebe desenini oluşturan ürünlerin 2020 yılı Isparta İl Tarım ve Orman Müdürlüğü verileri kullanarak Yİ-ÜFE oranında artırılarak net gelirinin tespitinin yerinde olduğu, dava konusu taşınmazların sulu tarım arazisi vasfında kabul edildiğinden kapitalizasyon faiz oranının %4 olarak alınmasının yerinde olduğu, arta kalan kısmın geometrik şekli ve yüzölçümü dikkate alındığında arta kalan olan 4622 parsel için %15,4645 parsel için %10 değer azalış oranı takdirinin yerinde olduğu, dava konusu taşınmazlar üzerinde bulunan ağaçların değerinin İl Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine göre tespiti gerekirken Kıymet Takdir Raporunda da belirlenen ağaçların cins ve sayılarına göre tespit edilen 2018 yılı değerinin Yİ-ÜFE ye göre dava tarihine güncellenmesi hatalı ise de Isparta İl Tarım ve Orman Müdürlüğünde veri olmaması nedeniyle Burdur İl Tarım ve Orman Müdürlüğü 2021 yılı verilerine göre yapılan hesaplamada ağaç değerlerinin daha yüksek çıktığı, bu miktarın kabulü halinde davalı tarafça istinaf yoluna başvurulmadığından ve davacı kurum aleyhine bir durum yaratacağından bu hususun Dairemizce dikkate alınmadığı, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu anlaşıldığından davacı istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ile resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Arsa niteliğindeki Isparta ili, ... ilçesi, Gelincik köyünde bulunan 3.170,71 m² yüzölçümlü 4621 parsel (geldisi 1884 parsel) ile aynı yerde bulunan 370,30 m² yüzölçümlü 4646 parselin (geldisi 1934 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi yerindedir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.